GÜNCEL Türkiye bir anda gaz eksiğine gidebilir. şekilde yakalarsak gazımız eksik kalır. Bunu mu yapalım, yoksa mevcut durumu gözleyerek devam mı edelim? Yıl sonunda belki bir miktar al ya da ödeye girersek onu da gelecek yıl mı kullanalım buna bakıyoruz. Ay ay gün gün de takip ediyoruz. hazırlanacak. İkinci toplantı Ekim ayı içinde yapılacak. Fizibilitenin ne şekilde yapılacağına bu toplantıda karar vereceğiz. Ekonomi düzeliyor, büyümeyi de bir şekilde yakalarsak gazımız eksik kalır. Yıl son11nda belki bir miktar al ya da ödeye BOTAŞ olarak gaz satmak istemiyoruz. Biz küçülüyoruz. Elimizdeki kontratlar bir süre sonra devredilecek. O nedenle biz bir yol açmak istiyoruz. Bu yol açılacak. Bunun Türkiye için farklı stratejik önemi var. Enerji köprüsü olmanın yanında sadece ticari açıdan bakarsak, BOTAŞ taşıdığı gazdan transit ücreti alacak. girersek onu da gelecek yıl mı kullanalım hıma bakıyoruz. Ay ay gün gün de takip ediyor11z. Gaz fazlası diye bir şey şu anda yok. İstediğimiz anda birçok şirket peşimizde. Örneğin LNG kargolarımızı başka ülkelere açmıştı. "Yer altı depolama çalışmaları hangi aşamada" sorumuza Bildacı'nın yanıtı şöyle oldu: Depolama işleminde bizim tarafımız ne yazık ki yürümüyor. Tuzgölü projesinde devam eden bir soruşturma nedeniyle bu çalışmalar durdu. Soruşturma bitmeden bir şey yapamayacağız. Bu proje Türkiye için çok önemli. En kısa zamanda bitirmemiz lazım. Trakya'daki depolama projesini TPAO yürütüyor; bu projede bir sorun yok. Yasaya göre mevcut kontratların yüzde 1 0'luk bölümünün devredilmesi gerekiyor. Bunun ihale çalışmalarının hangi aşamada olduğu ve ilk etapta hangi sözleşmelerin devredileceği bütün sektör tarafından merakla bekleniyor. "Biz bu konuda çalışmalarımızı başlattık" diyen Gökhan Bildacı, sözlerini şöyle sürdürdü: TDA'yden hibe yardımı istedik. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'ndan "biz yapalım" diye bir teklif geldi. Biz de "tamam" dedik. Yeni yasa değişikliği önerisinde yer aldı. Eğer onaylanırsa BOTAŞ olarak bizim yapacağımız hiçbir şey yok. Tamamen EPDK kontrat l arı devredecek. Biz 4646 sayılı yasanın emrettiği gibi yavaş yavaş küçülüyoruz. Bu arada bizim transit taşıma ücretleri çalışmamız devam ediyor. Şirketimizi seçtik. TDA hibe kararını verdi. Amacımız yıl sonunakadarbunu bitirmek. Hem mevcut durum için, hem ileriye yönelik bir program hazırlanacak. Herkes için aynı olacak ve herkese de açık olacak. Geçtiğimiz yıI bir gaz fazlalığı olduğu yolunda çok fazla spekülasyonlar yaşandı. Ancak BOTAŞ Genel Müdürü, fazlalık olduğu görüşüne katılmıyor. Ben şunu sormak istiyorum; gaz kesintisi olduğu için kışın üşümek mi istiyorsunuz? Fazla uzak değil, geçtiğimiz aralık ayında gaz kesildi mahvolduk diye şikayet edildi. Biz istersek elimizdeki bazı kontratların bazı bölümlerini iptal edebiliyoruz. Türkiye bir anda gaz eksiğine gidebilir. Ekonomi düzeliyor, büyümeyi de bir gönderebiliyoruz. Almayı taahhüt ettiğimiz miktarlarla oynayabiliyoruz. Önemli olan bir denge yaratabilmek. Başka ülkeler bu dengeyi yer altı deposuyla yaratıyorlar. Bizde bu olmadığı