1 =i i ,' ,,;,1 KOM B i "Mükemmel ısınma· SÜPERMATİ� - - ■ - 'il - =
� �-Jtfit!!tr:�.'!ffi:!!!!!!fiif!:ff.' ::mm:::::::::::::::::::::::::::::::: ........................................ ------ .............................................................................. .. ·········-··+�i��ı....., I , 1 - )\\ '� cc.ıı.:
2 '-- Buderus %109 Verim ve Tam Modülasyon BUDERUS-KASK-AD-SİST-EM ISISAN BUDERUS %109 Verimli Duvar Tipi Yoğuşmalı Kazanlar duvara monte edilir. Az yer kaplar ve estetik görünüme sahiptir. Ecomatic paneli ile kapasite ve sıra kontrolu sağlanır. Klasik sistemlere göre yakıttan %50 tasarruf sağlar. • 25 yılın üzerinde ekonomik ömüre sahiptir• %0 ile %100 arasında modülasyon yapar• Baca gazındaki gizli ısıyı aldığı için verim %109'a ulaşır ve çok daha az yakıt tüketir• Tam emniyet sistemine sahiptir• Düşük gaz basınçlarında çalışır• Boylerli modellerinde her an sıcak su kullanılabilir • NASA'nın uzay gemileri için geliştirdiği elektronik ateşleme sistemi kullanılmıştır• Oda kumandası ERC ile kolay ve pratik kullanım sağlar. . rz'�l'J1rınıfi1JJ� 1)'JJJlf)ljjJ:.�f!J'i!J[Jf@11 : ihflıJ'JJ :111, '--�--�-------- TÜRKİYE TEMSİLCİSi � MERKEZ: Bestekar Şevki Bey Sokak, No.1 Balmumcu • iSTANBUL Tel. (0·212) 288 96 96 • 272 53 00• Fax. (0-212) 272 22 32 • 266 11 34 BA LMU_MCU SHOWROOM: Barbaros Bulvarı, Esen Apt., No.42 Balmumcu• ISTANBU� Tel. (0-212) 267 31 86 • 266 08 04• Fax. (0-212) 266 87 72 KADIKOY SHOWROOM : Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy• ISTANBUL Tel. (0-216) 325 80 80• Fax. (0-216) 340 40 17 AN�ARA SHOWROOM: Akay Caddesi, No.22 Dedeman Oteli karşısı• ANKARA Tel. 10-312) 418 32 20• Fax. (0-312) 417 92 55 IZMIR SHOWROOM: Akçay Caddesi, No. 283 Emlak Bankası Konutları karşısı, Gaziemir• İZMIR Tel. 10-232) 251 30 50• Fax 10-232) 251 91 81 BURSA SHOWROOM: Yalova Yolu, 9 km. Ovaakça• BURSA Tel. (0-224) 267 04 85• Fax. (0-224) 267 00 69 ISITMA VE KLİMA SANAYİİ A.Ş. ANT[ILYA.SHOWROOM: Ali Çetinkaya Caddesi, No.152 PTT karşıs!.' ANTALYA Tel. 10-242) 322 04 44• Fax. 10-242) 322 27 25 ESKiŞEHiR, S!:iO\'!.R_Q,OM : Cengiz Topel Caddesi, No.258 Anadolu Universitesi karşı�,• ESKiŞEHiR Tel. (0-222) 323 99 80• Fax. (0-222) 321 00 54 SERViS MUDURLUGU: Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak,No.16 Koşuyolu, Kadıköy•ISTANBUL Tel.(0-216) 325 80 80• Fax. I0-216) 325 80 77
DEPREM FELAKETİ NEDENİYLE ÜLKEMİZE GEÇMİŞ OLSUN 17 Ağustos 1999 tarihinde Kocaeli-İzmit, Sakarya-Adapazarı, Gölcük, Yalova, Bolu-Düzce, İstanbulAvcılar, Bursa, Eskişehir ve Tekirdağ'da yaşanan deprem sonrasında, büyük oranda maddi ve manevi yıkımlarımız oldu. 20 bine yakın sayıda insanımız öldü, 40 bin civarında insanımız da yaralandı. Ayrıca Afet İşleri Genel Müdürlüğü'nün 7 Ekim 1999 tarihi itibariyle belirlemiş olduğu miktarlara göre; yeniden inşa edilmesi gereken yıkık veya ağır hasarlı binalardaki konut sayısı 66.641, işyeri sayısı ise 10.901 adet, güçlendirilmesi gereken orta hasarlı konut sayısı 67.242 adet ve işyeri sayısı ise 9.927 adet. Deprem nedeniyle yaklaşık 200 bin kişinin açıkta kaldığı belirtilirken "neden ve nasıl bu derecede yüksek bir hasara uğradık?" sorusunun yanıtı da uzmanlar ve yetkililerce kolayca verilebilmekte, ancak çözüm üretmek o derecede kolay olamamakta. Sorumlu sadece devlet mi? Tabii ki hayır! Bizlerin, yani bu inşaat sektörünün resmi ve özel çeşitli kurum ve kuruluşların çeşitli kademelerinde faaliyette bulunan yetkililerin, mühendis ve yöneticilerin de sorumluluğu olduğuna inanıyoruz. Ama yürürlükteki yasaların yaptırım gücünü elinde tutan devlet, bu yerleşim bölgelerindeki yapıların sağlıklı bir yaşam için taşıması gereken standartların denetim ve kontrolünden de sorumludur. Bu sorumluluk ve gözetim gerektiği gibi yapılırsa belki yaşanacak yeni depremlerde bu kadar kötü sonuçlar olmaz. Ancak bu ağır yıkım, hasar ve kayıplara rağmen sevinilecek tek sonuç; İstanbul ve İzmit doğal gaz boru şebekelerinde herhangi bir sorunun yaşanmaması. Bunun nedeninin ise; bu şebekelerden sorumlu gaz dağıtım şirketlerinin ve yapım çalışmalarında görevli olan yapımcı şirketlerin ve yetkililerinin işlerine gösterdikleri özen, hassasiyet ve ürün kalitesiyle, günümüz teknolojisinin ulaşmış olduğu en üst düzeyin bu şebekelerde kullanılması olduğu kanaatindeyiz. Ülkemizde ilk doğal gaz kullanımının başladığı günlerde korkulan bu önemli konunun şimdi ne kadar güvenli olduğu böylece kanıtlanmış oldu. * * * Eylül ayının enerji sektörü açısından önemli olaylarından biri 21-22 Eylül 1999 tarihlerinde İstanbul, Hilton lnternational Oteli'nde büyük bir başarıyla gerçekleştirilen ICCI '99 - 5. Uluslararası Kojenerasyon ve Çevre Konferansı ve Sergisi idi. Merkezi Brüksel'de bulunan Cogen Europe ve Cogen Europe'nin üyesi Türkiye Cogen Association'un (Türkiye Kojenerasyon Derneği) teknik katkılarıyla ve Teknik Yayıncılık, TanıtımA.Ş.'ninorganizasyonuyladüzenlenen ve uluslararası enerji sektörünübiraraya getiren, yüzyılın ülkemizdeki son kojenerasyon ve çevre konferansı ICCI '99, dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen uzmanları biraraya getirdi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit GÜRTUNA, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Dr. Yurdakul YİĞİTGÜDEN, Çevre Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Melih AKALIN ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sabri ERBAKAN'ın yanı sıra, ETKB Enerji İşleri Genel Müdürü Mustafa MENDİLCİOĞLU, Cogen Europe Direktörü Simon MİNETT ile Japonya Kojenerasyon Merkezi'nden Takaomi TAIRA'nın da açılış konuşmalarına katıldığı ve/veya oturumlar yönettiği 5. Uluslararası Kojenerasyon ve Çevre Konferansı ve Sergisi iki gün boyunca ülkemizin ve dünyanın önde gelen enerji sektörünün seçkin üyelerine ev sahipliği yaptı. Yerli ve yabancı 525 kişinin izlediği ICCI '99'un katılımcı profilini ise; mühendisler, yöneticiler (idari kadrolar), devlet kurum ve kuruluşları, öğretim görevlileri, sanayiciler oluşturdu. ICCI '99'un olumlu sonuçları ICCI 2000'in daha da geniş ve kapsamlı bir katılımla gerçekleşeceğini göstermekte. Gelecek yıl 2526 Mayıs 2000 tarihlerinde, ICCI 2000- 6. Uluslararası Kojenerasyon ve Çevre Konferansı yine aynı yerde, İstanbul - Hilton lnternational Oteli'nde gerçekleşecek. Tesisat sektörünün çok önemli kongrelerinden biri olan iV. Ulusal TesisatMühendisliği Kongresi ve Sergisi, TMMOB -MakinaMühendisleri Odası, İzmir Şubesi tarafından 4-7 Kasım 1999 tarihleri arasında, İzmir - Büyük Efes Oteli'nde gerçekleştirilecek. 