SONUÇ Otoprodüktör ve/veya otoprodüktör grubu şirketlerin üretim tesisi kurma işlemleriyle ilgili olarak, ön başvuru aşamasından işletmeye alma aşamasına kadar ilk anda akla gelebilen aşağıda belirtilen konulara açıklık getirilmesinde fayda mütalaa edilmektedir. Günümüzde otoprodüktör ve/veya otoprodüktör gruplarıyla ilgili olarak kullanılan Yönetmelik 4 Eylül 1985 tarihli Resmi Cazete'de yayımlanan 85/9799 Karar Sayılı "Türkiye Elektrik Üretim İletim Anonim Şirketi ve Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Dışındaki Kuruluşlara Elektrik Enerjisi Üretim Tesisi Kurma ve İşletme İzni Verilmesi Esaslarını Belirleyen Yönetmelik"tir. Kapsam başlıklı 2. maddede bu Yönetmeliğin, 3096 Sayılı Kanun'un 4. maddesinin dayanak alınarak hazırlandığı ifade edilmektedir. 3096 Sayılı Yasa'nın 4. maddesinin birinci paragrafında "Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilatı'nın, olumlu görüşünü almak suretiyle sadece elektrik üretmek amacı ile kurulacak sermaye şirketlerine, elektrik üretimi yapacak tesisi kurma ve tesisi işletme müsaadesi verebilir." denilmektedir. Yasanın bu maddesinden de görüleceği üzere 3096 Sayılı Kanun'da otoprodüktörlerle ilgili herhangi bir hüküm yer almamakta, dolayısıyla da otoprodüktörler hakkında yürürlükte olan bir kanun bulunmamaktadır. Üretim tesisi kurup işletme müsaadesi verilenler, 3096 Sayılı Yasa ve 85/9799 sayılı Yönetmeliğin 1. maddesinde sermaye şirketi olarak tanımlanmıştır. 85/9799 Sayılı Yönetmeliğin Tanımlar başlıklı 3. maddesinde ise otoprodüktör ve/veya otoprodüktör grubunun tanımı yapılırken bunlar, kendi faaliyet alanlarının enerji ihtiyacını karşılamak üzere belirli şartları taşıyan üretim tesisi kurup, elektrik üreten tüzel kişi ve/veya tüzel kişiler grubu olarak tarif edilmiştir. Ancak 98/1 1 982 sayılı Yönetmelikte elektrik üretim tesisi kurma izni verilenler belirtilirken, otoprodüktör şirketlerin sahip oldukları sanayi tesisleri, beş bin konutu aşan uydu kent yerleşim birimleri, hastaneler, beş yıldızlı oteller ve tatil köyleri, üniversite kampüsleri ve belediyeler ile birlikte organize sanayi bölgeleri de zikredilmiştir. Buradan da görüleceği üzere 3096 sayılı Kanun, elektrik üretimi yapacak tesisi kurma ve tesisi işletme müsaadesini sermaye şirketlerine vermiş, ancak bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Yönetmelikte ise elektrik üretimi yapacak tesisi kurma ve işletme müsaadesi verilenlerin kapsamı genişletilerek, tüzel kişiliği olmayan organize sanayi bölgeleri de elektrik enerjisi üretim tesisi kurup işletme izni verilen grubun içine alınmıştır. Bunların yanı sıra; • 98/11982 Sayılı Yönetmelikle, bir otoprodüktör santralinin enterkonnekte sisteme bağlantısının bulunması halinde bu otoprodüktör şirketi ile Bakanlık arasında "Otoprodüktör Statüsünde Üretim Tesisi Kurulması, İşletilmesi ve Enerji Doğol Goz Dergisi 123 Agenda Fazlasının TEAŞ, TEDAŞ ve Bağlı Ortaklıkları veya Görevli Şirketlere Satışına İzin Verilmesine İlişkin Sözleşme"nin imzalanacağı belirtilmektedir. Bu sözleşmede de, Şirket ile TEAŞ, TEDAŞ ve Bağlı Ortakları veya Görevli Şirketler arasında enerji fazlasının satışı için ESA imzalanacağı ifade edilmektedir. Ancak bazı otoprodüktör şirketler ihtiyaç fazlası enerjinin satışını yapmak istemediklerini, bunu sisteme ücretsiz vermek istediklerini, bazıları ise santral üretiminin zaten kendi ihtiyaçlarının tümünü karşılamadığını, sistemden sürekli enerji aldıklarını, olağan dışı hallerde sisteme akabilecek enerjiden de ücret talep etmediklerini belirterek zaman zaman ESA imzalamak istemedikleri talebiyle Bakanlığa veya Teşekkülümüze müracaat etmektedirler. Bu bakımdan Üretim Tesisi Kurma ve İşletme Sözleşmesi'nde şirketlerin ESA imzalamama talebi, • 98/11982 Sayılı Yönetmelikte; otoprodüktör ve/veya otoprodüktör grubu olarak elektrik enerjisi üretmek amacıyla kurulan tesisin atık ısısı var ise bu ısının en geç 12 ay içinde değerlendirilmesi istenmiş olup, aksi takdirde bu tesisin faaliyetten men edileceği ifade edildiğinden bunun denetlenmesi, • Ayrıca, Üretim Tesisi Kurma ve İşletme Sözleşmesi'nde ÇED olumlu belgesi alınmasının şirketin sorumluluğunda olduğu ifade edildiğinden, bu belgenin alınması ile ilgili kıstaslar ve bununla ilgili işlemlerin hangi kuruluş tarafından, ne şekilde kontrolünün yapılacağı, • 85/9799 Sayılı Yönetmelikte; otoprodüktör ve/veya otoprodüktör grubu şirketlerin başka görev bölgesine enerji nakledemeyeceği, ürettikleri enerjiyi faaliyet gösterdikleri görev bölgesi içindeki ortaklarına verebileceği belirtilmiştir. Ancak, otoprodüktör grubunu oluşturan şirketlerin aynı holding bünyesinde bulunması halinde bu şartın aranmayacağı ifade edildiğinden, bahse konu ortakların, otoprodüktör grup şirketi kurduran holding bünyesinde mi, yoksa oluşturulan otoprodüktör grubu şirketi bünyesinde mi bulunacağı, • Bazı sermaye şirketleri, otoprodüktör santral kurulmasıyla ilgili olarak yukarıda belirtilen işlemlere hiç bir şekilde başlamadan, bir şekilde üretim tesisi kurup işletmeye almakta veya otoprodüktör santral kurmak için müracaatta bulunan bazı şirketler de bu işlemleri tamamlayıp santrali geçici kabul aşamasına getirmeden, Bakanlık ve Teşekkülümüz bilgisi dışında TEDAŞ aboneliği devam etmekte iken deneme üretimi amacıyla santrali işletmeye alarak, santral üretimini yasal olmayan bir şekilde kendi fabrikalarında kullanmaları, işlemleriyle ilgili, hüküm ve müeyyidelere Yönetmelikte veya Üretim Tesisi Kurma ve İşletme Sözleşmesi'nde yer verilmesinde, • Ayrıca, günümüzde tesis edilen otoprodüktör santrallerinde dünyanın değişik ülkelerinde kullanılan teknolojiler uygulandığından, bu ülke ve teknoloji farklarının ileride tatbikatta ne tür sorunlar çıkaracağının irdelenmesi ve bu ülke veya teknolojilere bir standart getirilmesinde, fayda mülahaza edilmektedir. Eylül-Ekim '99 So ı 64
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=