Dizel Çevrim ile Elektrik Enerjisi Üretiminde 6 No Ağır Yakıt Kullanımı : 1980' li yıllar ın ikinci yarısından itibaren ülkemize gelen doğal gaz; sanayi ve konutlardaki kullanımının yan ında ilk öük onz cjeeer nebe übr yai l üshykaogs snüaç vt e1ek9 i 9ok 5toompy rı bl oı i nnddeüaçk net öv i rrt i mi bu ays ragenunt l raaaml dl eaer l i tanadr ı ep i abl etal aş el yanamer aar jkki üretiminde önemli bir yer almıştır. Ancak Türkiye' nin belirli abbröezrl gaebleerr ihneen üdzo ğç ae lk igl ma ze mh ai şt loa lrmı naı ns ı , pbr ior gy raanmd al a erldaad oo ğl ma lagkal az ının gerek ana hatların teknik kapasitesinin sınırl ı olması gerekse de dışar ıdan ilave tedarik bağlantılarının yeni yapılmış olması nedenlerinden dolayı, bilhassa k ış aylarında yaşanan arz sık ıntıları karşısında, bir çok otoprodüktör alternatif yak ıtlara ela yönelmeye başlamıştır. Bu alternatif yak ıtlardan biri de ağı r yakıttır ve dizel motorlarda kullanıld ığı nda basitçevrimde net olarak %45' lere ulaşan aek tol eı jkek tnı srei kr avseyroi mn l pe rroi j iel el eçr ianl dı şem ma ko tmo ür me kksüonz ov el mgaökvt da edsı ri .n dB ea kz iı ıların değerlendirilmesi ile %90' lara varan toplam s3i sOtecmakv1e9r i9m7l etar ri ni hei nddeeuyl aüşrıül arlbüiğl ien mgireekntedcel iğr.i ş i k l i k ile e l e k t r i k üretiminde kullanılan 6 numara ağır yakıttan alınan %15 nispetindeki Akaryak ıt Fiyat İstikrar Fonu (AFİF) kesintisi kald ırılmıştır. Bu muafiyet ile beraber, elektrik enerjisi üreten santrallerde 6 numara ağ ır yakıt petı-ol türevi diğer yakıtlar ve doğal gaza göre birim kalorifik maliyet aç ısından en ucuz yGaekleı tcl aerğdea ndböinr iüokl meuğşi lti mu r.l e r e b a k t ığımızda, tahminimiz 6 numara ağ ır yakıtın elektrik üretimindeki fiyat avantaj ını gerek arz-talep gerekse de kullan ım alanlarının yeniden şekillenmesi senaryoları alt ında sürekli sürdüreceği yönünde olmaktadır. Bilhassa diğer petrol türevi yak ıtlara kıyasla daha saezvdiyaelgsainlai nvaenisbtiikrrfaiyrat seviyesi izleyen 6 numaranın bu fiyat ını koruyacağı kuvvetle muhtemeldir. Ülkemiz rafinelerinde Cıretilen 6 numara ağır yak ıt dizel s m e o l t t o a r r l a a f r ıdn ad abna ş Ma r ıAi lNe yAaukgı l ms baukr gta dt eı rs. i İsl lke or i nl adr aekgReul idş toi rl fi l eDrieek patenti alınan dizel çevrimli motorlar geçen 100 y ı l bi çi er yr i as innddaenbdi ar ypaent rdoal nt üdr ei zvei l uçceuvzr ai mt ı iknykaek n d i y ü k s e k v e r i m i , ıtları yakabilmenin sggüeürtvdi reüd rni ğmi i l eierkk tobendi ori rm. tGai khel i lkri şil ekmr ii eşi l leüel gkmee almenri dvı eeo2kl a0a r.raayuküyz gyh uı i l zıl nammbeaa tlşal ı enr ı drn idannai Doğol Goz Dergisi 179 Article mi i tl ei butahartteebnmi k ueeyl dgei ull eel akn nt drai iknz eekl nomej eronj i teokr rar i tszeyi koi nl neosl biosejt iers aim, b bl eei rrl hi ünaldskseeamdyei az kdbl eaa şş daa renı son yıllarda otoprodüktörlerin ajandasındaki yerini almıştır. Ülkemiz rafinelerinde üretilen 6 numara ağır yakıtın büyük kısmı iç tüketimde genellikle ısıtma ve proses uygulamalar ında kullanılmakta, iç tüketimden arta kalan kıs ım ise zorunlu olarak iç piyasa fiyatlarının altında bulunan uluslararas ı piyasa fiyatları ile ihraç edilmektedir. Mesela, 1996 yıl ında toplam yıllık üretimin % 20' si nispetinde bir milyon tonun üzerindeki ağ ı r yakıt ihraç edilmiştir. Halihaz ırda, Orta Anadolu, İzmit ve Aliağa rafinelerindeki h ba id ş roparçalayıcı üniteleri ile rafinelerde birim petrol girişi ına %30 nispetinde çıkan ağır ürünlerin bir kısmını geri n ka e z ti a c n e m sin a d la e rı m ka ü ç mkün olmakla beraber, petrolün işlenmesi ınılmaz olarak elde edilecek ağır yakıtın gtaamzaı nmTı nüı nr kyi yuret igçeinndeel itnüekeytialmy ıel msi amsevcut konjoktürde doğal ı ile beraber -elektrik üretiminde yaygın olarak kullanılmas ı istisnası dışı mk uül lma nkaücna kgdöi rzüel lmçeevmriemkltee dçai rl. Ya n i , 6 n u m a r a a ğ ı r ynadkaı t ışan güç santralları hem ucuz elektrik maliyeti ile ekonomiye katk ıda bulunacak hem de Tüpraş rafinelerinin elinde kalan 6 numara fazlasın ı yurt içinde değerlendirmiş olacaklard ır; kazanacak olan ülke sanayisi ve ekonomisidir. Öte yandan ihtiyaç olmas ı halinde, Devlet taraf ı ndan gerekli düzenlemelerin yapılması dkaulirtuemdeuknidaağıryyuarkt dışı piyasalardan standart içerik ve ıtı son derece uygun fiyatlarla ithal etme imkan ı ela bulunmaktadır. 1997 y ı lı itibarı ile birincil enerji kaynaklarını n temini aç ısından % 60 nispetinde dışa bağıml ı olan ülkemiz, 201 O y ık al ıynndaak lbairrdi nacni lteemn ei nr j ietdael ebbi lienci ne kstai rd. eDc e % 3 0 ' u n u y u rt i ç i ışarıdan ithal yoluyla sağlanan birincil enerji kaynaklar ının temininde, bilhassa elektrik üretimi aç ısından bir yakıt çeşitlendirmesine giniddiilrmeceesğini itnarot lası temi n darboğaz risklerini asgariye ışmasız kabul edilecek bir noktadır. Bu nedenle, çevre kirliliği unsurları açıs ından sürekli olarak kontrol ve gözaltında tutulacak olan ağ ır yakıtlı kojenerasyon/ güç santrallerinde yak ılacak ağır yakıtın kullanımının teşvik edilmesi, sanayimizi destekleyecek, ekonomimiz aç ısından son derece kazançl ı olacak ve de ülkemizin dışa bağıml ı yoğun birincil enerji kaynağ ı talebi altında lojistik tedarik emniyetini artıracakt ır. Bu nedenle, öncelikle ağır yakıt Mayıs-Haziran '98 Sayı 56
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=