2000 yılında yapılacak önemli sempozyumlardan biri de TTMD-Türk Tesisat Mühendisleri Derneği tarafından organize edilen, 17-19 Nisan 2000 tarihlerinde, İstanbul'da gerçekleştirilecek iV. Uluslararası Yapıda Tesisat Bilimi ve Teknolojisi Sempozyumu ve Fuarı. TTMD, DOSİDER, ISKİD ve İZODER'in birlikte yaptıkları çalışmalar sonucunda ise ISK/SODEX ismiyle, 20-23 Nisan 2000 tarihlerinde İstanbul - Yeşilköy'deki Dünya Ticaret Merkezi'nde bir fuar düzenleniyor. En derin sagılarımızla, Süleyman BUlAK TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Dear Readers, The only pfeasant result of the century's biggest disaster is that the natura/ gas network of lstanbul and İzmit has not been damaged. No damage in the natura/ gas network indicates the care of the responsible companies, the high-quality of the materials used during the construction of the network and how the network has been constructed so secure. The positive outcomes of /CCI '99 shows that ICCI 2000 wi/1 be realized by an increasing number of participants. ICCI 2000 is again at Hilton, /stanbul. Another important symposium of 2000 is iV. lnternational Mechanical lnstallation Science and Technology Symposium & Fair from April 17th to 19th 2000. 3
EYLÜL· EKİM '99 SAYl64 Sahibi ve Yazı işleri Md. Teknik Yayıncılık, Tanıtım A.Ş. adına FounTdeekrnaiknYdaEydınilcoır liınk,CThaine fıtoımn b e h a l f of A.Ş. Süleyman BULAK Yayın Danışmanı / Publishlng Advlser Özkan Ai)IŞ Yayın Yürütme Kurulu Editorial Executlve Board Prof. Dr. Cahit ÖZGÜR (I.T.Ü.) Başkan IPresident, Prof. Dr. Osman F. GENCELi (i.T.Ü.Makina Fak. ÖQreüm Üyesi). Prof. Dr. Selçuk YAHŞi (O.D.T.Ü. OQretim Üyesi), Kemal BIÇAKÇI (Alarl<o). Yalçın KAYALIOĞLU (Türk DemirDöküm). Duran ÖNDER (Önder Ltd.). Ömer OĞUZ (Aymer), Eren S. INÖNÜ (Gökçe Brülör ve lsı AŞ. Gn. Koord.). Deniz ÜNAL (Koç Holding AŞ. Etüt Proje Koord. Yrd.). Herman MINASYAN (Apsis•Ekln). Haluk EREN (Erensan A.Ş.) EYd ai t oyrı ni a lDBaonaı rşdmoaf AKduvriusleur s GHGn . ö B k l. . Mh a Nd n . e ) z Y lbi Ah r R a i h D B lm I EM R T ( K OBo K P ta R A ş A M) K . . F D ( u l r g a. d t O a Ş ş E k t GN a n G y . Ü M V L U d ( . R l Y g r Ad d a L .) ş, . DMrü. cDa ohği t aYnA NÖI LZ GM AÜ ZR ((EYg.oT·. ÜG. )n, l .PMr odf. . Y Dr dr.. ) . PÜrmo fi t. Doğay ARINÇ (YTÜ). Prof. Dr. Neşet KD rA. DlIsRmG aAiNl (TYE. TK. ÜE . M( YüThÜ. F)a. kD. Ro eç k. t Dö rrY. r dS.e) m, P ri ho fa. CA oRmA mY Ii Cs sI (l oi . nü .l )o. rLEu ucri oo pDe ')A. NA Dd rRl aEnAo ( IUDNDEAc(ol tnaol gmai cs ÖS .ZAA. )T, AP e(tAekr ED nReArNj i FEIlEe kLtDr i k()B. rÖı t zı skha nG aAs � M e h m e t iŞ (Enka AA..ŞŞ..)G. Anh. mMedt. AYKrdÇ.A),OKĞıLvaUn(çR SUNMAN (Tokar .aysel A.Ş.). Fahir AAD h A .Ş m L .) D e . t A RBL ü A ( k Ş G n a A e z R t a t A l i An N Ş ( K Y .) U a " k OÇ a ğU c u ı K z k V Ç Ta A Ü " L R S I K a ( Y n ls . I L A ıs Ma Ş n A .) Z . A C (M . a Ş f e . e ) g r . ÜS Ne mL Üi h ( l nAt eBrUv aTl f )(. KR iümşytaü BYOü Zk .A CMI ü( Dhe. )s. a SAoŞz a. )r. KA KA DY AOLĞIABNA Y( B a( Sy mü pa ke rAmŞa t.i)k. AAl i. ŞH.E) L. VDAr .C IM( Mu raakt. YDüEkD. EMOü Ğh . )L . UK(eHma ac lı BA I yÇv Aa zK)Ç. IA( yAdl aor ğk oa)n. HAüKs oY Uy . i nZ (KPÖe tKr oSl AMLü h( S. Oe ldn. i)k. eÖl )z. gLüer vPeI nNtATRA(ŞF eKr IrNo l i()V. Ya üi l lkasnet l) PÜ rnoi vfe. r sDi t er .s i )H. Oi k smmeatn KF .AŞRAAYKL IOMÇA N( A( Vn aa l df t oe lku) YAYIN KURULU/ Editorial Board Genel Yayın Yönetmeni - idari Executive Editor - Administrative Reklam Md. /Advertisement Mgr. Emine BANKOĞLU Genel Yayın Yönetmeni -Teknik Executive Editor - Technical Muhittin TEKMAN (işi. Maklna Müh.) Yayın Yönetmeni/ Executive Editor Hünkar AKBAŞ Metin Çevirileri/ Textual Translation Şeniz GÜLKAN - lngllizce Grafik Tasarım/ Design Şengül ASLAN Bilgi işlem/ Edp Mehmet MENETLIOĞLU Abone Sorumlusu / R esponsible ofReaders Çiğdem TURAN YÖNETiM MERKEZl/EXECUTNE EDITORIAL OFFICE TEKNiK YAYINCILIK. TANITIM AŞ. Balmumcu. Baıtıaros Bulvan 131/10 80700 ·Beşiktaş / IST. Tel: 212• 275 83 59 (pbx)• Faks: 212·288 2614 tekyaysbulak@ turl<.net Ankara Bölgesi Teknik Danışmanı: Kemal BIÇAKÇI 0-312-440 79 10 (pbx) Eskişehir Temsllcl/orlmlz: HarunGÜNEL 0·222·230 8824 Ankara Tomsllclmlz: Hızıro()lu Tanıtım· Ercan Hızırc>Olu Tel: (0.312)427 09 65 Fax: (0.312)427 54 91 Fiyatı:ı,S00,000.• TL (Posta Ocroti dahil) Yıttık otxmo: 18.000.000.• TL.(Posta Ocroti dahil) Sing!e copy prico: Europo $20 (Posıaoo inclı.ıdod)I Ovorsoos $25 (Pos/l)Q0 lncludod) .Annual subscriplions : Europo S f OGK>voısau Sı00 U>oOal Gaz oı::ı:::uı:::rrz:::�;::;:;;��::;:::-:Mln herhak*ı "6•1•rll•r•• d• ofu lkllbu «ııı.mH. Yaymlan•n ll•nlann sorumtııluOu ll•n ,ah/plı,rln• a(ıtlr. BASKI/PRINT: Unlform 1able ar oonıenıs Eırt hq ıı,ıkc 1-ilı· DEPREM DOSVASI İDGeDpAr Şe mG eFneel al kMeüt idnüi nr Yİ satradnı mb uclı'sdı aFkai t Ei ht k Di l Öe rNi Mv eE Z i l e MDouğhaitltiGnaTzEŞKeMbAeNkesi'nin Durumu Üzerine....................19 İİ Zz mG Ai tZ DGoeğnaell GMa üz dPürroüj eMs iu As lt ta fYaa pBıİ Rv eİ KŞiel eb e k e s i n i n Deprem Sonrası Durumu Üzerine.............................24 Muhittin TEKMAN PP rr oo jj ee sSi ovreu Aml tl uYsaup ıG Şö ez bü ye lkee sİ zi nmi ni t DD eo pğ rael mG a z YSaoşnarraAsıSDLeAğNerlendirmesi.............................................28 Cogeneraıion File KOJENERASYON DOSYASI İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna: "Yerli Enerji Üretimimiz Doyma Noktasında".........62 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Yurdakul Yiğitgüden:"Bakanlığımız Elektrik Reformu Kanunu Hazırlıyor".....................................64 Çevre Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Melih Akalın: "Dünya, Seragaz Emisyonlarını İndirme U ğ r a ş ı İçinde". . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 6 Bayındırlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sabri Erbakan: "Kojenerasyon, Çağımızın En Gelişmiş ısı Üretim Sistemidir"....................................................72 ETKB Enerji İşleri Genel Müdürü Mustafa Mendilcioğlu: "Bakanlığımız,Otoprodüktörlük Uygulamalarını Desteklemeye Devam Edecektir"............................76 ıccı '99 Sonuç Bildirgesi".......................................78 Özkan AĞIŞ Görüntülerle ıccı '99.................................................87 Article MAKALE TPürrokj ei ykes'inyionn uK.ı.s.a. . .v. .e. . .O. .r. .t.a. . .V. .a. .d. .e. d. . .e. . .D. .o. .ğ. .a. .l. .G. .a. .z. . . . . . . . . . . . 