Mehmet KOYUNCU ETKB Enerji İş. Gn. Md. Enerji planlamalarımıza bağlı olarak yakın dönemde elektrik enerjisi talebinin % 8-l O artacağı düşünülerek gerekli çalışmalar yapılmış ancak 1 996 yılında bunun böyle olmadığı görülmüştür. 1996 yılında % 12 civarında artış, enerji planlamalarımızı yakın dönemde yeniden gözden geçirmemiz gerektiğini ortaya koymuştur. 20 l O yılına doğru baktığımızda ülkemizin her yıl 2000 MW kurulu güce ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Kısaca bugün 2 1 .000 MW olan kurulu gücümüzün 2000 yılında yaklaşık 30.000 MW, 201 O yılında ise 60000 MWcivarında olması gerekmektedir. Bu, şu demek; yılda 2000 MW'lık yatırımın yaklaşık değeri 2 milyar $'dır. 2 milyar $'ın kamu sektöründen sağlanması bugünkü şartlarda mümkün görünmemektedir. Çıkarılan 3096 sayılı kanun çerçevesinde buna bir çözüm bulunmaya çalışılmıştır. Bu yasa gerçek manada tam işletilememiştir. Bunun en önemli nedeni hukuksaldır. Birtaraftan kamu yatırımları devam ettirilmekte bir taraftan da özel yatırımlar bu yöne çekilmeye çalışılmaktadır. Özel sektörün dinamizmini enerji sektörüne aktarmak lazımdır. Elektrik enerjisi, sanayimizin temel girdisidir. Kısa dönemde ve uzun dönemde neler yapabileceğimize baktığımızda; hidrolik santraller dört yılda realize edilmekte, nükleer santraller yaklaşık 5-7 yı lda devreye girmekte. Bu durumda en akla yatkın çözüm doğal gaz santralleridir. Doğal gaz arzımızı nasıl sağlayacağımızı düşündük. Devletimiz girişimleri yapmıştı. Bugün birincil enerji kaynaklarımızın % 50'si ithal edilmektedir. Doğal gazın 6 milyar m3'ünü Rusya'dan, 2 milyar m3'de LNG olarak Cezayir'den almaktayız. Bugün bu konuda çalışmalar hızlandırılmış Rusya ile, mevcut kapasiteyi 14 milyar m3'e çıkaracak protokol imzalanmıştır. Aynı şekilde ithal LNG'ye dair çalışmalar devam etmektedir. Yemen, Katar, Nijerya, Cezayir ve Mısır'daki gazların Türkiye'ye getirilmesine çalışılmaktadır. 2000 yılında devreye girecek iki tane terminalin birisi İskenderun'da diğeri Aliağa'da olacaktır. Bunların ihale çalışmaları devam etmekte ve bugün onun da adımları atılmış bulunmaktadır. Kısa dönemde özellikle yakıt temininde planlama çalışmaları doğal gaza dayalıdır. Uzun dönemde ise, hidrolik santrallarımızın yapımı planlanmıştır ve hukuk düzeninin bize verdiği imkan çerçevesinde BOT projelerini hayata geçirmeye çalışacağız. 3096 sayılı kanun çerçevesinde yaptığımız çalışmalar sonucunda 300 MW civarında tesis işletme halindedir. Bunun yaklaşık 250 MW'ı doğal gazlı santraldir. 2100 MW civarında hidrolik ve doğal gaz santralinin BOT Do· ol Gaz Dcrgos, 77 kapsamında yapımı devam etmektedir. Bunların büyük kısmı 1998 yılında devreye girecektir. Bizim en büyük sıkıntımız; hukuksal sıkıntı. Anayasa'nın 155. maddesinin, özellikle özelleştirme çalışmaları önünde engel teşkil ettiğini düşünüyorum. Bunun aşılması ile ilgili çalışmayı Bakanlığımız devam ettiriyor. Bir konuya daha değinmek istiyorum. Türkiye'yi 29 ayrı dağıtım bölgesine ayırdık. Bunların 4 tanesi şu anda özel sektörtarafından işletilmekte. Geri kalan 25 bölgenin de işletme haklarının devriyle ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Tüm bu şirketlerin koordinasyonuyla ilgili bir çalışmayı da Bakanlığımız yürütmekte. Bir Düzenleyici Kurul oluşturulacak ve bu Kurul tamamen bağımsız olarak çalışmaları yönlendirecek. Türkiye elektrik sektöründe yakın gelecekte bir kriz var mı? Mehmet KOYUNCU : Enerji sektöründeki sıkıntıyı Türkiye'nin genel sıkıntısından farklı düşünmek yanlış. 1 991'den bu yana Türkiye'deki kalkınma hızına paralel olarak enerjiye ayrılan payların da ona göre değerlendirilmesi gerekir. Türkiye bugün özel sektörün dinamizmiyle kalkınma hızını geliştirdi. Devletin buna pek bir katkısı olmadı. Devletin bütçesi yeterli değil. Türkiye, l 990'dan bu tarafa bakarsanız hedeflerin çoğunu tutturamamış. Önemli olan şudur; sistemin sağlıklı bir şekilde istenilenlerin yerine getirilip getirmemesine bakmak gerekir. Üretimde ve tüketimde rekabet ortamını sağlamam lazım, ikincisi kaliteyi, üçüncüsü sürekliliği ve ucuzluğu sağlamam lazım. Bunlar için mücadele ediyorum, ulaşırım veya ulaşamam ama hedef bu. Türkiye 21.000 MW kurulu güce sahip, bu 2000 yılında 30000 MW olacak ve 201 O yılında da 60000 MW'a ulaşmak mecburiyetinde. Bu, sisteminize yılda 2000-2500 MW ilave etmeniz gerekiyor demek. Bunun için 2,5 milyar $ kaynak lazım. Bunu karşılayamadık. O zaman bu işi özel sektöre açmanız ve gerekli hukuksal yapısını sağlamanız lazım. Ben 1 997'de sıkıntı olacağını sanmıyorum, l 998'de sıkıntı gözüküyor ama arkadaşlarımız bununla ilgili çalışmalarını sürdürüyor bu çalışmaların da başarılı olacağını sanıyorum. Ocak Şubat 97 So , 48
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=