DEPREM VANALARI Sismik Tahrikli Otomatik Gaz Kapama Sistemleri DOSYASI Doğal Gaz Tesisatlarında "Deprem Vanaları" - "Sismik Tahrikli Otomatik Gaz Kapama Sistemleri" Zorunlu Olmalı mı? Ülkemizin önemli bir kısmının deprem kuşağında olması dolayısıyla, depremin yapılarda yapabileceği hasarın en az düzeyde olmasını sağlayacak her çeşit önlemin alınması gerekmektedir. Bu konu hem can hem de mal kaybı bakımından gündemimizin en önemli konusudur. Doğal gaz ile ilgili olarak almması gereken önlemler arasında "Deprem Vanaları" bir başka ifadeyle "Sismik Tahrik l i Otomatik Gaz Kapama Sistemleri" öncelikle yer almaktadır. Eski veya yeni pek çok doğal gaz abonesi, bu sistemleri ithal eden firmalar ve doğal gaz tesisatı yapan tesisat taahhüt firmaları gittikçe artan bir taleple bu cihaz ve sistemleri kullanmak istemektedirler. Ancak ne yazık ki henüz bu talebin karşılanmasma yönelik gereken cihaz kullanım onayları ilgili gaz dağıtım kuruluşları ve yetkili resmi kurumlar tarafmdan verilememiş durumdadır. Konu hakkmda ihtiyaç olan standart, yönetmelik ve kanunların bir an önce yürürlüğe girmesi için konuyla ilgili kişi, kurum, kuruluş ve şirketlerle gereken çalışmalar sürdürülmektedir. Bu talepler doğrultusunda öncelikle konunun gerçek boyutuyla anlaşılabilmesi için öncelikle firmaların görüşlerinin yer aldığı bir dosya hazırlanmıştır. Daha sonra konu tüm Türkiye'yi ilgilendirdiği için diğer firmaların yanısıra; DOSİDER gibi dernekler, TMMOB - Makina Mühendisleri Odası gibi konuyla ilgili odalar, şehirlerdeki ilgili gaz dağıtım kuruluşları ve Devletimizinkonuyla ilgili Eneıji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, TSE gibi kurumlarıııın da görüşleri alınacak, bu konuda gerekli çalışmalarm bir bütün halinde yapılabilmesine imkan sağlayacak girişimlerde bulunulacaktır. "Deprem Vanaları" - "Sismik Tahrikli Otomatik Gaz Kapama Sistemleri"nin hakkmda bilgi vermek ve kullanımmın gerekliliğinin tartışılmasına imkan vermek amacıyla; Datakom, Elektrotek, Emsa, Hace Mühendislik, İtek, Milentek, Promet ve Sismik şirketlerinden görüş aldığımız sorular aşağıda verilmiştir. Soru 1: Sismik tahrikli otomatik gaz kapama sistemleri (deprem vanaları) bir zorunluluk mu, yoksa tercihe bırakılacak bir sistem midir? Soru 2: Böyle bir zorunluluk varsa neden hala bunların uygunluk onayları almamamaktadır? Soru 3: Bu ür(inünüzün teknik özellikleri hakkında bilgi verir misiniz? Ayrıca ürününüzün gerek ulusal, gerekse uluslararası uygunluk onayları var mıdır, bunları açıklar ınısmız? DATAKOM Deniz HEKİMOĞLU 1 . Sismik Tahrikli Otomatik Gaz Kapama Sistemleri prensip olarak zorunlu olmalıdır. Ancak zorunluluk kararını alacak olan merci İGDAŞ değildir. Bu karar resmi otorite tarafından alınmalıdır. Bu resmi kurum hükümet veya hükümetin yetkiverdiği kuruluştur. Çünkü devlet vatandaşının can güvenliğini korumaktan sorumludur. Can güvenliğini ilgilendiren konularda vatandaşın istediği gibi davranmasına izin verilemez. Örneğin taşıt araçlarında emniyet kemeri kullanılması hemen hemen tüm dünyada zorunlu bir uygulamadır. Kullanılmaması ancak kişiye zarar veren bir sonuç doğurmasına rağmen devlet emniyet kemerini