4 2 Mehmet KONUK Company lntroduction ŞİRKET TANITIMI Ergi! M a k i n a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 1 1 8 4 GÜNCEL Agenda Kojenerasyon Uygulamalarında Karşılaşılan Yasal SÖo.SraumnliaYrAvPeICMIevzuatın Bir Değerlendirmesi............120 HABERLER News Enerji Sektörünün Kalbi İstanbul'da Attı: ıccı '99...........32 İGDAŞ'tan Haberler.......................................................34 Doğal Gazda Türkmenistan Tartışması.......................36 BOTAŞ Bölünüyor...........................................................38 İPTrÜof.MDark.iNnailüFfaekrüElğterisciaDneAknanneı sini Kaybetti..................38 Ayvaz Bayi Toplantısı Antalya'da Yapıldı.......................38 YDeetmkiilri DSöaktıücmılaİrsTtaonpblaunl tBısöıl.g...e.s..i......................................40 14. Yıllık Avrupa Sonbahar Gaz Konferansı....................112 GGeerlçeenkelkesşetlirAiludei.r...B..a..y..i..T..o..p..l.a..n..t.ı.s..ı...A..l.a..n...y.a..'.d...a................ 134 Vaillant Kuruluşunun 125. Yılını Kutluyor..................136 İzocam Konferansları Van ve Erzurum'da...................138 Siemens'ten Yeni Ortaklık..........................................138 "SAeymg ainzeErlverKi aDzeavlaamr ı nEad iKyaorr.ş..ı...U..y.a...r..ı.y.o...r."......................... .140 EA kk if pe l vMe üT ehkennidki sDlei ks'tteekn HBiuzrms ae tDl eorği .a. .l. .G. . .a. .z. . .P. .r. .o. .j .e. .s. i. n. . .e. . . . 1 4 0 Turcas-Tabaş Birleşti: Turcas Petrol A.Ş....................142 Sönmez Metal'in Taahhüt Grubu YETA Kuruldu..........142 1M9a9k9i nGaüMz DüöhneenmdiisSleermi OindearsPı rİosgt aranmb uı .l. .Ş. .u. .b. . .e.s. .i.,. . . . . . . . . . . . 1 4 4 LPG ve Uygulamaları Konferansı Yapıldı...................144 TESKON '99, 4-7 Kasım'da.........................................146 Product lntroduction ÜRÜN TANITIMI Alarko-Carrier, ALM Tipi Motorin ve ALG Tipi Gaz Brülör Serileri.. .................................. 114 Auer Micra Kombi...................................................116 Borusan SRM Siyah Tesisat Borusu........................124 İpragaz İprapropan................................................124 Baymak Hermetik Sıvı Yakıtlı Kat Kaloriferleri..:::..132 Honeywell'den Kablosuz Otomasyon Sistemi: Hometronic.............................................................148
DOĞAL GAZ GÜNCEL lstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehirve lzmlt için İSTANBUL Yakıt Fiyatları Karşılaştırma Tablosu.........................162 İGDAŞ Bilgileriyle Abonelerin Güncel Durumu.........163 İGDAŞ Bilgileriyle Abonelerin Dönemsel Değişim Miktarları .....................................................163 ANKARA Yakıt Fiyatları Karşılaştırma Tablosu........................164 EGO Bilgileriyle Abonelerin Güncel Durumu ..............165 EGO Bilgileriyle Abonelerin Dönemsel Değişim Miktarları .....................................................1 65 BURSA Yakıt Fiyatları KarşılaştırmaTablosu.........................166 BOTAŞ Bilgileriyle Abonelerin Güncel Durumu...........167 BOTAŞ Bilgileriyle Abonelerin Dönemsel Değişim Miktarları .....................................................167 ESKİŞEHİR Yakıt Fiyatları Karşılaştırma Tablosu .........................168 BOTAŞ Bilgileriyle Abonelerin Güncel Durumu.........169 BOTAŞ Bilgileriyle Abonelerin· Dönemsel Değişim Miktarları ......................................................1 69 BOTAŞ Bilgileriyle Merkezi ısıtma Cihazlarının Markalara Göre Miktar Dağılımı ...............................17O BOTAŞ Bilgileriyle Bireysel ısıtma Cihazlarının Markalara Göre Miktar Dağılımı ................................171 İZMİT Yakıt Fiyatları Karşılaştırma Tablosu ........................172 İZGAZ Bilgileriyle Abonelerin Güncel Durumu..........173 İZGAZ Bilgileriyle Abonelerin Dönemsel Değişim Miktarları ........................................................173 TÜRKİYE İlgili Gaz Dağıtım Kuruluşlarının Bilgileriyle • Şehirlerdeki Gaz Tüketim Miktarları......................174 • Doğal Gaz Altyapı Yatırımlarının Ulaştığı Son Durum.................................................174 SEPTEMBER-OCTOBER '99 ISSUE 64 CİHAZ SEÇİM TABLOLARI Sunuş 1.0. Döviz Tablosu..........................................................175 2.0. Sobalar......................................................................175 2.1. Bacalı Sobalar.... .................... ................................... 175 İlan Sayfaları İndeksi 6 2.2. Hermetik Sobalar. ....................................................... 175 3.0. Kombiler...........................................................176-177 3.1. Bacalı Kombiler.. ........................................................ 176 3.2. Hermetik Kombiler.......................................................177 KBSB Bülteni 149 4.0. Kat Kaloriferleri...............................................178-179 4.1. Motori n Yakıtlı. Döküm Dilimli Kat Kaloriferi...................... 178 4.2. Motorin Yakıtlı, Çelik Kat Kaloriferi............................!78 4.3. Gaz Yakıtlı, Atmosferik Brülörlü Döküm Dilimli Kat Kaloriferi... ...................................178 Heat Pump (lsı Pompası) 4.4. Gaz Yakıtlı.Çelik Kat Kaloriferi........................................179 Enerji Harcaması 5.0, Yoğuşmalı Tip Kalorifer Kazanları..............................179 5.1. Gaz Yakıtlı, DuvarTipi Yoğuşmalı Kazanlar....................179 5.2. Gaz Yakıtlı, YerTipi Yoğuşmalı Kazanlar...................... 179 6.0. Kalorifer Kazanları..........................................180-183 6.1. Gaz ve Motorin Yakıtlı, Döküm Dilimli, Üflemeli Brülörlü Kazanlar............................ .180-181 6.2. GazYakıtlı, Döküm Dilimli, Atmosferik Brülörlü Kazanlar. 6.3. Gaz ve Motorin Yakıtlı, Çelik Kalorifer Kazanları ........... .... .............. 181 ........ 182-183 7.0. Gaz Yakıt Brülörleri........................................184-185 7.1. GazYakıtlı, Tek Kademeli Brülörler................................184 7.2. GazYakıtlı, Çift Kademeli Brülörler............ .. . . . . 185 8.0. Sıvı Yakıt Brülörleri........................................186-187 8.1. Sıvı Yakıtlı, Tek Kademeli Brülörler........ ................. 186 8.2. Sıvı Yakıtlı, Çift Kademeli Brülörler............................187 8.3. Sıvı Yakıtlı, Üç Kademeli Brülörler............ ...............187 8.4. Oransal Sıvı Yakıt Brülörleri .................... . ... 187 9.0. Ağır Yağ Brülörleri................................................188 9.1. Tek Kademeli, Ağır Yağ Brülörleri........... ....... 188 9.2. Çift Kademeli, Ağır Yağ Brülörleri..............................188 10.0. Baca Sistemleri....................................................189 10.1. Tek Cidarlı, Kelepçeli Tip 316 Kalite Paslanmaz Çelik Baca Sistemleri......... ....................189 10.2. Özköseoğlu/Remgaz-Relrakter Malzemeli Baca Sistemleri........................... .......... 189 11.0. Doğal Gaz Sayaçları..............................................190 5 Tabloları (Konut ve İşyerleri) 159 Yakıt Fiyatları Karşılaştırma Tabloları (Sanayi ve Konut) Ürün Gruplarına Göre 160 Firma Tanıtım İndeksi 194 Fuar Takvimi 193 (Yurt İçi ve Yurt Dışı) Abone Formu 191
