Sonuç olarak, Hazar bölgesi petrol ve gaz sektöründe son 1 O yıldan beri devam etmekte olan dış kaynaklı özel yatırımların hız kazandığı görülmektedir. Batıdaki pazara taşınmaları konusunda olduğu gibi şu anda petrol ve gaz üretimi için geliştirilmekte olan projeler de devam etmektedir. Yukarıdakilere ek olarak, Hazar Denizi'nin devasa petrol ve gaz rezervleri dolayısıyla ana ihracat rotası bu bölgeye kaydığından, Doğu-Batı Enerji Koridoru projeleri petrol şirketlerine her geçen gün daha gerçekçi ve uygulanabilir görünmektedir. Doğu-Batı Enerji Koridoru projelerine yatırım yapmakta olan belli başlı petrol şirketleri tarafından gerçekleştirilen (BP tarafından yürütülen) araştırmaların da ispat ettiği gibi, diğer alternatif yöntemlerle karşılaştırıldığında, batıya yönelmiş bulunan boru hattı projeleri petrol şirketlerine ticari ve teknik yönden birçok avantajlar sunmaktadır. Diğer yaklaşımlardan ayrı olarak, bu projeler Hazar hidrokarbonlarının batıdaki enerji pazarlarına nakledilmesi konusunda en kısa, en ucuz ve en güvenilir yolları önermektedirler. Yatırımcı firmalar, BTC ve Bakü-TiflisErzurum Güney Kafkas Boru Hattı Sistemi projelerinin her ikisinin de teknik ve ticari olarak uygulanabilirliğinden tamamen emindir. Bu nedenle söz konusu projelerinin iyileştirilmesi ve uygulanması şu anda tam kapasite ve hızla zamanlamaya uygun bir şekilde devam etmektedir. 2004 yılının sonundan itibaren de bu çalışmalar doğrultusunda Hazar petrolü ve gazının ana miktarlarının ihracatına olanak sağlanacaktır. Bu sürecin tamamı transit ülkelerin ve yatırımcı petrol şirketlerinin işbirliği sayesinde gerçekleşti. Azerbeycan, Gürcistan ve Türkiye Doğu-Batı Enerji Koridoru projelerine yönelik ortak özel bir yasal düzenlemeye gittiler. Böylece boru hattı projelerine GÜNCEL ilişkin operasyonların zamanında gerçekleşmesi, verimliliği ve gözle görünen gelişmeler yaşanması garantilenmiş oluyor. Önemli stratejik ve enerji güvenliği hususlarının yanı sıra Doğu-Batı Enerji Koridoru projeleri, konuyla ilgilenen ülkeler arasında önemli bir işbirliğinin gelişmesine önayak olmakta ve tüm bu bölgeye kendi sorunlarını ve çıkarlarını dengelemek için bir fırsat vermektedir. Doğu-Batı Enerji Koridoru projeleri diğer Hazar üreticilerine de açıktır ve kazancı onlarla paylaşmayı önermektedir. Buna ek olarak bu projeler, bölgedeki ülkelerin bağımsız, demokratik ve Önemli stratejik ve enerji güvenliği hususlarının yanı sıra Doğu-Batı Enerji Koridoru projeleri, konuyla ilgilenen ülkeler arasında önemli bir işbirliğinin gelişmesine önayak olmakta ve tüm bu bölgeye kendi sorunlarını ve çıkarlarını dengelemek için bir fırsat vermektedir. pazar odaklı devletlere dönüşmeleri konusunda önemli katkılarda bulunmaktadır. Gürcistan kendisine ait önemli ölçüde hidrokarbon rezervleri olmaması gerçeğine rağmen Hazar petrol ve gaz projelerinin tam diplomalı bir katılımcısı haline gelmiştir. Söz konusu katılım elbette ülkenin coğrafi konumuna bağlıdır. Azerbaycan ve diğer Hazar ülkelerinden hidrokarbonların dünya pazarına nakli için en kısa yol Gürcistan üzerinden geçmektedir. Gürcistan, Doğu-Batı Enerji Koridorunda farklı bir öneme sahiptir. Ayrıca Hazar petrolünün ve doğal gazının naklinde oynadığı rol de gün geçtikçe artmaktadır. Bakü-Supsa Erken Petrol Boru Hattı Sistemi uygulamasındaki başarılarıyla Gürcistan, katılımcı ülkelere ve petrol şirketlerine güvenilir bir ortak olduğunu göstermiştir. Bu sistem kesintiye uğramaksızın ve 1999 yılından beri Azerbaycan'da üretilen tüm AIOC petrolünün taşınıp ihraç edilmesine katkıda bulunarak iş üretme görevini azami düzeyde yerine getirmektedir. Gürcistan ve petrol şirketi ortaklarımız arasında Doğu-Batı Enerji Koridoru projelerinin iyileştirilmesi konusunda gerçekleşen işbirliği oldukça verimli ve karşılıklı olarak kazançlı olmuştur. Gürcistan'daki yönetim şu anda tam kapasiteyle harekete geçmiş durumdadır ve boru hattı projeleriyle ilgili aktiviteler ve Gürcistan'ın verdiği sözlerin yerine getirilmesi konusunda yetkin durumdadır. Boru hattını geliştirme süreçlerini kolaylaştırmak için taraflarca tasarlanarak geliştirilen etkin bir işbirliği mekanizması da işlemeye başlamıştır. Doğu-Batı Enerji Koridoru projelerinin gerçekleştirilmesi Gürcistan'daki enerji kaynaklarını çeşitlendirecek ve böylece enerjisini ülkedeki politik istikrarın en önemli garantilerinden biri olan bağımsızlık yönünde ilerletmesine yardımcı olacaktır. BaküTiflis-Erzurum Güney Kafkasya Boru Hattı Sistemi Projesi'nin uygulanması ve alternatif, güvenilir bir doğal gaz kaynağının yaratılması ile Gürcistan'ın varolan ve gelişen yeni enerji, endüstri ve sosyal projeleri yenilemek için eşsiz bir değişim gerçekleştirmesine olanak tanınacaktır. Böylece tüm bunlar bugünkü enerji sorunlarının çözümlenmesi ve ülke ekonomisinin yeniden canlanması şeklinde sonuçlara ulaşacaktır. DoOol Gaz Dergisi 56 Mort • N;son 2002 Soy, 79
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=