Güncel GAP Bölgesi hidroelektrik enerji potansiyeli açısından zenginliği yanında başka zenginliklere de sahip: "Türkiye'nin asfaltit rezervleri GAP Bölgesi'nde, Siirt ilinde, Silopu ve Şırnak civarında toplanmıştır. Tahmin edilen rezerv miktarı ise 75 milyon ton civarındadır. Büyük Oıtacloğu petrol yatağının kıyısında bulunan güneydoğu Diyarbakır - Gaziantep Havzası, Türkiye'nin en önemli petrol üretim bölgesi olup, toplam ülke içi üretiminin yüzde 98'ini sağlamaktadır. En Çok Elektriğe Talep Olacak GAP Master planındaki öngörülere göı"e kullanıııı a<:, �ıncl;:. bakıldığında en hızlı gelişen enerji kaynağı, yılda yüzde 8 ile elektrik olacaktır. Petrol beklenen ülke ortalamasının biraz altında bir hızla yılda yüzde 4.5 artacaktır. Asfaltit ve bitki artıklarının büyüme hızı, bu kaynakların bölgede daha bol olması nedeniyle beklenen ülke oıtalamasının üstünde olcaktır ve yıllık ortalama büyCıme oı-anları sırasıyla yüzde 4.5 ve yüzde 4 kabul edilmiştir. Odunun kullanımının fazla artmayacağı tahmin edilmekte ve bCıyüme oranı yüzde 2.5 olarak alınmaktadır. Tezek kullanımının artmayacağı öngörülmüştür. Bütün bu kaynaklara olan nihai enerji talebi ise yılda yüzde 3.7'Iik bir artışla ·ı 985'teki 1 .687 milyon ton petrol eşdeğerinden (tpe) 2005'te 3.5 milyon tpe'ye çıkacaktır. Ekonomik büyümenin enerji talebine yapabileceği etki dikkate alınarak bazı esneklikleı· hesaba katıldığında 2005'te enerji talebinin 4.8 milyon tpe olma olasılığı öngörCılmüşWr. Ayrıca alternatif enerji kaynaklarına olan talebin ise 1 .3 milyon tpe olacağı tahmin edilmektecliı·. Bölgenin Elektrik Tüketimi Yüzde 18 Olacak Elektrik talebinin 2005 yılında 625 bin tpe olacağı öngörü lmüştCır. Bu talep nihai enerji talebiyle kıyaslandığında yCızcle 1 8'e karşı gelmektedir. Elektrik talebi 7 bin 300 GWh'e karşı gelmektedir. GAP kapsamındaki tüm santrallerin Cıreteceği toplam elektrik enerjisi miktarının ise 25 bin GWh ol acağı öngörCılmCıştüı·. Petrol arzının artışı yalnızca ithalata ve nakliye olanaklarına bağlıdır. Asfalti açısından ise heı-lıangi bir sorunla karşı laşılmayacağı tahmin edilmiştir. Varolan rezervlerin yalnızca yüzde 1 0'u bile ekonomik olarak işletilebilse gelecek onyıllarcla talep rahatlıkla karşılanabilecektir. Bitki Artıkları Tarımsal üretim arttıkça bitki aı·tıkları ela artacaktır. Hayvancılık sektörCınün de gelişeceği ve tezeğin bollaşacağı öngörCılmüştür. Ancak gübrenin doğrudan yakacak olarak Doğal Gaz Dergisi 157 Barajdan Bir Görüntü. kullanımının azalacağı clüşCınülmekteclir. Şu anda bölgedeki hayvan gübresinin yCızcle 1 3'ü tezek olarak kullanılmaktadır. Bu oranın TCırkiye genelinde yüzde 18 olduğu dikkate alınırsa TCırkiye ortalamasının üstünde bulunulmaktadır. Bölgenin yakacak odun potansiyeli clüşüktüı·. Bölgede toprağın yüzde 20'si olarak belirtilen orman ve fundalık alanının gerçekte çok az bir kısmı orman alanıdır. Verimli olarak elde edilebilecek odun miktarı ise 700 bin ton civarıncladıı·. Yakacak oduna olan bölgesel talep ise 1.5 milyon ton civarındadır. Verimsiz orman alanlarının ıslah edilmesiyle 2005 yılına kadar odun üretiminin 1 .1 milyon tona çıkabileceği belirtilmektedir. Bu aı·acla şüphesiz bölgenin odun talebi de yCıkselecek ve 2005 yılında 2 milyon tona çıkacaktır. Denge sağlanması için verimli orman alanının her yıl yCızcle 5 civarında yaklaşık 2 bin 400 hektar olarak artırılması gerekmektedir. Tablo dikkatle incelendiğinde arz ve talep projeksiyonları arasında açık olduğu görülmektedir. Bu nedenle alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi gerekmektedir. GAP'ın bütCınCıne bakıldığında enerji santralleri konusunda önemli bir yol alındığı görüleıyor. Sulama kanalları konusunda ise başta AtatCırk barajıı,ın sularını aktaran Urfa tCınelleri olmak üzere önemli aşamaların tamamlandığı dikkat çekiyor. GAP keneli bölgesini geliştirmek yanında ülkenin ekonomik yaşamına önemli bir dinamizm katacak. Bölgenin enerji ve tüketim potansiyeli dikkate alındığında tCıketim açısından ciddi bir cazibe merkez oluşmaktadır. Bu nedenle GAP Bölgesi başta Şanlıurfa olmak üzere üzerinde ciddi bir şekilde çalışmayı haketmekteclir. Mayıs-Haziran '98 Sayı 56
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=