f i r m a l a r A 1� B AKFEL MÜH. ........................... 83 ICCI '2000 ............... lnsert-51-52 AKNUR ............... 91 -93-95-97-99 ISISAN .................................... 2-7 ALARKO .................. lnsert-17-18 IMMERGAS ............................. 55 AUER ....................................... 71 İPRAGAZ ................................. 60 AYGAZ ................................... 113 İZOCAM ................................... 89 2 A MÜHENDİSLİK................. 54 3 A MÜHENDİSLİK ................ 145 K BAYMAK ................................ 131 N KALEKALIP .................... 126-127 BERETTA ................................ 111 NORM ELEKTRONİK ............... 82 BORDEM ............................... 141 NOREL................................... 68 BOSCH .................................. 139 BP GAZ ................................. 115 O-Ö OCAKGAZ ............................... 75 C-Ç ÖNDER .................................... 30 o E F G H CO Ş KUNÖZ RADYATÖR ........ 125 ÇUKUROVA iSi ....................... 31 DEMİRDÖKÜM ..... Arka Kapak 11 DENKO .................................... 37 DİZAYN TEKNİK ...................... 13 DOĞSAN ................. lnsert 69-70 DÜNYA FUARCILIK ............... 130 ELEKTRO DİNAMiK ................. 14 ELMOR ........... Arka Kapakİçi-196 ELSEL ....................................... 9 EMAS ... K.Ö.K.İ-Ön Kapak İçi-1 EMSA .................................... 135 ENERSİSTEM .......................... 39 ERGİL MAK. .......................... 117 FIBOR .................................... 133 GÖKÇE ...................................... 8 GÜRDAL MÜHENDİSLİK ......... 12 HAYMAK .................................. 84 HONEYWELL .......................... 53 p PERPA DOĞAL GAZ................86 R RAYSEL ................................... 10 ROTEK..................................... 16 RU-SE METAL ......................... 82 S SAACKE .............................. 119 SELNİKEL ...................... 128-129 SESİNOKS ............................ 112 SÜPERMATİK..............Ön Kapak SMS .......... ............................ 56 T TARGAZ ................................. 143 TİMFA ...................................... 58 u UNIVERSAL ............................. 15 V-Y VAILLANT ................................ 57 VALF SANAYİ Arka Kapak İçi-198 YAKACIK....... lnsert-1 03-104-105 .................. 1 06-1 07-1 08-1 09-11 O YILDIZ KAZAN ....................... 137 HSK ......................................... 85 Z HUZUR iSi ............................... 74 ZİLMET ..................................... 59 6
refleH KAPALI GENLEŞME DEPOLARI Kompresör ve Pompa Kontrollü Kapalı Genleşme Depoları ile Büyük Kapasiteler için Ekonomik Çözüm . � � ISISAN REFLEX Kompresör Kontrollu Kapalı Genleşme Depoları: Sistemin " ;;.;;;;.=.::::: �asında (sıcaklık artması ve azalması) kompresör kontrolü ile membran tarafındaki basınç sürekli kontrol edilerek sistemin sabit basınçta çalışması sağlanır. Basınç dalgalanması olmaz. Toplam hacminin %80'i faydalı hacim olarak hesaplanabildiği için özellikle büyük su hacmine sahip tesisatlarda daha küçük tank boyutlarına ulaşılır• Avantajları: Çalışmada sabit sistem basıncı, Daha az yer ihtiyacı, Büyük sistemlerde uygun maliyet, Kolay nakliye, Programlanabilir mikro işlemci ünite, Değiştirilebilir membran, Bina otomasyonuna bağlantı imkanı, Tesisat su seviyesinin sürekli izlenebilmesi, Üzerindeki panel ile otomatik su takviyesi kontrolü imkanı. MINIMAT ve REFLEXOMAT modelleri vardır. REFLEXOMAT Model DHA Model �ISISAN REFLEX Pompa Kontrollu Kapalı Genleşme Depoları: Sistemin çalışmasında (sıcaklık artması ve azalması) pompa kontrolü ile sistemde sabit basınç sağlanır. Basınç dalgalanması olmaz. Toplam hacminin %80'i faydalı hacim MINIMAT Model olarak hesaplanabildiği için özellikle büyük su hacmine sahip tesisatlarda daha küçük tank boyutlarına ulaşılır • Avantajları: Çalışmada sabit sistem basıncı, Daha az yer ihtiyacı, Büyük sistemlerde uygun maliyet, Kolay nakliye, Programlanabilir mikro işlemci ünite, Değiştirilebilir membran, Bina otomasyonuna bağlantı imkanı, Tesisat su seviyesinin sürekli izlenebilmesi, Genleşme suyu basıncının toplama kabında düşürülmesi ile suyun gazının giderilmesi, Üzerindeki panel ile otomatik su takviyesi kontrolü imkanı. DHA ve DHA MULTIMAT modelleri vardır. MODEL HACİM (it) KONSTRÜKSİYON BASINCI (bar) Minimal 200.....800 5 Reflexomat 350 . . . . . 5000 6-10 DHA 350.....10000 6-10 DHA Multimat 80.....500 6 DHA Mullimat 350.....10000 6-10 N 18.....140 3 N 200.....400 4 E 420 . . . . . 1000 6 G 400 . . . . . 10000 5-6-8-1 O ISISAN REFLEX Ön Basınçlı Kapalı Genleşme Depoları: Üretimde derin çekme işlemi ve kimyasal proses uygulandığından ömür ve kalite artar. Membranları butil kauçuktandır. Butil kauçuk doğal kauçuğa göre 20 kat daha az geçirgendir. Bu sayede depo içindeki N 2 (Azot) gazı suya minimum oranda difüze olacağından zamanla depo ön basıncında düşme olmaz ve depoya N2 (Azot) takviyesi gerekmez. Ayrıca butil kauçuk, doğal kauçuğa göre daha hijyeniktir (Almanya'da kullanım suyu tesisatlarında doğal kauçuk membran kullanımı yasaktır). Alman teknolojisi kullanılarak Almanya'da imal edilmektedir. N, E ve G modelleri vardır. Kapasite : 18 lt'den ..... 10.000 lt'ye kadar İşletme Basıncı : 3 atü'den ..... 16 atü'ye kadar TÜRKİYE TEMSİLCİSi ISITMA VE KLİMA SANAYİİ A.Ş. MERKEZ : Beslekar Şevki Bey Sokak, No.1 Balmumcu • İSTANBU� Tel. (0-212) 28896 96 • 272 53 00 • Fax. (0-212) 272 22 32 • 266 11 34 BALMU..MCU SHOWROOM: Barbaros Bulvarı, No.38 Balmumcu • ISTANBUL Tel. (0-21.2) 267 31 85 • 267 31 86 • Fax. (0-2121 266 87 72 KADIKOV SHOWROOM : Ankara Asfaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy • ISTANBUL Tel. (0-216) 325 80 80 • Fax. (0·216) 340 40 17 ANKARA SHOWROOM: Akay Caddesi, No .22 Dedeman Oteli karşısı • ANKARA Tel. (0-31?1 418 32 20 • Fax. (0-312) 417 92 55 IZMIR SHOWROOM : Akçay Caddesi, No. 283 Emlak Bankası Konutları karşısı, Gaziemir · IZMIR Tel. (0-232) 251 30 50 • Fax (0·232) 251 91 81 BURSA SHOWROOM : Yalova Yolu, 9 km. Ovaakça • BURSA Tel. (0·224) 267 04 85 • Fax. (0-224) 267 0069 A NT�LYA.SHOWROOM: Ali Çetinkaya Caddesi, No.152 PT T karşısı • ANTALYA Tel. (0-242) 322 Q4 44 • Fax. (0·242) 322 27 25 ESKIŞEHI� S!iOl'/.f\QOM : Cengiz Topel Caddesi, No.258 Anadolu Universitesi karşı�, • ESKiŞEHiR Tel. (0-222) 323 99 80 • Fax. (0-222) 321 00 54 SERViS MUDURLUGU : Ankara Aslaltı üzeri, Onur Sokak, No.16 Koşuyolu, Kadıköy • ISTANBUL Tel. (0·216) 325 80 80 • Fax. (0-216) 325 80 77 7
