Makale yakıtlar (kömür ve fuel oil) belki yerel koşullarda bize daha ucuz oldukları için çekici görünebilirler, fakat uzun dönemde bu yakıtları n kullanılmasının sosyal maliyetleri Çizelge-1 'de1 de görüleceği gibi oldukça yüksektir. Son 1 O yıl içinde ülkemizde hava kirliliğini çözmek amacıyla, yurt dışından doğal gaz ithaline gidilmiş olup, nüfus ve sanayi nin en yoğun olduğu büyük şehirlerimizde bu yakıt kullanılmaya başlanmıştır. Bu kullanımla birlikte kükürtsüz ithal kömürün de devreye girmesi, büyük şehirlerdeki hava kirliliğinde önemli azalmalara neden olmuş ve hava kirliliği ölümcül seviyelerden aşağıya çekilebilmiştir. Aslında, doğal gaz kullanımının da bir sosyal maliyeti vardır (Çizelge-1 'e bakınız), fakat bu maliyet diğer fosil yakıt alternatiflerine göre düşüktür. Doğal gaz lsparta'da şimdiye dek kullanılan ve kirliliğe neden olan katı ve sıvı yakıtlara kirliliği önleyebilecek bir alternatif yakıt olabilir. Diğer bir alternatif ise, lsparta'nın yakınlarında bulunması olası jeotermal kaynaklardı r. Jeotermal enerji son 25-30 yıl içi nde dünyada ve son 1 O yıl içinde de yurdumuzda giderek artan bir biçimde ısıtma, endüstriyel proses ısısı ve elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaktadır. Bu enerji türünün de gerekli teknoloji ve yöntemler kullanıldığında, genel olarak temiz bir enerji olarak kabul edileceği daha önceki çalışmalarda2 ortaya konulmuştur. Ayrıca, yine Çizelge-1 'de de görüleceği gibi, jeotermal enerjinin sosyal maliyetinin doğal gazdan da daha d üşük olması, onu bir yerde daha cazip hale getirmektedir. Çalışmanın bundan sonraki bölümlerinde bu iki enerji kaynağı hakkında verilecek genel bilgiler yanında, her ikisinin karşılaştırılması yapılmakta ve kısa ve uzun dönemler dikkate alı narak hangisinin kullanılması gerektiği tartışı I maktad ı r. Doğal Gaz Teımik 0.78 ct/kwh Santralı Fuel Oil Termik 1 .67 ct/kwh Santralı Kömür Terrnik Santralı 2.34 cvkwh Jeotermal Termik Santralı 1.0 cxlkwh 2. ISPARTA'NIN ISINMA GEREKSİNİMLERİ lsparta'nı n ısıtılması için gereken ısı miktarı "Derece-Gün" yöntemiyle3 hesaplanmıştır. Bu yöntemde herhangi bir binanın yıllık ısıl gereksinimlerini saptayabilmek için ısıtmanın yapıldığı dönemlerde hava sı cakl ığı ndaki günlük değişimlerin ve bu değişimlere bağlı olarak binanın günlük ısıl yükünün belirlenmesi gerekir. Derece-gün çarpı mı bulunurken T 0 = 1 8.7 °C binada ısıtmaya gerek duyulmayan sıcaklık olarak alınır. Belirli bir zaman dönemi için derecegün değerleri, o dönemi oluşturan günleri n ayrı ayrı hergün için bulunan derece-gün değerleri nin toplamı na eşittir. Isparta için yarılan bu çalışmada doğal gaz gereksinimini hesaplamak için yıllık toplam derece gün değeri kullanılırken, sıcak su gereksi nimi için en soğuk ay olan Ocak ayına ait derece-gün değerleri kullanıl maktadı r. Belediyeden aldığımız bilgilere göre lsparta'da 26700 adet konut bulunmaktadır. Doğal olarak tüm konutların ısıtılması yapıları itibarıyle ekonomik olmayabilir. Ancak, lsparta'da bu konutların dışında toplu ısıtmaya çok uygun Üniversite kampüsündeki binalar bulunmaktadır. Bu çalışma için lsparta'nın gelişimini de dikkate alarak yaptığımız tahminde, 100 m2 eşdeğerinde 20000 konutun ısıtıldığı varsayılm ıştır. 2.1. Doğal Gaz Konut başına yıllık doğal gaz tüketimini hesaplamak için kullanılan formül aşağıda verilmektedir: 365 Q = UA L (T0 - T1 )11 = UA(DC) Y n=1 (1 ) Burada: UA = Konutun ortalama ısı kaybı katsayısı, KCal/(°C-gün), Q = Yıllık ısı miktarı, KCal, T0 = ısıtma gereksinimi duyulmayan en düşük sıcaklık, 1 8.7 °c, Tıı = Ortalama günlük sıcaklık, 0c, Çize/�1. Çeşitli Enerji Kaynaklarının Sosyal Maliyetlerinin Karşılaştırılması. (DG) Y = Yıllık derece-gün değeri, °C-gün. Doğal Gaz Dergisi 163 Mayıs-Haziran '98 Sayı 56
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=