(İran-Mısır-Yemen anlaşmalarında) bunu gerçekleştirdik. Rusya anlaşmasını gerçekleştiremedik, fakat Rusya ile görüşmelerimiz hala devam ediyor. Ne kadar ve nereden gaz alacağımız kesinleştiği zaman Ruslarla da bu konu masaya gelecektir. İşte bütün bu değişikliklere baktığımız zaman BOTAŞ'ın mevcut yapısı ile bütün bu işleri halletmesi mümkün değil. Ayrıca dediğim gibi bugün 9 milyar m3, l 997'de 1 3 milyar m3 olan gaz arzını mevcut yapısı ile organize etmesi mümkün. Ama zaman içerisinde, 201 0'lu yıllarda 60 milyar m3'ü bugünkü yapısı ile karşılaması mümkün değil. Tüm bu nedenlerle BOTAŞ'ın yeniden yapılanması gerekiyordu. BOTAŞ INTERNATIONAL ve TÜRKGAZ diye iki şirket Bakanlar Kurulu Kararı ile kuruldu. BOTAŞ'ın dışardan gaz alırken oradaki üretim tesislerine de ortak olması ve mevcut rezervden de pay alması için bu şirketi dışarıda kurduk. Bu ülkelerdeki yasalar uyarınca, belirli bir noktadan sonra bu ülkelerin üretiminden diğer ülkelerin milli şirketleri de pay alabilmekteler. Bu ise bizim mevcut yasalarımıza göre mümkün değil. Özelleştirmeye mi giriyor, Bakanlar Kurulu Kararı mı gerekiyor? Böyle bir mevzuat olmadığı için Bakanlar Kurulu Kararı ile dışarıda bir şirket kurarak ortaklıkları BOTAŞ INTERNATIONAL ile giderme yoluna gittik. Diğeri TÜRKGAZ, bizim pazarlama şirketimiz olacak. Şu anda kuruluşu gerçekleşti fakat Türkiye'deki hukuki altyapısı ile ilgili çalışmalar devam ediyor. Yani BOTAŞ ana şirket olarak gazı ithal eden, ana iletim sistemlerini elinde tutan bir şirket olacak, pazarlamayı ise TÜRKGAZ yapacak. TÜRKGAZ pazarlama yapacak derken, bütün gazı kendisi pazarlayacak değil. Bizim kendi çalışmalarımıza göre Türkiye'de pazar payı % 20'Ier civarında olan dört tane büyük pazarlama şirketi bu işi rahatlıkla yapabilir. Dolayısıyla TÜRKGAZ'da yerli ve yabancı sermaye ile ortaklık yaparak Türkiye genelinde bu işi gerçekleştirecek. Hiç bir zaman bütün gazın pazarlamasını, mevcutların dışında, TÜRKGAZ'ın yükleneceği şeklinde bir iddiamız yok. Tam tersi bunu yerli ve yabancı sermaye ile ortaklıklar şeklinde yapmak istiyoruz. Bunun için gerekli düzenlemeyi sağlayacak müracatımızı yaptık. Bir de BOTAŞ MÜHENDİSLİK ŞİRKETİ kuruldu. Bu şirketin hisselerinin % 49'u kamuya ait. Kamuya ait olan hisseleri Botaş'ın bünyesinde toplayarak uluslararası bir mühendislik şirketi oluşturmaya çalışıyoruz. Bu organizasyon içinde ayrıca DENİZ İŞLETMELERİ ve TAN KER HİZMETLERİ ŞİRKETİ de var. Botaş Türkiye'de en büyük filoya sahip, fakat denizcilik bizim işimiz değil, bunun çok daha profesyonel şekilde yapılması gerekiyor. Bu yüzden özel sektör bu işi yapsın diye şirketi Botaş'ın bünyesinden çıkaracağız. DOĞU İLETİM HATIi; ki üç tane şirketi içermektedir. Bir tanesi Azeri petrolünü taşıyacak Bakü-Ceyhan Hattı'nın yapımı için. İkincisi yine ortaklıklarla gerçekleştirmeyi hedeflediğimiz Türkiye içindeki boru hatlarının yapımını üstlenecek şirket. Yani BOTAŞ tek başına yapsın, işletsin istemiyoruz. Çünkü aynı zamanda serbest ekonomiye geçebilmek için mevcut yasanın 397. maddesini de değiştirmeye çalışıyoruz. Aşağı yukarı bundan üç hafta önce Bakanlık ile de görüştük, biz Doğal Gaz Dergisi 61 Agendo 397'nin modifiye edilmesini ama bunun ülkeye zarar