FABRiKA GENEL DAĞITIM 8 A doğİtahalglaFzrakanszıazntı,eknolojisi ürünü De Dietrich döküm Dijital Türkçe Diematik Paneli ile akıllı kazan, dAa iDr eesDi niient rbi cüht ü' inn sDı ki jıint at ı ll aDr ıinedmaant i kkuPratanreıyl io, rs, i z i k a z a n %91 yıllık işletme verimi sağlıyor, A yönBlaesnitdikroiymoru,t sistemiyle kendini otomatik olarak yüksek yakıt tasarrufu ve %93 yanma verimi sağlıyor. DOĞALGAZ BRÜLÖRÜ A Gökçe Thyssen ve Gökçe Cuenod Brülörleri yüksek randımanlıdır A Sessizdir A Çift emniyetlidir A Ekonomiktir A Her kazana uyar A Titreşim yapmaz A Karşı Basınçlıdır Gökçe Brülörleri teknolojide l numaradır. Gökçe 30 yıldır apartmanlardan otellere, sitelerden fabrikalara ve modern iş merkezlerine kadar her çeşit müşteriye kaliteli hizmet veriyor. •• GOKCE -Thyssen FUEL OIL BRÜLÖRÜ GÖKÇE Brülör ve lsı Sanayii Ticaret A.Ş. Davutpaşa Cad. Serçekale Sok. 1 1 Topkapı - lstanbul Tel: (212)481 49 15-16 Faks: (212) 481 94 23 http: //www.gokce.com MAKTES Makina Tesisat ve Ticaret A.Ş. Necatibey Cad. 1 8 80030 Karaköy - lstanbul Tel: (212)252 44 00 (5 hat) Faks: (212)243 37 82 GÖKCE "ısıtma merkezi"
.,_, __ . _...,,._ L.ı.Gıı , n110Lıı>
1 w ..... ·,, _ ... s· · I YA 1 O sıvı MERKEZ MAĞAZA FABRiKA İST. ŞUBE : , Tunus Cad, 5/5 Bakanlıklar 06680 ANKARA Tel : J0.312) 419 60 90 Tunüs Cad�·5/A.Bctkanlıklar 06680 ANKARA .,feh:'(0.312) 418 64 76 Esf!nboğa Hava Alanı Yol� 14. Km. ANKARA Tel : (0.312) 328 85 47 İnönü Cad. 69/12,Taksim 80090 İSTAN.BUL 'Tel : (0.212).249 46 32 1 Fax : (0.312) 425 10 99 Fax : (0.31-2)-:4-25 10 99 Fax : (0.3j2) 328 85 63 Fax : '(0.212) 252 91 41 < I •
OstDn teknololl, uygun fiyat avantajı, Dcretslz keşif ve montaj, çeşit zenglnlllil, estetik, 3 yıl garanti, konfor ve gDvenlllrllk... Aradıjınız her şeyi DemlrDökDm klimalarda fazlasıyla bulacaksınız! :!�&;!:.=!z�UA' .w•.u.ı.r:.ı · ı.Q rnJırmrm1D DemirDöküm KESİNTİ�İZ R A H A T L I K 1 1
•• GURDAL MÜHENDİSLİK ve MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ A.Ş ♦ ENERJİ BÖLÜMÜ ✓ BÖLGESEL ISITMA ve SOĞUTMA SİSTEMLERİ ✓ MERKEZİ ISITMA ve SOĞUTMA SİSTEMLERİ ✓ KG-JENERASYON TESİSLERİ ✓ ENDÜSTRİYEL TESİSLERDE ENERJİ TASARRUF SİSTEMLERİ ✓ BİNALARDA ENERJİ TASARRUF SİSTEMLERİ ✓ ATIK GAZ TEMİZLEME ve ısı GERİ KAZANIM SİSTEMLERİ ♦ ENDÜSTRİ BÖLÜMÜ ✓ KOMPLE ENDÜSTRİ TESİSLERİ - Tekstil Fabrikaları - Kimyasal Tesisler - Otomotiv Tesisleri - Gıda Tesisleri ✓ FUEL-OİL , DOĞAL GAZ ve LİNYİT KÖMÜRÜ YAKAN iSi SANTRALLARI ✓ PNÖMATİK TRANSPORT VE TOZ TUTMA TESİSLERİ ✓ YANGINDAN KORUNMA SİSTEMLERİ ✓ ÇEVRE KORUMA ♦ KONFOR BÖLÜMÜ ✓ HAVAALANLARI ✓OTELLER , TATİL KÖYLERİ ✓ TiCARET ve iŞ MERKEZLERi ✓ YÖNETiM BiNALAR! ✓ HASTANELER ✓ TOPLU YERLEŞİM BÖLGELERi ♦ BAŞLICA REFERANSLARIMIZ ✓✓ AATS HA TGÜARBKA THAHVAAVAL İ LMİ MA NA NJ - İIS- TTAÜNR BKUMLEN İ S TA N ✓ HYUNDAI OTOMOBİL FABRİKASI - İZMİT ✓✓ OO TT OO YS AONL OF AT BO RMi KO AB İ TL EFSAİ SB LREİ KRAİ -L AADR AI -P Aİ NZÖANRÜI ✓✓ TKAOTSİİLFYLAE RE ĞOLTEONİCŞ EMMEERRKKEEZZİ -İ- Bİ SETYAtNİ KB DU ÜL Z Ü / İS T A N B U L ✓✓ TS UO RP ROATKO HTOE LS İDSİLNEGR İİ Ş- MB EEYRLKİ EKZDİÜ-Zİ ÜS T/ İAS TNABNU BL U L ✓✓ Dİ Nİ NC OA Mİ Şİ MK Eİ ŞRMK EE RZ Kİ -E Zİ SİT-AÇNOBRULLU ✓✓ AAMKDEERNİKİZANÜNHİAVSETRASNİTEESSİ İ-OİRS TGAANNBNUALK L İ HASTANESİ -A NTALYA ✓ M_İKROCERRAHİ HASTANESİ - İSTANBUL ✓✓ OT VS T) :OR JSEKNAKYAA İİŞŞ MMEERRKKEEZZİİ -- RRUUSSYYAA ✓✓ RC EUŞMi TI - PI UARŞ BAATŞOKPALNULK! ĞOl NKUÖTŞ KY ÜE R-LTEAŞRİ MA Bİ - Yİ SNT Aİ SNT BAUN LB U L ✓✓ CC E E YYL L AA NN i İNNT T E E RR CC OO NN T T İ İ NN E E NN TT AA L L OO TT E E L L - - İ A S NTATAN L B Y U A L ✓✓ CPERROiWSİNA POLTAEZLA- VSİEDHEO/ALNIDTAALYY-TAN OTELLERİ - İSTAN BUL ✓✓ RK OE NB TI NGS IODNA CTLEUSBİ S TL AE TRİİL- KÇÖAYYÜI R-OFVEAT/ GH Eİ YBEZ/EM U Ğ L A ✓✓ TP UE KLVE EL RB-İSLOELCVİ KE NLTİ KF ÖARB RF Ai KBAR Tİ KEAS İSSI L- BEİRLİE-C Gİ KE B Z E ✓✓ B LE E VK İ O ELEKTRONİK ATÖLYE TESİSLERi - BEYLİKDÜZÜ/İSTANBUL 1S FABRİKA TESİSLERİ-ÇORLU ✓✓✓ M D M E AO N VTİ i O M J R E T A J E E X N A S F N A F S A B F B R A R İ B K İKR A A İ TK T E A E S T İ S S E İ L S S L E İS E R L R İ E - İ- R Ç Ç İ O - O Ç R R O L L R U U L U ✓ DİNATEKS FABRİKA TESİSLERİ - ÇORLU VE DAHA BİR ÇOK, YURT İÇİNDE-YURT DIŞINDA HİZMET VERDİĞİMİZ PROJELER... Abide-i Hürriyet cad. Nazmiye Asını apt. No: 129 D: 1 80270 Şişli - İSTANBUL TEL:(0)(212) 241 72 46 -231 65 77-FAKS:(0)(212)225 98 27 - E-MAİL: gurdal@orion.net.tr
• Üretim aralığı çapı 20.-400 mm. • Yer hareketlerinden kesinlikle etkilenmez. • Döşeme esnasında esneme kabiliyeti vardır. • Bağlantı elemanları çok çeşitli ve kullanışlıdır. • Elektrofüzyon ve alın kaynağı yöntemiyle kesin sızdırmazlık ve % 100 emniyet sağlanmaktadır. • Çizilme ve darbelerden etkilenmez. • Hammaddesi dünya standartlarındadır. • Döşeme ve işletme giderleri diğer borulara oranla daha ekonomiktir. • Paslanmaya ve ani basınç yükselmelerine karşı mukavemet üstünlüğü vardır. • Hafiftir; nakliye maliyetinden tasarruf sağlar. • Asgari ömrü 50 yıldır. • Çap 125'e kadar 250 m'lik kangal olarak sarılabilir. Türkiye'de artık ısınma ve ısıtmada yaygın olarak dogalgaz kullanıyoruz. DiZAYN GRUP; ürettigi son derece saglıklı, güvenilir, dayanıklı dogalgaz boru ve ek parçaları ile dogalgazı sizin için her yere taşıyor. Büyük kentlerimiz, Dizayn teknolojisi ile çok daha güvenli, uzun ömürlü ve ekonomik dogalgaz şebekelerine kavuşacak! 1995'de Japonya'da Kobe depreminde, ülkemizde ise Adana ve Marmara Bölgesi depremlerinde polipropilen boruların % 0.00 deforme olduğu tespit edilmiştir. DiZ/IYN !lil11A DIŞ TESiSAT SiSTEMLERi Dizayn Teknik Plastik Boru ve Elemanları San. ve Tic. A.Ş. Hadımköy yolu, San. Bir. 1 . Bölge 4. Cad. No. 23 34860 Büyükçekmece-lstanbul Tel : (0.212) 886 57 41 Faks : (0.212) 886 51 93 www.dizaynteknik.com Pazarlama@dizaynteknik.com 1 3
Elektro1�� Dinamik TEKNİK MALZEME MAKİNA SANAYİ ve TİC. LTD. ŞTİ. GENERAL BUHAR JENERATÖRLERİ Buhar üretiminde pratik çözüm. -- 3 Dakikada Buhar
il SUPER HIZLI BOYLER TİP Ü-SB Endüstride, hizmet sektöründe ve konutlarda; ufak hacimde süratle bol sıcak su üretir. • Büyük kapasitede sıcak su ihtiyacı olan yerler için imal edilenler bile az yer kaplar. • Paslanmaya dayanıklı ve Hijyeniktir. • Aynı Boylerde; kalorifer, buhar, kızgın su, kızgın yağ ile ısıtma yapılabilir. • Boyler, düşey veya yatay konumda monte edilebilir. • Sökülüp temizlenmesi veya ısıtıcının değiştirilmesi olanağı vardır. • ısıtıcı düz boru şeklinde olup (Spiral şekilli veya kıvrık boru şeklinde olmadığından) kıvırma esnasında boru et kalınlığında incelme meydana gelmez.
