Bu ilk sunulan gaz yakıtl ı kondensasyon (üst ısı l değer) kazanları nın çoğu iki ı sı eşanjör kademesi ile (Şekil 2-l b) donatı lmıştı. İlk kademe, baca gazları nı çiğ noktasını n üzerindeki (yakını ndaki} sıcakl ı klara kadar soğutuyordu, Baca gazları ikinci kademede ısıtma dönüş suyu yardımıyla çiğ noktası nın altı na soğt"Jtuluyordu. Ancak bugün piyasada daha çok "entegre" ı sı eşanjörlü kondensasyon kazanları (Şekil 2-lc} görülmektedir; bu kazanlarda konvansiyonel kısı m ile kondensasyon ı sı eşanjörü arası ndaki sı nı r belirsizdir. lsı eşanjörünün konstrüksiyonu ve yerleşimi markadan markaya farkl ı l ı k göstermektedir. İmalatta prensip olarak ısı geçirgenliği ve hafif asidik kondense karşı korozyon dayanıkl ı l ı ğı ile tanınmı ş malzemeler kullanı lmaktadı r. Genelde alüminyum alaşımlarından ve paslanmaz çelikten imal edilmiş kanatlı, plakalı ve düz borulu ısı eşanjörleri uygulanmaktadı r. Diğer malzemeler (bakı r, kurşun, nikel vb.) kullanı ldıklarında kondens içindeki maddelerle ilgili referans (sını r} değerler (örneğin 0,25 mgl/l bakı r, 0.2 mg/1 kurşun, 0.25 mg/1 nikel} aşıldığı ndan (bu konuda, yazının l . Bölümündeki Tablo 2) uygulama dışı nda kalmal ı dır. Gaz yakıtl ı kondensasyon kazanlarını n piyasaya geniş şekilde arz edilmesi kondensasyon tekniğinden faydalanmanın hızla arttığı nı n açı k bir göstergesidir. Bu enerji tasarruflu ve çevre dostu teknik, senelerden beri denenmiş ve kabul görmüştür. 1 991 sonu itibarıyla Avrupa'da, özellikle Hollanda ve Fransa'da, 600.000'den fazla sayıda gaz yakıtl ı kondensasyon kazanı monte edilmiş durumdadır. 2.2 Üst ısıl değerden faydalanmadaki cihaz teknikleri 2.2. 1 Gaz yakıtlı kondensasyon kazanları Gaz yakıtl ı kondensasyon kazanları nı n ana yapı tarzları Şekil 2- l 'de şematik olarak gösterilmiş olup, bunlar aşağıdaki bölümlerde izah edilmektedir. Şekil 2-l a'da gösterilen konstrüksiyon yukarıda izah edilen "havuz ısıtıcısı"nı baz almaktadı r. Gaz yakıtl ı üflemeli brülör ile donatı lmı ş olan bir kazanla birlikte kullanı lan bir direkt ısı eşanjörünün içinde kapalı devre olarak (dahili) sirküle eden su, baca gazı içinden damlacı klar halinde geçirilmektedir; baca gazları yaklaşı k 50 °C'ye soğutulmaktadı r. Aşağı doğru damlacı klar halinde inen su duyulur ısını n yanı nda kondensasyon ısısı nın bir kısmını da baca gazları ndan almakta ve bunları cihaza ait bir ısı eşanjörü üzerinden, kazana dönmekte olan ı sıtma dönüş suyuna vermektedir. Bu yapı tarzının sıcak kullanma suyu hazırlanması veya havuz suyu ısıtı lması ile ilgili kullanı m imkanı Şekil 2-2'de gösterilmiştir. Aynı şekilde düşük sıcakl ı kl ı bir ısıtma sistemine ait bir ı sı tma devresi de bağlanabilmektedir. Üst ısıl değerden faydalanmanın diğer bir yolu da mevcut kazanlarla birlikte kullanı lan ve kazanı n dış sacları nı n içinde kalan (yerleştirilen) bir ısı eşanjörünün kul lanı lmasıdı r (Şekil 2- l b). Su buharı kondensasyonu Doğal Gaz Dergisi 166 Translation �, ; O ô O 06 5 �· t' t ::ııı ı ı� "-�"-� -== 9 8 @ Direkt su ısı eşanjörlü © ısı eşanjörü ite birl i kte t 7 10 © Entegre ısı eşanjörlü @ Darbeli brülörlü Şekil 2-1. Gaz Yakıtlı Kondensasyon Kazanlarının Ana Yapı Tarzları: 1- Kazan, 2- Direkt Su lsı Eşaniörü, 3-,Damla Oluşturma Tertibatı, 4- Su Rezervuarı (Deposu), 5- /sıtma Gidiş Suyu, 6- /sıtma Dönüş Suyu, 7- Baca Gazı, 8- Kondens, 9- Yanma Havası 1 O Baca Gazı Fanı (Vantilatörü), 1 1Gaz, J 2- Primer /sı Eşaniörü, 13- Birlikte Kullanılan Sekonder lsı Eşaniörü, 14- Ön Karışımlı Brülör, 15- lsı Eşanjörü, 1 6- Titreşim Borusu, 1 7- Darbeli Brülörün Yanma Hücresi, J 8- Gaz Yastığı, J 9- Start Fanı. 1 (yoğuşması } burada ı sı eşanıorunun yüzeyinde gerçekleşmektedir. Baca gazları ile temasta olan sekonder ısı eşanjörünün içinden kural olarak ısıtma sisteminin dönüş suyu geçirilmektedir. Bu türle ilgili konstrüksiyonlarda, birlikte kullanı lan ısı eşanjörü korozyona dayanı klı malzemeden yapı lmak zorundadı r. Sekonder ı sı eşanjörü genellikle konvansiyonel kazanlarda da kullanı lan malzemelerden (örneğin döküm ve korozyon koruma tabakası bulunan veya bulunmayan çelik) imal edilmektedir, çünkü burada baca gazları kural olarak sadece su buharı çiğ noktası üzerindeki sıcakl ı klara kadar soğutulmaktadı r. Bu yapı tarzı ndaki gaz yakıtl ı kondensasyon kazanları nda; tek kademeli, çift kademeli veya modülasyonlu (oransal) gaz yakıtl ı üflemeli brülörler, baca gazı fanl ı atmosferik brülörler (emniyet tekniği bakımı ndan gaz yakıtlı üflemeli bir brülör gibi donatı lmak zorundadı r) veya düşük emisyonlu işletme sağlayan yüksek hava fazlal ı k katsayı l ı ön karışı ml ı brülörler (örneğin Thermomax-brülör prensibi, Şekil 2-3) kullanı lmaktadı r. Büyük ısıtma sistemleri (70 ile 2000 kW arası } için ayrı (kazanı n dışı nda bulunan) kondensasyon ısı eşanjörlü y'üksek güçlü kazanlar kullanı lmaktadı r, Bu yapı tarzı ile ilgili özel bir konstrüksiyonu (bu, örneğin Ocak ubat'97 Sa , 48
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=