TurgayTOPALOÖLU güvenlik önlemleri devam etmektedir. Bölge Regülatörleri: 19 bar basıncı 4 bara daşürüp PE dağıtım şebekelerine veren Bölge Regülatörü çift hatlı olup çalışan hattın devreden çıkması ile diğer hat devreye girer, bu yolla gaz akışı kesintiye uğramadan devam eder. Ev Tipi Regülatörler: 4 barlık şekebe basıncını 21 ve 300 mbara düşüren regülatörler, girişten önce bir vanaya ve basıncın ani yükselmesi ile düşmesi durumunda sistemi kendiliğinden kapatan bir slumslrntt vanasına sahiptir. Katodik Koruma: Çelik hatlar boruların korozyona uğramalarını önlemek amacıyla anod yatağı ve dış akım kaynaklı yöntem ile korunur. Boru hattı üzerinde 1 km aralı klarla korunan katodik koruma noktalarından belirli periyotlarla sistemdeki akım şiddeti okunur. -850 ile-1200 mV dışındaki değerlerde gerekli müdahaleler yapılır. 2.2. J SCADA (Otomatik İzleme) Sistemi: Gaz boru şebeke ağının genişlemesi ile otomatik izleme (SCADA) sistemi de şebekenin güvenliği için kullanılmaya başlamıştır. Bu sistem ile gaz akış kontrolü, Ölçme ve Regülasyon istasyon otomasyonu, kompresör istasyon otomasyonu, kaçak tespiti ve boru hattı proses kontrolü yapılır. Merkez kumanda masasında, operatörler, boru hattını renkli bir ekran ile aynı zamanda grafik panel üzerinde takip ederler. Alarm durumunda veya istenmeyen durumlarda ilgili personel olay yerine sevk edilir. SCADA Sistemi Bursa Dağıtım Projesinde henüz kullanılmamakla birlikte tesisi düşünülmektedir. Kokulandırma: Yüksek metan içeren (CH4 ) gazlar kokusuzdur. Doğal gazın saflaştırılması aşamasında yoğunlaşma ile bir kısım hidrokarbonlar ve koku taşıyan diğer bileşikler ayrılırlar. Bu sebeple doğal gaz koku alma organı ile farkedilebilecek bir kokuya sahip değildir. Meydana gelebilecek gaz sızmaları sırasında (özellikle bina içinde ve kazan dairelerinde) kullanıcı tarafından kolayca tespit edilsin diye doğal gaza belirli aralıklarla çürük sarmısak kokusunu andıran THT (Tetrahidrotiyofen) maddesi konulur (20 mg/m,). Kokunun hissedilmesi ile tüketici, hemen gaz idaresini arayarak durumdan haberdar eder. Böylece meydana gelebilecek istenmeyen durumlar önlenmiş olur. e DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 45 13i·Ski·IMM 2.2.2 Periyodik Çalışmalar Yukarıda değinilen önlemler dışında boru şebekesi ve üzerinde bulunan tesisler, test noktaları v.s. belirli aralıklarla kontrol edilir. a. Hattın Kontrolü: 3. şahısların izinli veya izinsiz mekanik çalışmaları boru hattına zarar vermelerini önlemek için kontrol altında tutulur. Pasif güvenlik önlemleri bölümünde değinildiği gibi boru hatlarında meydana gelen temel arızaların harici mekanik etkenler olduğu düşünülürse boru hattı üzeride veya çevresindeki çalışmaların 3. şahıslar tarafından mutlaka denetlenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır. b. Gaz Kaçak Kontrolü: Şebekenin tümü yılda en az 4 defa olmak üzere periyodik olarak kaçak aramasına tabi tutulur. Gaz tespit cihazı ile yapılan (F.I.D.-Alev İyonizasyon Dedektörü) kaçak aramaları önem sırasına göre sınıflandırıl ır ve müdahale ekiplerine bildirilir. Müdahale ekiplerince kaçak olan kısım bulunarak onarımı yapılır. c. Vana Odaları-Vana Grupları-Bölge Regülatörleri: Şebeke üzerindeki tüm vanaların mekanik kontrolünün ve bakımının yanısıra kaçak kontrolleri de belirli aralıklarla periyodik olarak yapılır. Özellikle bölge regülatörleri ayda bir kere kontrole tabi tutulur ve değişmesi gereken parçaları (filtre gibi) zamanında değiştirilir. Bölge regülatörleri ve vana odalarında yangına karşı koruyucu önlemler alınır. Uygun yangın tüplerinin bulundurulması yangına karşı ilk müdahalede önem arzeder. 3. SONUÇ Yanıcı/patlayıcı özelliği olan enerji sektöründe önemli bir yer tutmaya başlayan her doğal gaz sisteminde olduğu gibi BOTAŞ Bursa Projesinde de ilk ve en önemli koşul "Güvenlik"tir. Alınan önlemlerle ve uygun kullanımla hiçbir tehlikesi yoktur. Kullanılmaya başlanan 1992 yılından bu yana Bursa'da doğal gazdan kaynaklanan kayda değer herhangi bir patlama, yangın olmaması başlangıçta tereddüt içinde bulunan tüketicilerin güvenini kazanmış ve hatta bu gazın kullanılmasına karşı çıkanlarca da kullanılmaya başlanmıştır. İstatistiki bilgilere bakıldığında gaz kullanma talebinde aylara ve yıllara göre büyük bir artış olduğu görülmektedir. Tüketicinin güvenini kazanan Gaz İdaresi, konularında bilgili ve deneyimli İdari ve Teknik kadrosu ile çalışmalarını sürdürmekte, sistemin güvenliğini kontrol altında tutmaktadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=