I:.ı;.\C;.\ r;.\ı1J0�;1J ! fıD l!--;;;�h ;;;ı..ı;::..ı l ! J ı .[J::..ı !..l::..ı :,ı::..ıJJJJdı) 11'-U !,;;.\? .U ÜJ'J.:ii _'.j;.\?.i�;.\ (.U.ul,::..ıJ lı::..ı..ı;::..ı İ::..ıJJJ) ;• ıll r• ıl (.• ı\•✓j �1 1 •r ••;:; I ;:; ••] .:.Jrl rl rl- r - ll---J'J ENERJi VE BACA SiSTEMLERi SAN. VE TIC. LTD. ŞTI.
ışlarına nı vur Bu ve yarın bu i i a Serena kombi boyutları ve performansıyla çok farklı, çok kazançlı! • Elektronik check-up ve arıza teşhis sistemleriyle üstün güvenlik sistemi. • Küçük boyutlu (genişliği sadece 44 cm). • %92.S'e varan yanma verimiyle düşük yakıt sarfiyatı. • Modern tasarımı. • Sessizliği. • Kullanım kolaylığı. • Çevre dostu oluşu. • Otomatik by pass ile ısıl yığılmaya karşı emniyetli. Üstelik Alarko'nun deneyimli bayi ve servis garantisiyle. Tüm bunlar Serena'yı sorunsuz, konforlu ve çok kazançlı bir kombi yapıyor. Müşterileriniz için de, sizin için de! AlARKO SANAYİ VE T İ C A R E T A . ISTANBUL Necatibe Cad. No, 84 80030 Karakö Tel, (0212) 251 8400 PBX Faks, (0212) 293 7701 ANKARA Sedat Simavi Sok. No, 48 06550 anka a Tel, (0312) 440 7910 PBX Faks, (0312) 440 7930 ANTALYA Metin Kasapoğlu Caddesi Küçükkaya Sitesi A Blok No, 1/4 07050 Tel, (0242) 322 00 29 Faks, (0242) 322 6664 K O M B İ � �ll::ı��C({(g lG I>
DEPREM FELAKETİNİN İSTANBUL'DAKİ ETKİLERİ UE DOĞAL GAZ ŞEBEKESİNİN DURUMU Effects Of Earthquake in lstanbul And The Condition Of Natural Gas System İGDAŞ Genel Müdür Yardımcısı FATİH DÖNMEZ ile 26 Ağustos 1999 tarihinde İstanbul Bölge Müdürlüğü 'nde oluşturulmuş olan kriz masasında, deprem felaketinin İstanbul 'daki etkileri ve doğal gaz şebekesinin durumu hakkında Dergimiz Teknik Genel Yaym Yönetmeni Muhittin TEKMAN'ın yaptığı söyleşide öğrenilen bilgiler ve Avcılar ilçesinde yapılan incelemelerden çıkarılan dersler aşağıda özetlenmektedir. 1 7.08.1 999 sabahı saat 03.02'de meydana gelen depremden hemen sonra, saat 04.30'da Kriz Merkezi faaliyete geçmiş. Deprem gecesi nöbetçi olan ekipler çelik ve polietilen doğal gaz hatları ile bölge regülatörleri ve vana odaları hemen kontrol edilmeye başlanmış. İGDAŞ'ın kendi binalarının depremden etkilenip etkilenmediği kontrol edilerek, önemli bir hasarolmadığı tespitedilmiş. Depremin İGDAŞ Genel Müdür Yardımcısı Faıilı DÖNMEZ, Dergimiz Teknik Genel Yayın Yöneımeni Muhiııin TEKMAN'a Depremin isıanbu/ Doğal Caz Projesine eıkisini an/alırken. etkilediği bölgelere ekip takviyeleri yapılmış ve 187 Doğalgaz Acil telefonlarına gelen bütün ihbarlar değerlendirilmiş. Depremin ağır hasar verdiği Avcılar bölgesine gaz verilmesini kontrol eden 12 C numaralı vana kapatılmış ve Avcılar Bölgesinin gazı kesilerek emniyete alınmış. m 1 1 1 141 @,�} ,·,·=· ' 85 AVCIı..AR t.'E:RKEZ Doğal Gaz Dergisi 19 Eylül-Ekim '99 Sayı 64
Bu işlemler sonucunda; 1-85, 1-87, 1-141, 1-126 numaralı bölge regülatörleri devre dışı bırakılmış. 1-86 bölge regülatörü ise zaten üzerine bina çöktüğünden ilk önce gazı kesilmiş ve devre dışı bırakılmış. 1-1 Ol bölge regülatörü de Avcılar RMS İstasyonunun devre dışı kalması dolayısıyla devre dışı kalmış. Bölge regülatörlerinin doğal gaz dağıtımında çok önemli işlevleri olduğu her fırsatta ilgililer tarafından önemle vurgulanmaktadır. Bu nedenle özel bir yerleştirme, bakım - onarım ve gerektiğinde kolayca ve tehlikesizce ulaşılabilecek konumda olmaları gerekmektedir. 1-86 bölge regülatörü de böyle bir öneme sahip olmasına rağmen maalesef büyük bir binanın yakınına yerleştirilmek zorunda kalınmış. (Resim.1) Ayrıca hemen yanından da hem yoğun trafiğe açık bir ana cadde (İstanbul- Edirne E-5 Otoyolu) geçmiş, hem de regülatör bir yaya Resim geçidinin taşıyıcı kolonuna adeta yaslanmak zorunda kalmış. Yandaki resim; yerle bir olurken 1-86 bölge regülatörünün üstüne çökmüş bir binanın temizlenmiş enkazını ve yerinden sökülmüş regülatörün yaya geçidi altındaki koruma çitlerini göstermekte. Resim.2'de ise İGDAŞ tarafından onarımının yapılmak üzere götürüldüğü Teknik Hizmet Atölyesinin deposunda bu regülatörün sadece dış koruma saclarının ve belki de birkaç sızdırmazlık contasının ezildiği görülmekte. Resim 2 Deprem sonrasında ilk 4 bölge regülatörü bunlara gaz geçişini sağlayan 1 2c numaralı ana kesme çelik vanasının İGDAŞ'ın görevli elemanlarınca çok kısa bir zaman içinde yerinde ve manuel olarak devre dışı bırakılmış olması sonucunda emniyete alınmış olmasına karşın son bölge regülatörü yani 1-101 ise kendi kendine devre Doğol Gaz Dergisi 20 dışı kalmıştır. Çünkü bu regülatöre gelen gaz BOTAŞ'ın RMS istasyonundaki ana vanadan otomatik olarak kapanmıştır. Deprem gibi önemli titreşimlere karşı çok duyarlı bir kapama sistemine sahip. Deprem olduğu anda kendi kendine kapanan bu vana dolayısıyla 1-101 bölge regülatörü de gaz geçişini kapatmış gibi oluyor. İGDAŞ'ın uzaktan kumanda ile yani SKADA sistemiyle kontrol ettiği İstanbul Doğal Gaz Şebekesi'nde basınç değişimi farkedilen yerlerdeki vanaların otomatik olarak ka-patılması mümkün değil. Bunlar tespit edildikten sonra şehir içinde 24 saat hizmet vermekte olan İGDAŞ 187 Acil Müdahale Ekiplerine haber veriliyor ve kapatma işlemi bu ekipler tarafından yerinde manuel olarak gerçekleştiriliyor. SKADA ile yapılmakta olan ise çok önemli konumlardaki 21 adet kritik vana odası ve tüm bölge regülatörlerinin sürekli olarak debi kontrolü. Ambarlı'daki RMS gibi İstanbul'a gaz girişinin yapıldığı Esenyurt ve gaz hattının şehri terkettiği Pendik Dolayoba'daki ana geçiş istasyonlarında da RMS'lervar ve bunlar da otomatik olarak gazı kesiyorlar. Şu an Ambarlı Termik Santralini de besleyen RMS istasyonun zemini yumuşak ve konumu da riskli olduğu için şimdi bu RMS kapalı. Fakat diğer RMS'ler riskli yerlerde olmadıklarından açık konumda ve İstanbul'a gaz geçişi güvenli bir şekilde sürüyor. İGDAŞ yeni yapacağı projelerdeki riskli zemin yapısına sahip bölgeler için uzaktan kontrollü, aktüatörlü vanalar kullanmayı planlamakta. Yandaki resimlerde (Resim.3, Resim.4,Resim.5, Resim.6) Avcılar'da doğal gaz kullanılan bireysel sistemli bir binanın dış kapısı yanındaki servis kutusu görülmekte. Bu bina yıkılmamış, fakat içeriye girince ağır hasarlı olduğu hemen farkediliyor. Belki de giriş katının yıkılmasını dış cephede tam kat yüksekliğince yapılmış demir çerçeveli ı•;,ır. Resim 3 Eylul-Ekim '99 Sayı 64
