DEPREM VANALARI Sismik Tahrikli Otomatik Gaz Kapama Sistemleri DOSYASI ELEKTROTEK Necmi DEMİRCİ / Genel Müdür 1. Bilindiği gibi sismik tahrikli otomatik gaz kapama sistemleri ABD, Japonya ve Kanada gibi ülkelerde kullanılmaktadır. Zorunluluk veya tercihe bağlı olarak uygulama seçenekleri bölgelerin taşıdığı deprem riskine göre belirlenmektedir. Dolayısıyla, İstanbul gibi 1. derecede deprem kuşağında bulunan ve yoğun yapılaşmanın olduğu yerlerde bizce bu türsistemlerzorunlu kıl ınmalıdır. Yerleşim birimleri özelinde alınması gereken bu karar, tüm dünyada olduğu gibi uzman kurumlara danışı larak belediyeler tarafı ndan alı nıp yetkili mühendislik firmalarına uygulatılnıaktaclır. Doğal gaz ya da LPG tesisatında deprem sırasında meydana gelecek bir sızıntıdan doğacak yangın bitişik binalara hatta sokağa yayılma tehlikesi yaratabilecektir. Bu tür risklerin gerçekleşme olasılıkları üzerine çeşitli senaryolar üretilebilir. Ama bu senaryolar riskin varlığına yönelik değil de, derecesinin tahmini üzerine kurgulanmaktadır. Eğer konu üzerinde ciddi bir araştırma yaparsak İstanbul için yüksek bir riskin varlığı ortaya çıkacaktır. Ne yazık ki bu tür cihazlar medyada gündeme getirildiği zamanlarda toplumun ilgisi daha çok erken uyarı sistemleri gibi spekülasyona açık bir alana kanalize edilmiştir. Bu yüzden toplumumuzda erken uyarı sistemleriyle güvenlik sistemleri genellikle karıştırılmaktadır. Bu alanda yaratılan güvensizlik eğiliminin devam etmesinden deprem güvenlik sistemleri ele olumsuz olarak etkilenmiştir. Böylesine hayati bir konuda alınması gereken bu güvenlik önleminin kişisel tercihlere bı rakı iması, yukarıda belirttiğimiz nedenden ötürü ele uygulamasında yavaş davranılacağından bizce büyük sakıncalar içermektedir. Sonuç olarak bu tür kararlar bina yönetimlerinin tercihlerine bırakılmamalıdı r. Gaz sızıntılarına karşı al ınan bu önlem için en önemli engel gibi görünen maliyet miktarı daire başına yaklaşık 40 ile 150 dolar arasında değişmektedir. Bu maliyet ise sismik tahrikli otomatikgaz kapama sistemlerinin emniyete alacağı can ve mal değeriyle karşılaştırılamaz. Zorunlu kıl ınmasının ası l nedeni ele bizce bu olmalıdır. 2. Sismik tahrikli otomatik kapama sistemleri İstanbul'cla İGDAŞ'ı n 1 8.1 1 . 1 999 tarih ve 99/1 1 9 no'lu kararı ile zorunlu kılınmıştır. Bu tarihten sonra birkaç firmaya eski şartname uyarınca geçici uygunluk belgesi verilmiştir. Ayrıca aboneler ele bu zorunluluktan haberdar edilmişlerdir. En kısa şartnameye göre yapı lan uygunluk belgesi başvuruları hala İGDAŞ tarafından bekletilmektedir. Bu başvurulardan biri ele firmamız Elektrotek'eaittir. 22.11.2000 tarihinde başlattığı mız süreç hala sonuçlandırılmamıştır. İGDAŞ bu türsistemlerinin kullanılmasını zorunlu kı lmışsa, hızla uygulanması gerektiğini ele biliyor olmalıdır. Firmaların yaptıkları başvurular olumlu yada olumsuz olarak şimdiye • Do�ol Gaz Dergisi 33 elek soııuçlandırılmalıyclı . 