Türkmenistan-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Şimdi diğer· yürüttüğümüz, çok önem verdiğimiz ve hükünıetimiziıı ele en öncelikli proje olarak belirttiği Türkmenistan-Türkiye doğal gaz projesi var. 29 Ekim 1998 tarihinde bu projeyle ilgili hükCınıetler arası arılaşma inızalaııclı. 12 Mart 1999'cla Aşkabat'ta ticari aıılaşnıaııııı temel hükümlerini içeı·eıı bir arılaşma inızalaclık. 21 Mayıs 1998 tarihinde ele doğal gaz alım satını aıılaşnıasıııı 30 senelik imzaladık. Bu boı-u hattı ilk etapta Türkiye'ye 16 milyar nı3 doğal gaz sağlayacak. İkinci etapta da Avrupa'ııııı aıtaıı ihtiyacı için 14 milyar nı3 doğal gaz Avrupa'ya tı·aıısit edilecek. Türkmenistan doğal gazı Hazar geçişi ile Azerbaycan ve Ct.ircistaıı Cızeriııcleıı geçerek Cüı·cistaıı-Türkiye sııııı-ıııcla Türkiye'ye Leslim edilecek. Gürcistan-Tür-kiye sınırında teslim alınan gazın Cılke içinde dağıtım ve satışı ela BOTAŞ tarafından yapılacak ve hala burada inşaatı devam etmekte oları doğal gaz boru hatlının kapasitesi Türkmenistan'ın 16 milyar nı3 gazını almaya yetebilecek kapasitededir. Gürcistan sııııı-ıııa kadaroları bölümün yapım ve işletimi Hırknıenistaıı tarafından PSC diye isinıleııdiı·cliğinıiz Bechtel ve General Elektı·ik Capital şiı-ketleriniıı oluşturduğu gruba verilmiştir. PSC'ııiıı licleı-i olduğu bu konsorsiyuma daha sonra ela Shell şirketi katılnııştıı·. Projenin gerçekleştirilmesine yönelik olarak hCıkünıetler arası arılaşma, ev sahibi ülke anlaşması ve diğer anlaşmalar üzerinde çalışmalar devam etnıektecliı·. Proje geliştirme anlaşması imzalanacaktır. Türkmenistan, Azerbaycan, Cüı·cistaıı ve Tür-kiye hükünıetleri tarafından imzalanmak üzere oları bir Hazar geçişli boru haltı ıçııı çeı·çeve anlaşması üzeı·iııcle ele çalışmalar sürdü rül mektecl ir. Türkmenistan doğal gazının teslimatı, bizim aıılaşnıanııza göre 2002 ile 2004 arası olarak belirtilnıektecliı·. Başlangıç yılında 5-7,2 milyar nı1 arasında doğal gaz alımına başlanacaktır. 2013 yılında 16 milyar nı3'eulaşılacaktır. Bu projenin gerçekleşmesi ile Türkmenistan doğal gazının Türkiye'cleki payı yüzde 26 olacaktır. "Rus doğal gazına mahkum olacağız" gibi ifadeler var, onu ela şu arıda belirteyim. Yaptığımız hesaplarda, ·ı 987 yılıııcla bu Rus doğal gazı yüzde 1 00'clt.i. Bu oı·an bu sene yüzde 66'lara clCışüı·ülnıüştür. 2020 yılıııclaki oranı ela yüzde 30 olacaktır. 2. Sıvılaştı rılmış Doğal Gaz Alım Terminali Projesi 2. Sıvılaştırılmış Doğal Caz Alını Terminali Projesi; İznıirAliağa'cla 4-6 milyar nı3'lükü retinı-sıvı laştırma-taşınıagazlaştırnıa süreçlerini içeren entegre zincir bir projedir. Gaz ithal edeceğiz. Bununla ilgili 8 firma nıCıı-acaat etti. Muhtemel LNG kaynaklan l<ataı; Mısır, Yemen, Nijerya ve Noıveç'tir. Agenda . . • . . _, - - . Diğer Projeler Mısır-Türkiye doğal gaz boru hattı projemiz 4 milyar nı3 ve Mısır doğal gazının Türkiye'ye Akdeııiz'cleıı geçecek bir· boru hattıyla sevkıyatını öngörüyor. Bunun üzerinde çalışnıalarımız sürt.iyor. Irak doğal gazıyla ilgili projelerimiz var. Bu proje ele 1 O milyar nı3• Ancak bu proje, Birleşmiş Milletler'in anıbaı·gosuna bağlı. Ayrıca talebimize bağlı olarak Azeı·baycan doğal gazı ile ilgili ele çalışnıalarımız var. Son Söz Benim son olarak bahsetmek istediğim bir kaç nokta daha var·. BOTAŞ doğal gaz satışlarından elde ettiği gelirleri sürekli yatırıma dönüştüren bir kamu kuruluşu. Bu açıdan tCını özel ve kamu kuruluşlarının BOTAŞ'a oları doğal gaz beclelleriııi zamaıııııcla ödemeleri çok önemli. Son gCııılercle doğal gazla diğer yakıtlar aı·asıııcla fiyat farkları oluşmaya başladı. Arıcak dünya petrol piyasasındaki fiyatları 6 ay, 9 ay ve ·ı sene geı·iclen takip ecliymuz. Bizim fiyatlarımız ela yeni yeni artmaya başladı. Bu fiyat farkını belirterek, doğal gaza yeni akaryakıt tCıketinı vergisi, özel tüketim vergisi gibi bazı yüzde 20-25'lik veı·giler getirilmesi koııusuııcla çalışmalar yapılclığıııı duyuyoruz. Biz BOTAŞ olaı·ak, bu vergileı·iıı getirilmesine kesinlikle karşıyız. Bunu belirtmek istiyorum. Bizim yaptığımız arz talep planları doğal gazın rekabet edebilir bir fiyat spektrunıu içinde diğer yakıtlarla rekabet edebilecek şekilde pazara girme esaslarına clayaıınıaktaclır. Bu açıdan bu tür vergileı·e kesinlikle karşıyız. Onu bir kere daha belirtmek istiyorum. Geçen sene bütçe kanununa getirilen bir nıaclcle ile BOTAŞ yaptığı doğal gaz satışlarıııclaıı her ay hazineye yüzde ·ı 5 pay aktarıyor. Bu ela yatıı-ını yapan bir kuruluş olarak bizim yatırınılarınıızı sekteye uğratıyor. Bu açıdan bu payın ela kalclırılnıasını ya ela en azıııclaıı makul bir paya clüşürülnıesiııi istiyoruz. LNG gemisi konusunda sıkıntıyı geçtiğimiz haftalarda yaşadık. Bir LNC gemisi yapma konusunda bir veya iki projemiz var. Doğal gazı tünı illerimize yaymak anıacıııclayız. Bu konuda bütün plaıılarınıızı, projelerimizi yaptık. İhaleye çıkabilmek için ilgili kuı-uluştan nı(i.saacle bekliyoruz. Tahmin ediyorum önümüzdeki günlerde bu müsaade ele gelecek. Yer altı gaz deposu projesini Silivri'cle başlattık. Bu sene Tuz gölü ile ilgili ihaleye ele çıkacağız. Biz inanıyoruz ki şehirlerdeki tüketim artışı yer altı gaz deposu ile çok bağlantılıclır. Yer altı gaz depoları olmadan şehirlerde tüketim artışını sağlamanın uygun olnıaclığını söylüyor-uz. Doğu hattı ile ilgili krediler ele bu ay ya da önümüzdeki ay içinde tanıanılaıınıış olacak.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=