vermeden yapılmasını istiyoruz. En azından sanayii mutlaka ve mutlaka bir şekilde ayakta durabilmesini sağlayacak fiyatlarda gaz sağlayabilecek bir sistemle izole etmek istiyoruz. Bu çalışmaların ne kadar hızlı sürede gerçekleşeceği artık biraz da bizi aşıyor. Bakanlar Kurulu'nu ilgilendiren bir hadise ama biz BOTAŞ çalışanları olarak gerekli hazırlığımızı da yaptıkve bunu da Bakanlığa ilettik. Dolayısıyla 397. madde değiştiği zaman herhangi bir kuruluş ya da firma, bu boru hatlarını kullandığında sadece birkaç milyon ödeyerek malını pazara sokabilecek. Üçüncü şirket ise LNG terminallerinin yapımı ile ilgili. Botaş, biri lskenderun diğeri Aliağa'da olacak iki tane LNG terminalinin yapımı için yaz ortasında yapım ihalesine başlayacak veya bitirmiş olacak. Yine bu iki terminali de Botaş olarak tek başımıza yapmak istemiyoruz. İlgi duyan yerli ve yabancı sermayeye kapımız açık ve nitekim şu anda Botaş'a birlikte çalışmak için yerli ve yabancı sermayeden birçok talep geliyor. Türkiye'de doğal gazın tarihçesine kısaca bakacak olursak, 1 987 yılında 513 milyon m3'le başlamış ve l 996'da 8 milyar m3'e ulaşmış. 1997 yılı içinde bu rakamın l l milyar m3 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Buradaki en büyük pay elektrik sektörüne ait. Yıllar bazında Türkiye'de doğal gazın gelişimine gelince, 1987 senesinde 430 milyon m3 olan Rus gazı 1996 senesinde 5,5 milyar m3 olarak gerçekleşti. Ruslar'ın bu l O yıllık süre içinde kurallara en fazla uydukları yıl l 996'nın kış ayları oldu. Fakat havalar iyi gidip de İstanbul fazla gaz çekemeyince biz de Rusya'dan gaz alamadık. Belirlemelere göre doğal gaz ihtiyacımız 2000 yılında 26,5-27 milyar m3, 2005'te 53 milyar m3, 2006'da 58 milyar m3olacak. Tüketimde bu gazın yaklaşık % 60'Iara yakın bir kısmı elektrik sektöründe işletilecek. Sektör bazındaki dağılıma göz atarsak, 2000 yılında % 53 olan elektrik sektöründeki gaz tüketimi, 20 l O yılında % 60 olacaktır. Tabii konut kesimi gittikçe artacak, ancak üretim de arttığı için oransal değeri düşecektir. Şu anda Enerji Bakanlığı'nın planladığı Botaş'a müracat eden taleplerin toplam gücü 33000 MW. Bunlar için gerekli olan doğal gaz miktarı da yaklaşık 54 milyar m3'tür. Bu kadar gazı nereden temin edeceğiz? Bunun için çok yoğun bir araştırma yaptık, ilk önce olası LNG kaynaklarını, Güney Amerika'daki Trinidat Tobago'dan başlayarak Nijerya, Mısır, Cezayir, Libya, Katar, BAE, Yemen ve Umman kaynaklarını araştırdık. Bir de bu çalışmaları yaparken olayın ekonomik boyutunu düşünmek lazım. Avusturalya'dan sürekli 20 yıllık bir kontratla LNG alamazsınız, taşımak oldukça pahalı. Bizim bir tek Cezayir'le kontratımız var, Libya'dan şu anda LNG alamıyoruz, nedeni de Libya'nın ürettiği LNG'nin kimyasal yapısı, bizim gazlaştırma ünitesine çok iyi uymuyor. 1996 senesinde Mısır ve Yemen'le iki anlaşma yaptık. Mısır'dan 4 milyar m3, Yemen'den 3,7 milyar m3 gaz alacağız. Botaş, Mısır ve Yemen'deki hem sıvılaştırma tesislerine hem de bu tesislere gaz sağlamaya ortak olacak. Yemen'le 1,2 milyar m3 LNG alımı için yapılan anlaşma hemen hemen sonuçlandı, Katar ile görüşmelerimiz sürüyor. Ocak ubot'97 Sa ı 48
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=