AGENDA "İGDAŞ'ın Tecrübelerinden Yararlanmak Gerekir" İGDAŞ's Experience should be Evaluated Süreyya POLAT İGDAŞ Genel Müdürü İGDAŞ, 15 yıllık birikimin ürünüdür. 1986 yılında kurulmuş, 1989 yılında yatırıma başlamış, 1994'ten sonra özel kaynakla yatırımlarına devam etmektedir. 2001 yılı itibarı ile kurumlaşmış, yatırım ve işletme şirketidir. Fiziksel büyüklüklerine baktığımızda; bugün, çelik hatlar 700 km'yi, polietilen hatlar ise 4 bin km'yi geçmiştir. Bölge istasyonu 90, abone sayısı da 1 milyon 700 bin adede ulaşmıştır. Yıllık gaz tüketimi; 2001yılında 2 milyar m3, cirosu 475 milyar TL'dir. 2001 yılında tahsilat oranımız, %99 olup, yatırım finansmanımızın %100'ü öz kaynakla gerçekleştirilmiştir. Hedefimiz ise; 4 milyon aboneye ulaşmak, 8 bin km doğal gaz hattı yapmak, 4.5 milyar m3 gaz tüketmektir. IGDAŞ, dünyada ve Türkiye'de enerji piyasası özelleştirme konjonktüründeki rekabete hazırlanmak için yeniden yapılanmaya başlamıştır. Organizasyonda yeniden yapılanma, etkililik ve verimlilik araştırması yapılması, yönetim ve bilişim sistemleri; coğrafi bilgi sistemleri çalışmaları devam etmekte; ISO 9001 çalışmaları sürmektedir. Maliyet ve muhasebe sistemini oluşturuyoruz. Stratejik işbirliği çalışmalarımız devam ediyor. Doğal gaz şehir dağıtımlarının geri dönüş süreleri ve karlılık oranlarının göreceli olarak düşük olduğu ve ilk yatırım maliyetlerinin yüksek olduğu; dolayısıyla dış kaynaklı sermaye gerekmektedir diye; yapılması gereken özelleştirmelerde dikkat edilmesi gereken hususlar olarak görüşlerimizi arz etmek istiyorum. Orta ve uzun vadede depolama probleminin piyasaya girişlerde en büyük engeli teşkil ettiği görülüyor. Diğer bir husus; 4646 sayılı Kanun gereği, serbest tüketici limitlerinin tekrar gözden geçirilmesi gereğidir. Şu anda tayin edilmiş olan 1 milyar m3 müstakil alıcılar limiti, Avrupa örneğinde gördüğümüz gibi 5 milyar m3•e çıkarılmalıdır. Ayrıca Enerji Piyasası Üst Kurulu, ikinci düzenleme hazırlıkları dönemine başlıyor. Önce bu çalışmaları Bakanlık ve BOTAŞ yapmaktaydı. Sonra Enerji Piyasası Üst Kurulu yürütmeye başladı. AB Madrid formunda olduğu gibi, ülkemizde bu ikincil düzenlemelerde koordinasyonlu şekilde bir platform oluşturulmalı. Bu işte geçmişte birikimi olan şirketlerin de bu toplantılara dahil edilmesiyle daha olumlu neticeler alınacağı kanaatindeyiz. Diğer biri husus da doğal gaz şehir dağıtıcılarının -ki şu anda 2 il olarak açıklandı- 2 il ile sınırlandırılması. Zannediyorum ki, dış kaynakla gelecek olan sektör yatırımcıları için bir dezavantaj. Sayı daha da artırılarak bu problem çözülebilir. Çünkü kalıcı olmak için ölçek ekonomisini yakalamakta zorlanmaktadırlar. Doğal gaz şehir dağıtıcılarının da tecrübelerinden yararlanılmalı. Ülke şartlarına uygun, optimum maliyetli proje, teknoloji ve işletme kriterleri belirlemek gerekmektedir. Çözümler, Türkiye'yi diğer ülkelerin ekolojik nazarları haline getirmemesi için olmalı, teknik ölçüler netlik kazanmalı, tecrübeden istifade edilmeli, ortaya bir Türkiye modeli konmalıdır. 12 Ekim 2001 tarihli "Doğal Gaz Dağıtımına İlişkin Tebliğ"de acil müdahale kapsamında şehirlerin depremsellik durumuna göre, deprem önlemleri için gerekli bilgi toplama, izleme ve kontrol sistemleri gerekmektedir. Acil eylem plan ve durum kapsamında şehirlerin depremselliği dikkate alınmalıdır. Acil durum felsefesi oluşturmak, sismik ve uzaktan kontrol sistemleri öngörülmektedir. Bu konuda kıta Avrupa'sında sınırlı tecrübe vardır. Çünkü deprem kuşağında değildir. Bu konuda İGDAŞ'ın tecrübelerinden yararlanılmalıdır. Bu konudaki çalışmalarımız da devam etmektedir. İGDAŞ'ın doğal gaz şehir dağıtımına nasıl katkıları olabilir? IGDAŞ doğal gaz şehir dağıtımında yatırım, işletme ve eğitim olarak bütün hizmetleri sunmaktadır. Bu anlamda daha yararlı olabilmek için Türkiye'de kurulmuş ve kurulacak şirketlere, kuruluşlara, bütün gaz sektörüne eğitimler vermesi için UGETAM kısa adıyla Uluslararası Gaz Eğitim Teknoloji ve Araştırma Merkezi kurulmuş ve bu amaçla hizmet etmeye devam etmektedir. Son söz olarak şunları söylemek istiyorum: Doğal gaz piyasasının temsilcileri olan ve olacak olan ithalatçı, toptancı, satıcı, depo işletmesi ve özellikle oluşmuş şehir dağıtıcısı olan şirketlerinin resmi bir platform oluşturarak, Enerji Piyasası Üst Kurulu'nun çalışmalarının bir parçası haline gelmesi sağlanmalıdır. Öncelikli olarak, lisans verme öncesi uygun yatırım, teknoloji, işletme kriterlerinin belirlenmesi ve bu hususta IGDAŞ'ın tecrübesinden yararlanılması gerekmektedir. Serbestleşme çalışmalarının bu seviyede konuşulduğu bir ortamda Türkiye gaz sektörünün yurt dışında temsili için gerekli olan, Türk Gaz Birliği'nin kurulması gereklidir. Bu vesile ile Türk Gaz Birliği'nin kurulması için destek ve katkılarınızı bekliyoruz. Bu birliği birlikte kurmalıyız. C:a Do�ol Gaz Oergısı 58 Mart - Nisan 2002 Say, 79
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=