Türkiye’nin yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları arasında yüksek potansiyeli bulunan YeÅŸil Hidrojen üretimi için gerekli elektrolizör yatırımları, iki yılı aÅŸkın süredir ilgili mevzuatın oluÅŸmasını bekliyor. Enerji sektörü temsilcileri, 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüÄŸe girecek Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) öncesinde, enerji yoÄŸun sektörlerin karbon emisyonlarını azaltmada kritik önem taşıyan YeÅŸil Hidrojen için, rüzgâr ve güneÅŸ enerjisinde baÅŸarıyla uygulanan YEKA (Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları) modelinin uygulanmasını istiyor.

YOL HARÄ°TASININ ÜZERÄ°NDEN Ä°KÄ° YIL GEÇTÄ°

Türkiye’de temiz enerji sektörünün en kapsamlı kümelenme adresi olan Enerji Sanayicileri ve Ä°ÅŸ Ä°nsanları DerneÄŸi (ENSÄ°A) Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Alper Kalaycı, 2023 yılı Ocak ayında yayınlanan “Ulusal Hidrojen Teknolojileri Stratejisi ve Yol Haritası” ile Türkiye’nin YeÅŸil Hidrojen’e verdiÄŸi önemi ortaya koyduÄŸunu anımsattı. Ancak aradan iki yıldan fazla süre geçmesine raÄŸmen, ilgili mevzuatın oluÅŸturularak yerli ve yabancı sermayeli yatırımcılara ilan edilemediÄŸini vurgulayan Kalaycı, “2030 yılına kadar 2 Gigavat (GW), 2035’e kadar 5 GW ve 2053’e kadar 70 GW elektrolizör kapasitesine ulaÅŸmayı ulusal hedef olarak belirlemiÅŸ durumdayız. Bu hedefler çok önemli ve Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaÅŸmasında kritik rol oynayacak. Zamanımız daralıyor. Bu noktada baÅŸta Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımız olmak üzere tüm kamu otoriteleri ve mevzuat yapıcılardan talebimiz, güneÅŸ ve rüzgar enerjisinde uzun yıllardır baÅŸarıyla uygulanan Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’nın (YEKA) YeÅŸil Hidrojen için de uygulanmasıdır. Bu model ile YeÅŸil Hidrojen üretimi için gerekli elektrolizör yatırımlarının, kademeli olarak yüzde 50 oranında yerli katkı ve Türkiye’de konuÅŸlu ÅŸirketler kanalıyla gerçekleÅŸtirilmesi mümkün olabilecektir.” dedi.

ÜRETÄ°M MALÄ°YETÄ° 2030’A KADAR YARIYA DÜÅžECEK

ENSÄ°A bünyesinde YeÅŸil Hidrojen alanında uzmanlaÅŸan ÅŸirketlerin de yer aldığını anımsatan Kalaycı, Türkiye’nin elektrolizör üretimine odaklanan bir ekosistemi daha fazla zaman kaybetmeden oluÅŸturması gerektiÄŸine iÅŸaret ederek, geliÅŸmiÅŸ ülkelerde bu alandaki yatırımların hızla ilerlediÄŸini belirtti.

Türkiye’nin bugün hayal gibi görünen “enerji ihracatçısı ülke” olabilmesinde YeÅŸil Hidrojen’in anahtar rol üstlendiÄŸine dikkat çeken ENSÄ°A Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Alper Kalaycı, ÅŸu deÄŸerlendirmeyi yaptı:
“YeÅŸil hidrojen, sadece temiz enerji üretimi için deÄŸil, enerji güvenlimizi saÄŸlama, enerji yoÄŸun sektörlerde karbon yakalama ve temiz enerji ihraç etme hedefimizde kritik iÅŸlev yükleniyor. Türkiye’nin bu alandaki zengin potansiyelini harekete geçirebilmek; doÄŸru politikalar, yatırımlar ve iÅŸbirliklerine altyapı oluÅŸturabilecek mevzuatımızın bir an önce hayata geçmesi gerekiyor. Bu çalışma YEKA destekleri ile birlikte kurgulanırsa, ülkemizin potansiyelinin farkında olan tüm yatırımcılara somut bir yol haritası sunabilir ve tüm dünyayı ÅŸaşırtacak bir hızla yol alabiliriz.

Dünyada geçen yıl tüketilen Hidrojen’in sadece yüzde 4’ü YeÅŸil Hidrojen’den oluÅŸtu. 520 Gigavat’a (GW) ulaÅŸan global elektroliz kapasitesi ile YeÅŸil Hidrojen üretimi büyük ivme ile artıyor. 2030 yılında, bugünkü üretimin beÅŸ katına ulaşılması öngörülüyor. Bu, güneÅŸ enerjisinin en hızlı geniÅŸleme aÅŸamalarında yaÅŸadığı büyümenin bile çok üzerindedir. Ülkemizin zengin temiz enerji potansiyeli ve Avrupa’ya yakınlığı, potansiyel bir yeÅŸil hidrojen ihracatçısı olabilmemizin de yolunu açıyor. Türkiye’nin kendi hidrojen tüketiminin de 2030’a kadar 1-1,5 milyon tona ulaÅŸması bekleniyor.
Bugün YeÅŸil Hidrojen üretimi diÄŸer temiz enerji kaynaklarına göre biraz daha yüksek maliyetli olarak görülse de Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) raporlarında, bu maliyetin 2030 yılına kadar bugünkü deÄŸerin yarısına düÅŸeceÄŸi öngörülüyor. YeÅŸil Hidrojen’i bir enerji türü olarak deÄŸil, küresel bir ihtiyaç olarak görmemiz ve üretimden nihai kullanıma kadar tüm deÄŸer zincirine eÅŸ zamanlı yatırım yapmamız gerekiyor. Üretime, taşımaya, dağıtıma, boru hatlarına, nihai kullanıma, hidrojenle çalışan araçlara, dolum istasyonlarına ve onların altyapılarına yatırım gerekiyor. Bunun adı bir endüstriyel dönüÅŸümdür. Hidrojen kullanan sektörlerde bu dönüÅŸüm gerçekleÅŸecek.”

DÜNYADA ÜRETÄ°LEN HÄ°DROJENÄ°N %4’Ü “YEŞİL”

Dünyada yıllık 95 milyon ton Hidrojen üretilirken, bu üretimin sadece yüzde 4’ü YeÅŸil Hidrojen sınıfına giriyor ve yenilenebilir kaynaklardan üretiliyor. Üretimin kalan yüzde 48’i doÄŸalgaz, yüzde 30’u petrol, yüzde 18’i ise kömür kaynak kullanılarak gerçekleÅŸiyor.

Kömür kaynaklı hidrojen üretimi “Kahverengi Hidrojen” olarak adlandırılırken, doÄŸalgaz kaynaklı üretilen hidrojen “Gri Hidrojen” olarak tanımlanıyor. Yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektrik kullanılarak sudan üretilen hidrojen ise literatürde “YeÅŸil Hidrojen” olarak adlandırılıyor.

Türkiye’nin ulusal hedefleri arasında YeÅŸil hidrojen üretim maliyetini 2035 yılında 2,4 USD/kgH2 ve 2053'e kadar 1,2 USD/kgH2 altına düÅŸürmek yer alıyor.