makale article Tarhan Günay "Doğal gaz ş e hai rrkdaa ağrı tkıamy al i svaeırı islldairğıin ı n n i l gı aüi nt üü kmeüt izcdi lee;r i n a r t aünl kgeamz itzadlee bgienree pk adroağl eall oglaazr a k , dcai ğh aı tzı ml a r sıins t ve emgl eerrienkdsee k,luo lğl aa ln gı l aa zn y amk aonn tcaijhı a/zı ılza rkıanz ai mn aacl aatkı , v e bius t si hu rdeatml eamöinl leimgleil ibriirmki az et kvı e sağlanacaktır. " nihai tüketici/erin artan gaz talebine paralel olarak, ülkemizde gerek doğa/gaz dağıtım sistemlerinde kullanılan cihaz ların ve gerekse doğal gaz yakan cihaz ların imalatı ve montajı hız kazanacak, bu suretle milli gelirimize ve istihdama önemli bir katkı sağlanacaktır" dedi. Çalık Enerji Genel Müdür Yardımcısı Fatih Öcal ko nuşmasına "Doğal gaz Türki ye'ye geldikten sonra sa nayici iki şey istedi, birincisi tesisine gaz gelmesi, ikin cisi gaz fiyatının ucuzlatıl- ız l\fl ması. Bu sadece sanayicinin değil, genelde tüm doğal gaz kullanıcılarının ortak dileği. Herkes ucuz yakıtın rekabetten geçtiğini dile getirmekte" sözleriyle başladı. nÖacsaı ll, aonl uaş ftauağluf yyel at k iol gniul il abriı lngdi av pe irydai svael a br ı nu konularla ilgili değerlendirmede bulundu: "İthalat: Sadece BOTAŞ ithalat yapmakta ve fiyatlar, BOTAŞ'ın Rusya, İran, Cezayir ve Nijerya'y/a olan doğal gaz alım kontra ları çerçevesinde tespit edilmekte, burat daki fiyatlar çerçevesinde eska/e edil mektedir. Revize edilmektedir. Serbest tüketiciler ve dağıtıcılar, ihtiya larını henüz rekabet ortamında temin etmçe imkanına sahip bulunmamaktadır/ar. İletim: Ulusal iletim şebekesi BOTAŞ ta rafından işletilmekte, iletim bedeli EPDK tarafından tespit edilmektedir. Dağıtım: Dağıtım şirketlerinin kar marjı iki şekilde tespit ediliyor. Birincisi, 2002 yılından önce kurulmuş, faaliyette olan 5 şehirdeki şirketler. Bunların fiyatlarını EPDK tespit ediyor. Bunların haricinde yeni yapılacak dağıtım şebekeleri için ihaleler açılıyor. Dağıtım lisansıyla özel leştirilme ihalelerindeki kıyasıya rekabet ten söz etmek yanlış olmayacaktır. Toptan satış: BOTAŞ tarafından yürü tülmekte. BOTAŞ'a rakip ve rekabet bulun mamaktadır. İthalat sadece BOTAŞ tarafından yapıl makta ve rekabet bulunmamaktadır. Fi yatlar kısmen kontratlar, kısmen EPDK kontrolünde tespit edilmektedir. Tüketici ye, sanayiciye intikal eden doğal gaz fiya tının içerisinde en yüksek payı, doğal gaza fazla ödenen ücret tutmaktadır. Doğal gaz ithalattan sonra tüketiciye ulaştırılıncaya kadar yaratılan katma değerler, bu katma değere tekabül eden fiyatlarda kısmen bir rekabet ve kontrol söz konusuysa da, itha lat fiyatında rekabet ve kontrol söz konusu değildir. Önemli olan ithalat fiyatıdır. Doğal gaz fiyatındaki asıl ucuzlama ithalat fiyatın da rekabetle olacaktır. İthalatta rekabet için, Doğal Gaz Piyasası Yasası geçici hükümleri, BOTAŞ'ın 2009 yılına kadar yeni kontrat yapamamasını öngörüyor. BOTAŞ'ın mevcut sözleşme lerini kısmen ya da bütün olarak tüm hak ve vecibeleriyle ihale edilmesini ve özel sektöre devredilmesini, yıllık pazar pa yının en az yüzde 10'unu devretmesini emrediyor. Ancak kontrat devri, kontratı imzalayan iki tarafın muvafakatıy/a mümkün ola bilecek bir olaydır. BOTAŞ'ın gaz alım kontratlarında muhatabı genelde ilgili ülkenin kamu kuruluşudur. Bu kurulu ların, BOTAŞ kontratlarının özel sektörşe devrine muvafakat etmeleri, ilave temi natlar almadan, hele de daha uygun şart larda devretmeleri zayıf ihtimaldir. Devri kabul etseler bile ilave teminatlar iste yecekler, bu ise fiyat indiriminin aksine artmasına neden olacaktır. Fatih Öcal " İ bt hi ar laant ı nö nöcz ee lbleaşştliarinlmmaessiın e B u nguenrekkomnterkatteddeivr. riyle yapılması m ü mi tlkıaülnatoilzmnia dveığrıiltmakedsii,rde, k aBmOuTAmŞe ı' ııfı ıa aa tliyaaçdı saı nöddaen , s ta ü r r yif e i s e i i l k e b i r i i m l t e e l n ii t i l h k i a i o ğ l n a i t i t r gı a ö ö t z l z a e e l r t l i e i l ç e ş i r t n i e r k y m , e e n k i mü l ük emmk iüz ni çoi nl a be inl e, cl eo kğ rt iurs. uBduu ı,:la" Sorumlulukların BOTAŞ uhdesinde kal ma kaydıyla devirde ise, bu kez ilave te minatları BOTAŞ isteyecek. BOTAŞ'ın doğal gaz alım satım kontratı bulunan şir ketlerin, uzun vadeli stratejiler gereği ül kemize piyasa faaliyetinde bulunması halinde, kontrat devri daha kolay ola caktır. Ancak bu mevcut yapıda, rekabet getireceğini söylemek kolay değildir. İtha latın özelleştirilmesine bir an önce ba lanması gerekmektedir. Bunun kontraş t devriyle yapılması mümkün olmadığı tak dirde, ithalat izni verilmesi, kamu men faati açısından, BOTAŞ'ın al ya da öde yükümlülüğü gözetilerek, süresi biten kontratlar için yeni tarifelerle ithalatı özelleştirmek mümkün olabilecektir. Bu da ülkemiz için en doğrusudur. " gKaozn ut aşl me pa st aı nhamTi nü lrekri yi ek 'odneudsouğna l da bilgi vererek başlayan Shell Gas & Power Tür nı Nusret Cömertk, i yTeü rBkai yşek' da e a dm r o e t ğ ı r ş a t' i l n g g öa v s e z t r e p d r i a d ğ z i i ğ a b i r n i ı l n i g ı i n s le ö ör y e n l ee g m d ö i r l . i e b C , i d ö r o - ğa , ' l �gaz t6a4l e, sbai , n2a0y 0i v3 eykı l oı nnduat l aerl eykützr di ke ü 1r 9e.t i Ömni üy mü züdze- dz eı nkpi daöy nı neı nm çdoeke ynüekr sj i eükr eot il ma ci nadğeı , ds oa nğ aa yl gi dae- bd üe ybü ük yl üükkt eb bi r i rppoat aznasr ioy leal coalğdıugğöur üvl em iekki nt ec .i Doğal Gaz, LPG ve Fuel Oi l Dergisi 11a Nisan 2004 / Sayı 94 �- ---------------===--------------- �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=