zorunlu tutmakta ve kullanılmamasını cezalandırılmaktadır. Bu konuda diğer bir örnek DASK Deprem Poliçesi uygulamasıdır. Depremde binanın yıkılması sonucu zarar görecek olan bina sahibi olmasına rağmen devlet DASK poliçelerini zorunlu tutmaktadır. Deprem Vanaları ela bu kapsamda can güvenliği sağlamaya yönelik bir cihazdır. Devlet vatandaşının can güvenliğini sağlamaya yönelik bir cihazı zorunlu tutmalıdır. Ancak İGDAŞ'ın zorunluluk kararı alınası yanlıştır. İGDAŞ aldığı bh au zzı rol arnumn lıuş ltuı rk. Bk ua r aş ar ırnt nı na ma kea bt ai nbdi ek i ş ayratlnnaı zmc ea İstanbul bölgesi için geçerlidir. Ankara, İzmit, Bursa, Eskişehir gibi diğer doğal gaz kullanan şehirler kendi bölgeleri için zorunluluk kararı aldıklarında keneli şartnamelerini hazırlayacaklar ve böyle önemli bir konuda "standart çeşitliliği" sot launş da ca ar tkl at ırrı .n Bt euk neel ddeenn l ye ü dr üet üzl mo reusni l guel ur eğkui rn. Şv eu anda İGDAŞ'ın esas aldığı standart Amerika'cla uygulanan "ASCE 25-97" standardıdır. Oysa Türkiye şartları göz önüne alınarak Türkiye'de uygulanacak standardın daha sıkı bir şekilde yeniden yazılması gerekir. Mevcut binaların inşaat kalitesi nedeni ile meydana gelen bir depremin vereceği hasar ABD'cle meydana gelen aynı şiddette bir depremden çok daha fazladır. 2. İGDAŞ kendi yönetim kurulunda aldığı bir kararla Sismik Tahrikli Otomatik Gaz Kapama Sisteınleri'nin zorunlu olduğunu duyurmuştur. Ancak uygulanmanın tamamlanması için verdiği süre hemen hemen dolmasına rağmen hiçbir firmaya uygunluk onayı başvurularının durumu hakkında da bilgi vermemektedir. 3. Ürünümüz DSD-080 Sismik Güvenlik Paneli, şiddetli bir deprem esnasında sismik hareketleri algılayıp kontrol sinyalleri üreten, yangın ve gaz kaçağı detektörlerini izleyen, sesli uyarı veren, siren çaldıran, gazı kesen, jeneratör, asansör gibi • Oojjol Gaz Dergisi 32 Eylül - Ekim 2001 Sayı 76 çalışması tehlike yaratan cihazları devreden çıkaran üstün teknoloji ürünü bir cihazdır. DSD080 iki eksende sismik hareketleri algılayan, çok hassas sensörleri üzerinde bulundurmaktadır. Cihaz periyodik bakını gerektirmemekte ve selftest yapma özelliğine sahiptir. Cihazın deprem a2 l5g ı-l a9m7 aşöazret nl l iak lme rei , l Ae rNi nS IeZ 2u 1y.g7u0n( 1d9u8r.1 )Üver lAi nSüCnE performans testleri Türkiye'de Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Anabilim Dalı'ncla ve Türk Standartları Enstitüsü'ncle yapılmıştır. Ayrıca Amerika Huntsville, Alabaına'cla bulunan WYLE Laboratories'de ele ASCE 25-97'ye uygunluğu onaylanmıştır. DSD080 TSEK belgesine sahiptir. DSD-080 şebekeye bağlanarak ve akü yedekli olarak çalışır. Panel, oş at or jml ı attui kt aa rk.ü şUazrj uönz esl lüi ğr ienlei seanhei prtji ri . Ak ek üs li enrtii ss iünrde kel,i akülerin zayıflaması durumunda sesli ve ışıklı uyarı verir. DSD-080 iki zorunlu yangın santralı özelliğine sahiptir. Her zona 20 adede kadar detektör bağlanabilir. Cihaz, aynı zamanda detektör arızalarını ve hatalı bağlantıları ela izler, hata durumunda sesli ve ışıklı uyarı verir. DSD080'e başka alarm sistemlerinden sinyal girişi yapılabilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=