- Jocio-Economic Aspects ofJto ves in Natura! 6as l/sage S oba kullanımının ülkemiz insanları için bir gelenek, bir kültür olduğunu söyleyebiliriz. Hepimiz hafızalarımıza başvurduğumuzda börek pişirilen kuzine sobaları, kestane pişirilen kurbağa sobaları ve insanın iliğini-kemiğini ısıtan kömür sobalarını hatırlarız. Ekonomik ve Geleneksel Doğal gaz kullanılan konutlarda da soba kullanımı yaygın olarak sürmektedir. Bunun geleneksel, kültürel ve alışkanlıklarla ilgili sebepleri vardır. Ayrıca ekonomik açıdan en kolay çözliın olması da önemli bir faktördür. Ülkemizde konutlarda kullanılan doğal gazlı ısı cihazlarına baktığımızda yüzde 30 oranında bir konutun merkezi ısıtma sistemleriyle, yüzde 70'inin ise ferdi ısınma sistemleriyle ısındığını görürüz. Ferdi ısıııma şekli; "kat kaloriferi kullanılan mini kazanlar ve kombi cihazları" ile "sobalar" olmak üzere genel iki gruba ayrılmaktadır. Soba Talebi Sürekli Artıyor Sobalar, ferdi ısınmada yüzde 50 bir paya sahip bulunmaktadır. Bu oran değişik illerde ve illerin değişik semtlerinde farklılıklar göstermektedir. Bir konutun soba ile ısıtılması, diğer ferdi ısııınıa alternatiflerine göre yüzde 75-80 daha ucuza mal olduğu için, soba ile ısınmaya talep süreklilik arz etmekte ve canlı kalmaktadır. Soba kullanıcılarına baktığımızda sosyal açıdan, genellikle dar gelirli ailelerin, İ l kİeLrEÖTGzAa sZl a n özellikle kiracıların, yalnız yaşayan insanların oluşturduğu kitleyi görüyoruz. Ülkemizdeki gelir dağılımını hatırlarsak, soba potansiyelini bu tablo ile doğru orantılı görebiliriz. Bacalı-Bacasız Sobalar Doğal gaz sobalarında bacalı ve bacasız karşılaştırması yaptığımızda bacalı sobaların, yüksek ısıtma kapasiteleri ve ekonomik fiyatları sebebiyle büyük mekanlar için uygun olduklarını söyleyebiliriz. Montaj kolaylığı ve işletme verimliliği (yüzde 85-90) nedeniyle de tüketici taraf ı ndan cazip bulundukları için denge bacalı sobalara göre çok daha fazla aranmakta ve tüketilmektedir. Baca Konusuna Yeterince Önem Verilmiyor Ancak ülkemizde baca konusuna gereken önem verilmediğinden bina bacalarının temizliği, standartlara uygun olup olmadığı ve yeterli çekişe sahip bulunup-bulunmadığı ne cihaz montajında ne de sonraki yıllarda kontrol veya test edilmektedir. Ayrıca doğal gaz sobalarının baca boruları çok önemlidir; ama bunun önemi henüz kavranamamıştır. l<atı yakıtlı sobalar için öngörülen mevcut soba boruları (cj)l 30 mm) doğal gaz sobaları için de kullanılmaktadır. Oysa doğal gaz cihazlarında cihazın ısı gücüne göre değişen baca borularının kullanılması gerekmektedir. Bütün bu önemsenmeyen, standartlar dışı olan olumsuzluklar bacalı sobaların istenilen verimin altında ekonomik olmayan şekilde çalışmalarına ve emniyetsiz kullanılmalarına sebep olmaktadır. Umarız en kısa sürede gaz kuruluşları ve TSE gerekli Do�ol Gaz Dergisi 80 Eylol - Ekim 2001 Sayı 76 incelemeleri yapıp bu konudaki aksaklıkları düzeltir. Denge Bacalı Sobalar-Hermetik Sobalar Denge bacalı sobalara ülkemizde "hermetik sobalar" da deniyor. Aslında bu yanlıştır. Hermetik soba, yanmış baca gazlarını dış ortama bir elektrikli fan vasıtasıyla atan sobalara denilmektedir. Oysa denge bacalı sobalarda adından da anlaşıldığı üzere yanına için gerekli oksijen ile yanmış baca gazları birbirini dengeleyerek temin ve egzost eclerler. Denge bacalı sobalar Avrupa'cla çok yaygııı kullanıma sahiptir. Ülkemizde de gaz otoritesi kurumlarının şartnamelerine göre, uygun bacası olmayan konutlarda ve özellikle yatak odalarında kullanılması zorunludur. Bunlar, çalışma prensibi bakımından bacalı sobalara göre daha emniyetlidir. İşletme verimleri ise bacalı sobalara göre daha düşüktür (yüzde 75-85). Ayrıca bacalı sobalardan daha düşük kapasitede üretilebilmektedir. Montajları dezavantajlıdır. Emniyet, konfor ve sıhhi açıdan ise avantajlıdır. Hermetik sobalara ela kısaca değinelim; bu tip sobaların ilk yatırını maliyetleri, kapalı yanma odası sistemlerinde fan bulunması sebebiyle yüksektir. Ayrıca çok sık elektrik kesintilerinin yaşandığı ülkemizde bu tip sobalarııı kesintisiz çalışmaları mümkün olmamaktadır. Avrupa ülkelerinden az miktarda ela olsa ithal edilen bu tip sobalar aşırı pahalı olmaları sebebiyle ülkemizde pazar bulamamaktadır. �
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=