14.03.2001 tarihinden beri bu konuda İGDAŞ'tan herhangi bir resmi yazılı yada sözlü yanıt alamadığımızdan, gecikmenin nedeni başvuru sahibi firmaların cihazlarına ait teknik eksiklerden mi yoksa başka nedenlerden mi kaynaklandığını bilememekteyiz. 3. Sismologic SL-2000 model deprem güvenlik sistemi, deprem anında ürettiği elektrik sinyalleriyle çalışması risk yaratabilecek sistemleri durdurup, sesli ve ışıklı alarm sistemlerini devreye sokabilir. Gaz tesisatındaki akışı sarsıntıyı algılayarak solenoicl vanalara gönderdiği sinyaller ile keser. Teknik özellikleri arasında; • Tepki eşiği en son deprem verilerine geliştirilen ASCE 25-97 standardına göredir. • Montajı yapılan sahada kolayca test edilebilir. • Montajında terazi hassasiyetine gerek yoktur, bulunduğu konumu referans al ır. • Elektrik kesintilerine karşı 30 saatlik bataryalı çalışma süresine sahiptir. • Batarya, kablo bağlantısı kopukluğu yada solenoicl vana arızalarında otomatik olarak sesli ve ışıklı uyarı verme özellikleri vardır. Sismologic SL-2000 Türkiye'cle, CSA'dan ASCE 2597 uygunluk sertifikasını alan ilk üründür. Bunun yanı sıra B.Ü. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nclen ASCE 25-97 ve ANSI Z21 .70 standartlarına uygunluk raporu ve TSE'clen alınan yine bu standartlara göre özel deney raporlarımız bulunmaktadı r. Firmamız, Avrupa uyumluluk normları nı yerine getirmek için CE işaretinin gerektirdiği LVD (Alçak Gerilim) ve EMC (Elektromanyetik Bağışı klık) yönergelerinde belirtilen deneylerin hepsini TSE ve keneli test laboratuarlarımızda gerçekleştirerek ürünümüzün CE uygunluk beyanı nı yapmış bulunmaktadır. EMSA Ahmet AKKÜÇÜK / Genel Koordinatör 1 . Sismik tahrikli otomatik gaz kapama sistemleri bir zorunluluk olmalıdır. Çünkü riskler kamu güvenliğini tehdit etmektedir. 2. Neden hala uygunluk onayları alınmamaktadı r, sorusunun yanıtı herkesçe biliniyor ama uygulatıcı çözümler üretilemiyor. Zaten bu yapılabilirse ülkemizde bir çok şey farkl ı olacak. 3. Ürünümüzün teknik özellikleri kataloglarda vardır. Özet olarak şöyle ifade edebiliriz. Bu cihaz öncü deprem titreşimlerinin tahriki ile bir elektriksel kontakdeğişimi verir. Bu kontakdeğişimi ile ihtiyaca göre sesli veya ışı klı alarm sistemi çalıştırılabilir veya elektrik tahrikli bir vanaya veya şaltere açma veya kapama komutu verilebilir. Bu suretle, mekanda yaşayan insanlara önemli sanayiler kazandırılabilir. Ayrıca deprem başlangıcında yapıların doğal gazlarını ve elektriklerini kestiği için yangın riskini en aza indirir. Eylül - Ekim 2001 Sayı 76 DOĞAL GAZ lfSISATI IZDA OE?i!Hıl G(J'JHJUl( OTOf,IAS'{OtJ SJSTEt.lJ ✓ Deprem sırasında doğal gazınızı otomatik olarak anında keser. ✓ Jeneratörünüzü ve elektrik tesisatınızı deprem anında devre dışı bırakır. ✓ Sanayi tesislerinin deprem otomasyonunda kullanılabilir. B O KAN0W AASATHANfSI DEPREM ARAŞTIRMAENST CE (ti� C US 1185891 $} ELEKTROTEK OTOMASYON ve GÜVENLİK SİSTEMLERİ LİMİTED ŞİRKETİ Perpa Tic. Merkezi 8-blok 8. Kat: 824 OKMEYDANI/İST. Tel: 0212 3201767 Faks: 0212 3201769 www. s i s m o I o g i c. c o m e-mail: sismologic@yahoo.com
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=