Teknik Bilgiler LNG ısısı nda kull;nı lan metal malzemeler% 9 nikel içeren çelik, austenitik paslanmaz çelik ve alüminyum alaşımlarıdı r. % 9 nikel alaşı mlı çelik çok uygun mekanik özelliklere sahiptir ve LNG'nin ısı sından daha düşük ısıda sünek halden kı rı lgan hale geçerler. Bu malzeme ile kendi kendini taşıyan depoları n tankları inşa edilir. Austenitik paslanmaz çelik mikroyapısal özelliklerinden dolayı kı rı lganlaşmaz ve düşük ısı sı nı rlaması olmaksızı n kullanılabilir. Paslanmaz çelik malzemeden, depolarda LNG ile doğrudan temasta olan metal membranlar, doldurma/boşaltma kolları , kriojenik boruları ve pompalar imal edilir. Alüminyum alaşımlar düşük ısıda düşük özgül ağırlı k ve iyi ısı iletimi gibi mükemmel mekanik özellikler gösterirler. Bu özelliklerden dolayı , LNG depoları nı n çatı ları nın yal ı tımında ve değişim tesislerinde kullanı lı r. Yüksek oranda nikel ihtiva eden ve de çok düşük ısıl genleşme özelliği olan invar gibi özellikli malzemeler LNG ile doğrudan temaslı noktalarda kullanılırlar. LNG ile doğrudan temasta olmayı p, mekanik özelliklerinden dolayı kompresörlerin yapımında ve sıvıya dönüştürme proseslerinde kullanı lan malzemeler de vardır. Kompresörlerin santrifüj pervanelerinde düşük alaşı mlı çelik kullanı lı r, eksenel kompresörlerin paletlerinde ise martesenik sertleşmiş paslanmaz çelik kullanı l ır. Emniyet Sistemleri LNG'nin yeniden gaza dönüştürme ve sıvı laştı rma tesislerinde güvenlik önlemleri 2 temel doğrultudadı r: - Tesiste çal ışan işçilere LNG kaçağı nı veya gaz kaçağı nı ve yangı n başlangıcı nı önceden haber veren uyarı sistemlerinin tanı mlanması ; - LNG kaçağı nı n sonuçları nı kontrol ve kısıtlama amacı ile pasif ve aktif ölçüm sistemlerinin işletilmesi. LNG ve gaz kaçağı ya da yangı n uyarısı ile ilgili sistemler 6 ana kategoride toplanı r: - Soğuk, - Gaz, - Alev, - lsı , - Duman algı layıcıları, - Telekameralar. Bu alıcı lar özelliklerine göre yerleştirilirler. LNG yükleme ve boşaltma bölümlerinde, depoların çevresinde ve istif alanları nda, pompa, kompresör ve eşanjörlerde, buhar makinaları nda, önemli nakliye hatları boyunca ve tesisin işletmesinde gerekli bölümlere konurlar. Bu algı lama ağı bütün tesisin güvenlik sistemini moniterize eder. LNG, gaz veya yangı n varl ı ğı algılandığı nda akustik sinyaller ve/veya kontrol odası nda görüntü ve/veya gerektiğinde tesis içerisinde otomatik acil müdahalenin harekete geçmesi (valflerin kapanması pompaları n durması, yangı n söndürme sistemlerinin harekete geçmesi) ile tesisin güvenilir hale gelmesi sağlanı r. LNG kaybını n sonuçları nı n sınırlanması ile ilgili pasif önlemler, kazai durumlarda bir ünitede oluşan zararı n yakını ndaki ünitelere sıçraması nı önleyecek şekilde, değişik ünitelerin arasındaki miniDoğal Gaz Dergisi 93 mum emniyet mesafelerinin tespitine ve yakı n çevrenin zarar görmesine meydan vermeyecek şekilde tesisin sını rları nı n belirlenmesine bağl ı dı r. LNG hatları nda meydana gelen kaçakların toplandığı havuzlarda ve bazı depoların çevresinde bulunan stok alanları nda kullanı lan pasif önlemler vardı r. Normalde uygulanan önlemler aşağıdaki gibidir: - Yangın söndürücü toz sistemleri, - Yanabilir gaz bulutları nı dağı tmak amacıyla bariyerli su sistemleri, -Termik radyasyon tesislerinin aletlerinin korunması nda kullanılan su serpintileri, - LNG kuyuları nda meydana gelen yangı nı n yayı lması nı (bazı oluşumlarda selüler cam kullanılı r) kısıtlamak amacıyla köpük jeneratörleri, - Mobil yangın söndürme sistemi, - Elemanları n bu konuda eğitilmesi ve gerekli ilk yardı m planları geliştirilmesi. OTOMASYON SİSTEMLERİ LNG yeniden gaza dönüştürme ve sıvı laştı rma tesislerinde, işlemin emniyeti, stand-by konumunun idaresi ve işlemlerin en iyi şekilde çalışması için bir otomasyon sisteminden faydalanı lı r. Bu sistem sayesinde tesisin başı nda sürekli eleman bulundurmaya gerek kalmaz ve buna bağlı riskler azaltı lmış olur. Sistem iki alt sisteme ayrı l ı r, bunlar emniyet kontrol ve ayarlamaya bağlı yönetimdir; bunlar sayesinde aşağıdaki işlemler yerine getirilir. - Makina kompleksinin merkezi yönetimi. -Tesisin ünitelerinin kısım kısı m durumunun belirlenmesi - Bunları n çalıştı rı lması ve durdurulması nın idaresi -Aletlerin çalışması ve durdurulması hallerinin belirlenmesi - Bloke durdurma ve alarm işlemlerinin koordinasyonu - Emniyet sistemlerinin işletmesi - Dala bank kurarak işlem kuralları nı belirlemek - İşlemlerin organizasyonu ve tanıtı m. KANUNİ YÖNLERİ Avrupa'da kaza riski ve emniyetle ilgili ilk yönetmelik l 982'de "Sanayi faaliyetleri ile ilgili kaza riskleri (yönetmelik no CEE 82/ 501) adıyla yayınlanmıştı r. Daha sonra bu yönetmelik yeniden düzenlenmiş ve takip eden 2 yönetmelik, CEE 87/2 1 6 ve 88/61 O ile tamamlanmı ştı r. Emniyet konusunda, LNG tesisleriyle ilgili yürürl ükte olan yönetmelik İtalya'da aşağıdaki iki şartnameden çıkarı lmıştı r: - DPR no 577, 29/07/1982 "Yangı na karşı önlem ve bekçilik hizmetleri yönetmeliği onayı" - DPR no 175 17/05/1988 "Sanayi faaliyetleriyle ilgili sanayi riskleri yönetmeliği" (CEE 82/501) güncelleştirmesi, 16 Nisan 1987 tarih ve 183 nolu kanun gereğince. Her iki şartnamede tesisin risk analizini, emniyet tedbirlerinin belirlenmesinde gerekli görür. Dünya ölçeğinde metan gazı talebinin tahmin edilen artışı, her geçen gün artan enerji kaynağı ihtiyacı ve çevre duyarl ı lı ğı, sıvı laştı rı lmı ş gaz teknolojisinin gelişmeleriyle birlikte dünya enerji piyasalarında etkin yerini alacaktı r. Ocak ubat'97 Saı 48
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=