TRANSLATION GELENEKÇİLER YENİ EKONOMİYE KARŞI Avrupa gaz pazarları için 2020'e dek gündem belirleniyor. Traditionalists against new economy: Competiton agenda tor European gas market untill 2020 Kaynak: Bu makale Royal lnstitute of lnternational Affairs, Enerji ve Çevre Programı tarafında bastırılan "No. 26 Gelenekçiler yeni ekonomiye karşı: 2020 yılında dek Avrupa gaz piyasalarındaki rekabet gündemi" adlı araştırma metninden derlenmiştir. JONATHAN STERN Jonathan Stern bağımsız çalışan ve son yirmibeş yıldır özellikle Avrupa ve eski Sovyetler Birliği'ndeki gaz konusunda uzmanlaşmış bir araştırmacı ve danışmandır. Halen Royal lnstitute of lnternational Affairs'de Enerji ve Çevre Programı'nda ve lmperial Col/ege'daki Çevre Bilimleri ve Teknolojisi Bölümü Onursal Başkan ve Araştırma Uzmanı olarak çalışmaktadır. jonathanstern@compuserve.com Ekojenerasyonun büyüyebilmesi bir dereceye kadar uygun fiyatta doğal gazın ulaşılabilir ve satın alınabilir olmasına bağlı görünüyor. Avrupa gaz pazarları, geleceğin zorlu geçeceğini öngörüyor ve hızlı ve büyük değişimler geçiriyor olmanın sıkıntısını çekiyor. lngiltere'deki Royal lnstute of lnternational Affairs (Uluslararası ilişkiler Kraliyet Enstitüsü) bu konuda yardımcı olmak için Avrupa'daki gazın 2020 yılına dek geleceği konusunda 3 olası senaryo hazırladı ve bu senaryolar geçen yıl Londra'da tartışıldı. JONATHAN STERN tarafından geçen yıl gerçekleşen atölye sonuçlarına dayanarak yazılan bu makale "gelenekçilerin" ve "yeni ekonomi"yi savunanların görüşleri arasında bir yol açmaya çalışıyor. Ekojenerasyonun büyüyebilmesi bir dereceye kadar uygun fiyatta doğal gazın ulaşılabilir ve satın alınabilir olmasına bağlı görünüyor. Avrupa gaz pazarları, geleceğin zorlu geçeceğini öngörüyor ve hızlı ve büyük değişimler geçiriyor olmanın sıkıntısını çekiyor. İngiltere'deki Royal lnstute of lnternational Affairs (Uluslararası İlişkiler Kraliyet Enstitüsü) bu konuda yardımcı olmak için Avrupa'daki gazın 2020 yılına dek geleceği konusunda 3 olası senaryo hazırladı ve bu senaryolar geçen yıl Londra'da tartışıldı. JONATHAN STERN tarafından geçen yıl gerçekleşen atölye sonuçlarına dayanarak yazılan bu makale "gelenekçilerin" ve "yeni ekonomi"yi savunanların görüşleri arasında bir yol açmaya çalışıyor. Avrupa gaz (ve diğer kamu hizmetleri) pazarları endüstriyi değiştirmeyi, özellikle de İkinci Dünya Savaşı'dan sonraki dönemde belirli bir biçimde baskın olan geleneksel ticari iletim ve dağıtım şirketlerinin tüm şeklini dönüştürmeyi vaadeden hızlı ve köklü bir değişim dönemine girdiler. Bu değişimler endüstri içinde aşağıdaki alanlarda rekabet oluşturacak: ■ Varolan arz imkanlarını, fiyat endekslenmesi ve sözleşmeli yapılar, çalışma konularını içeren yeni faydacı ekonomiye inananlar, geleneksel gündemin sorunlarına etkili çözümler ve pazar odaklı bir yaklaşım getirecekler. ' ([;IEIJ.EINJIEKS. E:l!..'1 <!;tl/JINDJ ılEMJ Avrupa'daki gaz talebinin geleceği farklı alanlarda işleyen örgütlerden gelen tüm yorumcular arasında temel noktalarda anlaşmaya varılmış bir konu üzerine tartışma yürütülmektedir: 2020 yılına kadar olan dönemde talep büyük oranda artacak, tek belirsizlik ne kadar ve hangi hızda olacağı yönünde olacak. Atölye senaryolarından (Tablo 1 ve 2), "Bonanza" bütün dönem boyunca talebin çok yüksek oranda artacağını (her yıl % 2.6-3.3) ileri sürüyor; "Azalma", ikinci on yıllık dönemde talep artışı konusunda düşüş bekliyor (her yıl %1.4) ve "Sınırlamalar" ilk on yıl içinde daha yavaş (bununla birlikte hala önemli) büyüme olacağını (her yıl %1.5) ama ikinci on yıl içinde çok küçük bir artış (her yıl %0.5) varsayıyor. Bir "Kalkış" senaryosunu düşünmek da mümkün. Bu senaryoya göre "Azalma" senaryosundaki gibi talep artış oranlarının, ilk on yılda ters yüz olarak göreceli açıdan yavaş bir şekilde ama sonradan ikinci on yılda artarak hız kazanacağı da düşünülebilir. ithalata bağlılık ve arz güvenliği konularında geleneksel endüstrinin gündem gücünü azaltmayı önerenler, önümüzdeki 20 yıl içinde endüstrinin başarısını tehlikeye atacaklar TABLO 1. Avrupa gaz talebine ilişkin atölye senaryoları (8cm) ■ Liberalleşme, rekabet, gaz ve elektrik değiş tokuş ticaretinin ve müşteri odaklı Do{ıol Gaz Dergısı 74 1997 BONANZA Toplam talep 460 Güç üretimi 100 İthalata bağlılık 33 AZALMA Toplam talep 460 Güç üretimi 100 İithalata bağlılık 33 SINIRLAMALAR Toplam talep 460 Güç üretimi 100 İthalata bağlılık 33 33 EURO (EURO 18+ EURO 15) Ocak - Şubat 2002 Say, 78 2010 2020 690 900 255 405 - 63 650 750 230 290 - 56 580 610 466 170 - 46
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=