ile %57'nin farkı %1 7 değildir; %40'dır. Hesabı şöyle yapacaksınız: 57 50, 40/40. Dolayısıyla %40, 90 yakıt kullanıyorsunuz, tasarruf ediyorsunuz. Çok büyük bir şey bu. Ondan sonra görüldü ki, bu gerçekten memleket ekonomisi lehine bir olay. "Bir yandan bu santraller yapılırken, biz bir yandan da kojenerasyon sistemlerini geliştirmeye çalıştık. GÜNCEL konusunda istekliyiz" diyerek başladığı konuşmasında Doğal Gaz Piyasası Kanununun bazı önemli noktalarına değindi. "Öncelikle düzenleyici rol oynayacak Enerji Piyasası Kurulu'ndan söz edecek olursak; tüm taraflar için açık ve eşit şartlar hazırlayacak olan Enerji Piyasası Kurulu, doğal gazın depolama, dağıtım lisanslarını verecektir. Bu alandaki lisans şartları yatırımcılar tarafından son derece önem taşımakta olup, şartların yatırımcı şirketlerin ön hazırlık yapmasına imkan sağlayacak şekilde hızla hazırlanarak ilan edilmesi gerekli olacaktır. Soldan sağa, Özer Altan, Ethem Kutucular, Nusret Cömert "Tekel piyasadan rekabetçi ortama geçişte düzenleyici kurumlara ve piyasa ile tarafları koruyucu birtakım dağıtımı alanlarındaki yasal faaliyetler az önce sözünü ettiğim yönetmeliklerle düzenlenecektir. BOTAŞ'ın ithalat, iletim ve dağıtımla ilgili çalışmaları birbirinden ayrıştırılacaktır. Kanımıza göre faaliyetlerin ayrıştırılması ve birbirinden bağımsız şirketlerin oluşturulması için 2009 yılı beklenmemeli, bu bir an önce gerçekleştirilmelidir. Piyasaya yeni gelecek firmaların rekabet şansına sahip olabilmeleri için bu ayrışma, kanımızca gerekli olacaktır. Devirlerin şeffaf prosedürlerle ve ek külfet getirmeksizin gerçekleştirilmesi halinde piyasa tarafları artacak ve ticaret hacmi büyüyebilecektir. Ayrıca iletim şirketi, BOTAŞ dahil olmak üzere tüm tarafları eşit erişim hakkı tanımlandı. İletim şirketlerine önemli görevler düşmektedir; bunlar başlıca kapasite tarifelerinin düzenlenmesi, sistem dengelenmesi ve emniyetli işletme ve yeterli bilgi akışının sağlanmasıdır. Kombine çevrimli santrallerde, buhar türbininde elektrik üretilirken -bir kısmı gaz türbininde, bir kısmı buhar türbininde üretiliyor- bu buhar türbinine giren ısının belki %70'e yakın kısmı maalesef yoğuşan suyun ısısının dışarıya atılması sureti ile yani kondanse kaybı şeklinde gidiyor. Buna biz, soğutma suyu kaybı diyoruz. Kojenerasyon sisteminde türbinin egzosundan çıkan gazlar, biraz ısı kazanından geçiriliyor, buhar veya sıcak su enerjisine çevriliyor, orada olduğu gibi fabrikada kullanılıyor. Bu suretle ortaya çıkan randıman %94'e kadar yükseliyor. Her 100 birim verdiğiniz doğal gazla ısının, mutlak derecede geri alıyorsunuz. Doğal gaz, sadece elektrik üretimine bu güzellikleri getirmiyor. Doğrudan sanayiciye de bu güzellikleri getiriyor. Mesela seramik sanayi, tekstil bundan en fazla nasibini alan sanayi sektörleri." Shell Gas and Power Turkey Genel Müdürü Nusret Cömert, "Türkiye'nin enerji konusundaki kalkınma çalışmalarını Shell olarak desteklemekte ve bunlara katkıda bulunmak kurallara özellikle geçiş dönemlerinde ihtiyaç duyulmaktadır. Avrupa ülkeleri ve ABD gibi gelişmiş pazarlarda dahi piyasa faaliyetlerini düzenleme ve güvenli, adil ve verimli işleyişi koordine etmek amacı ile bağımsız düzenleyici kurullar oluşturulmuştur. Şimdi de bir yatırımcı gözüyle yasanın bazı bölümlerine kısaca değinelim. Bundan sonrası için beklentimiz; öncelikle konusunda uzman, ticari ve kamu işleyişine hakim, verimli çalışabilecek büyüklükte -çok büyük olması mahsurlu olabiliyor- bir kurumun oluşturulması olacaktır. Bu kurumun etkin ve bağımsız işleyişi çok önemli olacaktır. Doğal gaz pazarının birçok oyuncusu olacağı düşünüldüğünde hazırlanacak yönetmeliklerin açık, adil ve işlerliği olan maddelerden oluşması çok önemlidir. Ayrıca yeni piyasa ortamı, ticari kaygılar ve rekabet içereceğinden yönetmeliklerin özel sektör görüşleri ile hazırlanması önem arz etmektedir. "Devlet tekelinin sona ermesinden sonra, herhangi bir özel sektör tekelinin önüne geçilmesi için doğal gaz ikmali, iletimi, depolanması ve "Türk Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nu diğer ülkelerle karşılaştırdığımızda, piyasaya yeni girişlerde kısıtlayıcı olan kurallar içerdiğini görüyoruz. Özel şirketlerin birkaç alanda entegre bir şekilde faaliyet göstermelerine getirilen limitler, pazarın bölünmesine, muhtemelen belli bir büyüklüğün getireceği avantajın kaybına, ticari risklerin artmasına ve bunlara bağlı olarak da çok sayıda oyuncuya gereksinim duyulmasına yol açacaktır. Türkiye'nin hali hazırda yabancı yatırımcıyı cezbetme konusundaki geçici zorluklarını dikkate aldığımızda bunun çok kolay olamayacağını düşünüyoruz. "Düzenleyici kurul ve tekele karşı alınan önlemler zaten tüketiciyi koruyacaktır. Bu bağlamda Türk Doğal Gaz Piyasası Kanunu'ndaki dikey ve yatay entegrasyon ile mevcut hükümler Avrupa Gaz Direktifi'ne oranla son derece kısıtlayıcıdır. Enerji Kurulunun ana görevlerinden birinin de; BOTAŞ ve yeni bir şirkete yönelik adil ve rekabete yönelik yatırım ve düzenlemeler yapmak ve uygulamayı bu doğrultuda gerçekleştirmek olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki dönemde DoOol Gaz Dergısı 30 Mart • Nisan 2002 Say, 79
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=