Resim 7 dış kapıya ve belki de büyük çaplı doğal gaz borularından oluşan ana gaz giriş ve ortak kolon tesisatına borçlu. Çünkü giriş borusunun ve dükkan gaz sayacının bağlandığı duvarın yandan görünüşüne baktığımızda ince bir sıva tabakasıyla tuğla duvarın ince bir yüzünün ayakta kaldığı görülmekte.Bu resimlerden ilk çıkardığımız ders, boru tesisatlarının duvara sabitlenmesinde kullanılan kelepçelerin çok önemli olduğu. Belirlenmiş standartlara uygun şekilde ve sayıda kelepçe kullanmak hem tesisatın, hem de binanını güvenliği için ilk koşul. Ortak kolon tesisatının merdiven kovasında, asansörve daire kapılarıyla daire içindeki görüntüleri ise sağlam görünüşlü bir apartmanın aslında içten çökmek üzere olduğunu göstermekte. Bu tür binalardaki gaz kullanımının mümkün olduğunca çabuk ve güvenli bir şekilde kesilmesinin ne kadar önemli olduğu, bu binaların çok sayıda olması nedeniyle bizleri alınmış ve alınacak önlemler konusunda çok titiz olmaya zorluyor. Bu tür vanalar dünyadaki gelişmiş ülkeler dahil, pek çok şehir şebekesinde sadece önemli ve riskli görülen şebeke hatları üzerinde uygulanıyor. Çünkü tehlikesiz titreşimlerde dahi kapatma yapması halinde bundan etkilenecek çok sayıdaki vananın kontrol edilmesi gerekmekte. Bu ise önemli sorunlara yol açabilecek. Büyük bir bölgenin gazsız kalmasına, servis kutularındaki regülatörlerin kapanmasına neden olabilecek. Bu durumda şebeke içindeki gaz basıncının dengelenmesi gerekiyor. Bu da oldukça zor ve zaman alan bir iş olduğundan, bu durumlarda bu bölgelerin günlerce gaz kullanamayabileceği özellikle vurgulandı. Ancak İGDAŞ'ın iki yıl önce başlattığı bir çalışma var: Pilot olarak seçilen bazı bölgelerdeki merkezi kazan sistemlerine deprem duyarlı bir cihaz takılmış. Pilot bölge olarak seçilmiş olan Bakırköy, Kadıköy, Küçükyalı gibi sahil semtleri ve okul, hastane gibi sosyal binaların merkezi kalorifer kazan sistemlerine takılmış olan bu Doğol Gaz Dergisi 21 deprem duyar cihazı 4,5 şiddetinde bir deprem olduğunda otomatik olarak gaz geçiş vanasını kapatıyor. Bu daha önce laboratuvar ortamında denenmiş ve başarılı olmuş. Depremden sonraki veriler de toplandıktan ve değerlendirme yapıldıktan sonra çıkan sonuca göre sistemin yaygınlaştırılması düşünülüyor. Doğal gaz şebekesinin güvenliği için alınan bir başka önlem olarak çelik hat içindeki gaz basıncı BOTAŞ ile görüşülerek 20 bar'dan 1 2 bar'a düşürülmüş. Artçıl depremlerde hatların zarar görmemesi için alınan bu önlem doğal gaz kullanıcıları açısından hiçbir zorluk yaratmamakta. Ana gaz kesmevanalarının kapanmasına rağmen bu bölgelerin şebekesi içinde bulunan çelik ve polietilen hatlardaki doğal gazın, herhangi bir kaçak sonucunda tehlike arzetmemesi için İGDAŞ'ın yetkili teknisyenleri tarafından kontrollü olarak boşaltılmış. Bu boşaltma işleminin nasıl yapıldığıyla ilgili olarak teknisyenlerin hazırladığı bir uygulama örneği yandaki Resim 9'da görülmektedir. Aynı gün bölgedeki tüm çelik ve polietilen hatlar tamamen kontrol edilmiş ve bazı semtlerde kesilen doğal gaz kısmi olarak yeniden açılmış. Yıkılan binalar !<esim 8 tespit edilerek vanaları kapatılmış, servis kutuları sökülmüş. Hatta belediyenin yaptığı çalışmalar sonucunda tehlike arzeden binalar için de bu işlem yapılmış. Yandaki resimlerde servis kutusunun söküldüğü, servis hattının toprak altındaki kısmı açılıp, gaz geçişinin iptal edildikten sonra hattın toprakla kapatıldığı bir bina (Resim 9) ve binası tamamen yıkılmış bir servis kutusunun yerinden sökülerek alınmasından sonraki körlemenin yapıldığı (Resim 1 O) bir bina konuya örnek olarak verilmektedir. Aynı yerde enkazı bekleyen asker ile birbirlerine çok yakın olan binalardan birinin yıkılırken, diğer binanın balkonlarını tahrip etmesi ve bu balkonlardan birinde çalışır durumdaki bir hermetik kombinin nasıl bir tehlikeyle karşı karşıya kaldığını anlatan bir başka Eylül-Ekim '99 Sayı 64 Resim 9
kısmında kalan tüm semtlerinde çalışma yapılmak zorunda kalınsaydı, hatta diğer bölgelerle birlikte Beyoğlu ve Anadolu yakalarındaki semtleriyle birlikte olayı düşünürsek, gerçekte ne kadar büyük boyutta bir konuyla karşı karşıya olduğumuzu anlamakta pek güçlük çekmeyeceğimiz kanaatindeyiz. Resim 10 Resim 11 Bölgede 26 bin doğal gaz abonesi var. Az hasar alan Bağcılar ve Bayrampaşa bölgelerindeki konutların gaz tesisatlarındaki kontroller yapıldıktan sonra, yaklaşık 5 bin aboneye gazı yeniden ulaştırıldı. Şu anda tamamı Avcılar'da olmak üzere yaklaşık 21 bin aboneye gaz verilemiyor. Bu miktar abone yaklaşı k 1 O bin sayacı kapsıyor. İGDAŞ, belediyeni n orta ve ağır hasarlı olan, yı kılacak durumdaki binalar ile az veya orta hasarlı, güçlendirme i le oturulabilecek duruma getirilebi lecek durumdaki binaların tespit çalışmasını beklemeden, depremin etkilediği Avcılar'daki tüm doğal gaz abonelerinin binalarını kontrol etmeye başlamış. Belediyeden gelecek raporlara göre de bu tespitlerin ışığında bina iç tesisatlarını gaz kullanmaya açabi lecek. Öğrenildiğine göre İGDAŞ'ın ön tespit çalışmaları 28 Ağustos'a kadar bitirilmiş olacak. görüntü (Resim 1 1 ). Bu görüntüler depremin sonuçlarını başka hangi açılardan da değerlendirmemiz gerektiğini bizlere anlatıyor. İGDAŞ'ın gaz dağıtımı yaptığı tüm şebeke ve bu şebeke üzerindeki 333 bölge regülatörü dikkate alındığında İstanbul Bölge Müdürlüğü hizmet sınırları içinde yerleştirlmiş durumda olan 114 bölge regülatörü ve buna bağlı olarak 138 SKİD ile çeşitli tiplerdeki toplam 56.488 servis kutusuyla bölgenin gerçekte ne kadar büyük bir alanda faaliyette olduğu çarpıcı bir şekilde ortaya çı kmakta. İstanbul Bölge Müdürlüğü'nün taşıma ve dağıtım hatları, bölge regülatörleri, SKİD ve servis kutuları ile çelik ve polietilen hatlardaki vanalar ile vana odalarının güncel miktarsal durumu aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Bu olay dolayısıyla çalışma yapılan bölgedeki 6 bölge regülatörde değilde daha büyük bi r alandaki örneğin İstanbul'un Avrupa Diğer semtlerde ise İGDAŞ'a gelen i hbar ve şikayetlere göre kontroller yapılmakta. Çünkü buralarda da risk az da olsa var ve kontrol edilmesi gerekiyor. İstanbul Bölge Müdürlüğü'nün toplam abone sayısı 600 bini geçmiş durumda olup, bunlar içinde gaz kullananların sayısı ise 550 binde fazla. Dolayısıyla bu bölge için gaz kullanım imkanından yararlanamayanların oranı sadece %3-4 kadar. Genelde ise tüm İstanbul'un 1 milyon 700 bin civarındaki toplam abone sayısı içinde önemsenmeyecek kadar az bir miktar, bu depremi n olumsuz etkisinde kalmış gözüküyor. Depremin bina ve tesisatlarda yaptığı hasarların tespiti sırasında kontrol edilmesi gereken önemli bir konu ise bacalar. İGDAŞ, İGDAŞ-İSTANBUL BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN HAZİRAN-TEMMUZ 199SONUİTİBARİYLEMEVCUTDURUMU la) TAŞIMA HATTI (20 BAR) rAp 4" 6" 8" 12" 7 6" 20" 24" 28" 30" TOPIAM MAY/5 14.807 36,971 30.783 30.846 870 17.997 41. 