için ya eksik kalacak ya fazla olacak. Aradaki dengeyi kurmaya gayret ediyoruz. Bu yıl gaz fazlası olacağını sanmıyorum. Mart 2002 ayı içinde Yunanistan ile Türkiye gaz satış anlaşması imzaladı. Bu projeyle ilgili çalışmalar yürütülüyor. Projeyle ilgili çalışmaların hangi aşamada olduğunu ve finansmanının nasıl sağlanacağı sorularımıza Bildacı'nın yanıtı şöyle: Yunanistan'la protokolü imzaladık. Anlaşma görüşmelerimiz devam ediyor. Yapılacak kontrat üzerinde madde madde çalışılıyor. Alım satım anlaşması 500 milyon metre küple başlayacak, daha da artabilir. Yunanlılar'ın şu anda bazı talepleri var onları değerlendiriyoruz. Bizim hedefimiz Yunanistan değil. Yunanistan üzerinden Avrupa. Bosna Hersek de bunun sadece bir adımı. Hedefimiz Yunanistan üzerinden Adriyatik Denizi'nin batısındaki ülkeleri geçerek Biz Yunanistan projesinde 36 inçlik boru hattı düşünüyoruz. Sadece Yunanistan'a gaz satmak üzere hattı dizayn etsek bu defa da Avrupa'ya gidecek gazı düşünmüyorlar denebilir. Avrupa'ya göre dizayn etsek, denebilir ki Yunanistan'ın çekeceği, 2-3 milyar metre küp gaz, boru hattı daha küçük olabilirdi, parayı boşa harcıyorlar. Biz bu hattı Avrupa'ya gaz satacak şekilde dizayn edeceğiz. Bu riske gireceğiz. Hazar'dan Avrupa'ya gaz akışı mutlaka olacak. Bu nedenle ilk etapta 36 inç yapacağız. Yine de mühendislik çalışması sırasında çok detaylı hesaplanacak. Bir fayda analizi yapılacak. Ona göre karar verilecek. Aynı kararı Şahdeniz gazında da vereceğiz. Şu andaki kontrata bakarsanız 6.6 milyar metre küp gazımız var. Bunu 24 inçle de taşıyabiliriz. Ama biz 42 inç belki de daha büyük bir boru hattı yapacağız. İleride Türkmenistan'dan, Hazar'ın diğer bölgelerinden gelen gazı da taşıyabileceğiz. Bizim bütün hatlarımız bu mantıkla yapılmıştır. Bir Avusturya'ya ulaşmak. Avusturya'daki düğüm noktasında birçok boru hattı birleşiyor. Buraya ulaştığımız zaman bütün Avrupa'ya gaz açılımı yapabileceğiz. Bu konuda Hedefimiz Yunanistan üzerinden Adriyatik Denizi'nin batısındaki ülkeleri geçerek Avııst11rya ya ulaşmak. Avust11rya'daki düğüm noktasında birçok boru hattı birleşiyor. Avusturyalılar'la da an- B11raya ulaştığımız zaman laştık. Yine Avusturyalılar'la Adriyatik'in batısındaki ülkelerle Yunabütün Avrupa ya gaz açılımı yapabileceğiz. nistan ve bizim de katılacağımız bir toplantı düzenleme konusunda da anlaştık. Bu toplantı sanırım Yunanistan'da olacak. Yunanistan'a gaz satışı için hedefimiz 2005 yılının başı. Mühendislik çalışmaları başlayacak. Şu anda teklifler toplanıyor. Sadece Yunanistan değil. Bulgarlar, Romanyalılar, Macarlar, Avusturyalılar'la bir protokol imzaladık. Burada bir fizibilite doğu-batı enerji koridoru kuruyoruz diyorsak, buna göre dizayn etmemiz gerekir. Yunanistan projesinin mühendislik çalışmasının tamamı Avrupa Birliği tarafından finanse ediliyor. 4 milyon dolar civarında bir finans sağlanacak. inşaatın da Avrupa Birliği tarafından hibe kredisiyle yapılabilmesi için Yunanistan'ın çalışmaları sürüyor. Doğal Goz Dergisi 17 Temmuz - Ağustos 2002 Sayı 81
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=