Tablo 4. Denge Tablosu. 1997 1998 1999 TERMİK 1 1 . 707 1 1 . 960 15.085 • 2840 MW'lık bir jeotermal potansiyel mevcut olmakla beraber, bu kaynağın o/o 90'ının kaplıca turizminde, evlerin, otellerin ve civar seraların ısıtılmasında kullanılabileceği varsayılmaktadır. 24 MW'lık mevcut Denizli santralinde yer altından kızgın buharla birlikte gelen çeşitli tuzların işletmede üretim aksaklıkları ve bakını sorunları yaratmış olması, jeotermal santrallerle elektrik üretimini fizibl olmaktan uzaklaştırmaktadır. Yer altından buhada birlikte gelen ergimiş tuzların ve kükürdün temizlenmesi yolunda daha yeni ve etkin teknolojilere ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır. KURULU GÜÇ (MW) HİDROLİK 10.304 10.667 1 1 .654 TOPLAM 22.021 22.627 26.739 TALEP GÜC (MW) 16.920 18.285 19.880 YEDEK GÜÇ (MW) 5.091 4.342 6.859 GÜC (%) 30,1 23,7 34,5 TERMİK 62.534 67.727 95.694 ENERJİ (GWlı) HİDROLİK 41 .046 41 . 150 41 .245 (PROJE) TOPLAM 103.580 108.877 136.939 TALEP ENERJİ (GWh) 105.250 113.750 123.650 YEDEK ENERJİ (GWh) -1 .670 -4.873 13.289 ENERJİ (%) -1,6 -4,3 10,7 TERMİK 62.534 67.727 95.694 ENERJİ (GWH) HİDROLİK 41 .046 41 .150 31 .253 Biomass enerji bitkisel ve hayvansal ürünlerden elde edilmektedir. Bu ürünlerden ısı ve elektrik elde edilmesi zoı· ve randınıansızdır. Fakat üzülerek ifade edeyim ki, 1998 yılında bile Hırkiye'de 7 000 000 ton odun, hayvan ve bitki artığı (büyük ölçüde tezek) yakacak olarak kullanılmıştır. Esasında Türkiye enerji tarımına (GÜVENİLİR) TOPLAM 103.580 108.877 126.947 TALEP ENERJİ (GWh) 105.250 1 13.750 1 23.650 YEDEK (GÜVENİLİR) ENERJİ (GWh) -1 . 670 -4.873 3.297 ve C4 tipi diye bilinen enerji bitkilerinin yetiştirilmesine el atarsa, ileri ülkelerde bionıass'ın arzettiği tüm avantajlardan, ormanlarını yok etmeden yararlanma imkanını bulmuş olur, böylece hem ormanı koı·umuş hem de tezek ve odun yakma ilkelliğinden kurtulmuş oluruz. 4. ELEKTRİK ENERJİSİ PROFİ Lİ Türkiye'de elektrik enerjisi TEAŞ, ÇEAŞ, OTOPRODÜKTÖRLER ve YİD (BOT) santralleri tarafından üı·etilmektedir. 1999 sonu itibariyle bu kurnluşların toplam elektrik üı·etimindeki paylarının şu şekilde olması beklenmektedir: Türkiye'nin elektrikte orta ve uzun vadeli arz/talep dengesine göz atarsak: Tablo 3. Türkiye'de Elektrik Üreticilerinin Üretim Payları. ENERJİ (%) -1 ,6 -4,3 2,7 Santralinin yaklaşık 5 milyar kwh'lık, Marmara LNG Terminali yanında BOT modeline göı-e kurulmuş olan (2) adet 480 MW'lık doğal gaz kombine çevrim santralinin 1999 yılında işletmeye alınmasıyla yaklaşık 3 milyaı· kwh'lık bir katkı sağlanmıştır. Ayrıca sisteme otoprodüktörlerden yaklaşık 4 milyar kwh, Esenyurt BOT santralinden de 1 milyar kwh ilave enerji sağlanmış olduğu ve 1998 yılına nazaran 1999 yılında toplam 13 milyar kwh fazla elektrik üretildiği için son yıllarda ilk defa elektrik üretiminde kapasite fazlalığı, yani enerji üretim yedeği oluşmuştur. Tablo 5, 2002-2020 yılları arasındaki uzun dönem puant güç ve enerji talep artışlarını göstermektedir. Burada bir açıklama yapmak istiyorum. Puant güç, enterkonnekte elektrik sistemimizin en fazla elektrik talebinde bulunduğu, Kurulu�lar Üretimde 1999 yılı üretimleri aralık ayında akşam saatlerinde işletmede tutulan santrallerin toplam gücüdür. Yüzde payları (milyar kwh olarak) TEAŞ % 83,0 102,7 ÇEAŞ ve KEPEZ % 1,6 2,0 OTOPRODÜKTÖRLER % 10,3 1 2,7 YİD (BOT) % 5, 1 6,2 TOPLAM % 100 123,6 Önce 1997 ve 1999 yılları arasındaki (3) yıllık dönemde arz/ talep dengesine bakalım (Tablo 4): • Bu tablo'dan 1997 ve 1998 yıllarında elektrik üretimimizin, ihtiyacı karşılayamadığını görüyoruz. 1 997 yılında 1 .670 milyar kwh, 1998 yılında 4.873 milyar kwh elektrik enerjisi ihtiyacımız ithal yoluyla karşılanmış. 1999 yılında, inşaatı ve montajını yaptığımız 141 O MW'lık BURSA Doğal Gaz Kombine Çevrim Gelecek 20 yılda enerji santralleri yönünden aşağıda yer alan büyük yatırımlar planlanmaktadır. • Türkiye'nin yılda ortalama o/o 8 artan elektrik ihtiyacını, ithal elektriğe gerek kalmadan karşılayabilmek için 90 milyar dolar (yani her yıl ortalama 4,5 milyar dolar) para bularak 29 adet linyit, 4 adet taşkömürü, 18 adet ithal kömürü, 33 adet doğal gaz (BOO modeliyle ihale edilen 4 adet doğal gaz santralı dahil), 16 adet fuel oil ve 1 O adet nükleer santral kurmak ve işletmeye almak zorundadır. Ancak böyle bir yatırını tablosu ile, 2020 yılında ihtiyacımız olacağı hesaplanan 586 milyar kwh elektrik talebimiz, o/o 7 yedek kapasite yaratılarak karşılanmış olacaktır (net ihtiyaç 574 milyar kwh). Kasım-Aralık '99 Sa 65
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=