971 15.917 17.729 207.891 HAZİRAN 15,001 37.645 30.783 30.846 870 17.997 41.971 15.917 17.729 208.759 TEMMUZ 1b) OAÔITIM HıHTI (4 BAR) iCAP 1 ,. 6" 1 F63 1 Flto 1 F/15 1 TOPLAM MAYIS 1 957 8.97] I 720.677 I 327.201 I 55.259 I 1 13.067 HAZRı\N 957 6.97) 7)4.895 331.161 55 . 432 1.131.418 TEMMUZ 1 60 2.291 1 13.017 2.65] 1 1 2. BÖLGE REGÜLATÔRÜ SKID VE SERViS KUTULARININ SAYILARI SERVİS KUTULARI BR SKID S100 1 S300 I CES100 I TOPLAM M,WIS 1 14 IJB 36.051 1 11.410 1 8.718 1 56.179 HAZİRAN 114 IJO 36,221 1 1 1 .421 1 8.846 I 56.488 TEMMUZ 1 1 1 3. VANA SAYfLARI VANA COMULU PE TOPLAM ODALARI ÇELİK VANALAR VANA VANALAR SAYISI MAY/5 1 12 262 1250 1624 HAZiRAN 112 262 1250 1624 TEMMUZ JJ) VANA ODALAR/ AP 1 .. 6" 1 .. 1 12· 1 20' 1 24• 1 26" 1 30• 1 TOPLAM MAYIS 23 2 1 25 1 23 1 14 1 17 1 3 1 s 1 1 12 HAZiRAN 23 2 25 23 1 " 17 3 5 112 TEMMUZ 1 1 1 1 1 1 1 1 JbJ GÔMÜLÜ ÇELİK VANALAR Jc) POLİETİLEN HATLARDAKİ VANAıAR AP ,. .. TOPLAM AP F40 F63 F110 Fl15 TOPLAM MAY/5 1 199 1 63 1 262 MAY/5 10 JJ6 783 131 1250 HAZiRAN 1 199 1 63 1 262 HAZİRAN 1 10 1 336 763 1 131 1 1250 TEMMUZ 1 1 1 TEMMUZ 1 1 1 1 Doğol Goz Dergisi 22 Eylül-Ekim '99 Sayı 64
İGDAŞ Genel MüdürYardımcısı Falilı DÖNMEZ, Dergimiz Genel Yayın Yönetmeni Muhiııin TEKMAN'a Avcılar deprem bölgesini gösterirken. Avcılar'daki tüm abonelerinin evlerindeki ortak veya ayrı olarak kullanılmakta olan tüm bacaların kontrol edileceğini açıkladı. Bu kontrolun yapılmasında öncelik, bacanın bulunduğu bina veya dairenin doğal gaz tesisat projesini yapmış ve tesisatın gaz almasını sağlamrş mühendisler tarafından yapılmak istenmesi beklenmekte. Aksi takdirde İGDAŞ'tan yetki belgesi almış mühendislerin İGDAŞ'ın belirleyeceği bir bedel karşılığında bu kontrolu yapması istenecek. Yaklaşık 1 O bin sayaç için bu kadar da baca olacağı kabul edilirse, bu kontrolun pek kolay olmadığı ve kış sezonu başlamadan bitirilmek zor olduğu görülmektedir. Kontrol işlemlerinin basitleştirilmesi ve çabuklaştırılması için bir form hazırlanmış. Bu forma göre yapılması gereken baca kontrolleri 4 safhadan oluşuyor. 1. Bacaların çatı arası ve çatı üzeri kısımlarının kontrolü, 2. Daire içerisinden geçen bacaların sızdırmazlığı, 3. Baca içerisinde akışı engelleyecek yabancı maddelerin kontrolü, 4. Baca duman testi. İGDAŞ'ın deprem bölgelerine dönük faaliyetleri hakkında İGDAŞ Genel Müdür Yardımcısı Fatih DÖNMEZ'deıı alınan bilgiler aşağıda özetlenmekte; 1. Avcılar Bölgesinde depremde yıkılan binalarda kurtarma faaliyetlerine katılmak üzere 50 personel ve 20 muhtelif iş makinası ile ekipler oluşturularak faaliyete geçirildi, 2. İzmit, Adapazarı, Gölcük, Yalova Bölgelerinde görev yapmak üzere 80 personel ve 60 araçla (Kompresör, kırıcı, delici, jeneratör, minibüs, kamyon) ekipler oluşturularak kurtarma çalışmalarına katılmak üzere bölgeye sevk edildi, 3. Bölgeye erzak dağıtımı yapıldı, 4. İGDAŞ personelinden giyecek ve yiyecek yardımları toplanarak bölgeye gönderildi. Personel tarafından halen giyecek yardımları yapılmakta olup, bunlar cinslerine göre tasnif edildikten sonra deprem bölgesine gönderilecek. 5. Personelden toplanan ilaçlar işyeri hekimleri tarafından tasnif edilerek Büyükşehir Kriz Merkezi ile koordineli olarak bölgeye gönderilecek. Doğal Gaz Dergisi 23 İGDAŞ Halkalı Şebeke Şefi Kemal ÖCAL ile Avcılar'da hasarlı binaların bulunduğu cadde, ve sokaklardaki binaları gezdik ve depremin tahribatını yerinde yaptığımız incelemelerle saptamaya ve görüntülemeye çalıştık. Kemal ÖCAL; İGDAŞ'ın konu hakkında yaptığı faaliyetlerle ilgili olarak, aşağıda özeti yer alan bilgileri verdi: Depremden hemen sonra buraya Avcılar'daki şebeke şefliğine geldik. Ana kumandadan bilgi alarak bir harekettarzı belirlemeye çalıştık. Aynı dakikalarda İGDAŞ İstanbul Bölge'de kriz masası kuruldu. İlk anda nerede, ne kadar hasar olduğunu bilmiyorduk. Bu yüzden bölge kriz masasıyla koordineli olarak çalışmalara başladık. Tüm şebeke şefleri ekibiyle beraber kendi sorumluluk alanlarındaki hatları kontrol ettik. Ekipler 24 saat boyunca bölge regülatörlerinde, izolasyon contalarında, çelik hatlarda ve vana odalarında hasar olup olmadığını tespit etti. Kaçak taramaları bütün elemanlarca, her elemanda yedeğiyle beraber bulunan gaz ölçüm aletleriyle yapıldı. Bu aletler 4 sensorlü, kaçak gazın tanımını da yapabilen aletlerdir. Herhangi bir gaz kaçağına rastlamamamıza rağmen, emniyet açısından, şeflik olarak kriz masasını aradık ve bölge regülatörünün kesilmesinin talep ettik. Çalışmalarımızın sonucunda doğal gaz ile ilgili hiçbir risk olmadığını görünce, İGDAŞ'ın asli faaliyetleri dışında olan kurtarma çalışmalarına başladık. İGDAŞ'ın inşaat ekipleri ve vinçleriyle beraber hasar bölgelerine gittik. Avcılar'da yıkılan 65 binanın herbirinin başına en az 4 İGDAŞ görevlisi düşüyordu. Bizden başka buralarda itfaiye, İSKİ, AKUT ve Park Bahçe Müdürlüğü ekipleri de faaliyetteydi. En önemli katkımız, enkaz kaldırmada oldu. Beton kalıpları kompresör tabancaları ile delip, halatlarla kaldırdık. Ekiplerimizin yaptığı çalışmalarda enkazlardan, 53'ü ölü, 7'si canlı olmak üzere 60 insan çıkarılmış. Belediye ve kaymakamlıktan kullanılamayacak binaların listesini alıp, bu binaları gazdan arındırıyoruz. Avcılar bölgesinde çalışan İGDAŞ ekipleri: Tesisat kontrol ekibi: 40 kişi Şebeke hatları ekibi : 20 kişi Bakım onarım ekibi: 25 kişi İdari teknik işler : 100 kişi Yaklaşık olarak 200 kişilik bu kadro Avcılar Kriz Masası'na bağlı olarak çalışıyor. İGDAŞ Halkalı Şebeke Şefi Kemal ÖCAL ve İGDAŞ Teknisyenleri Genel Yayın Yönetmenimiz Muhittin TEKMAN'a bilgi verirken. Eylül-Ekim '99 Sayı 64
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=