Doğalgaz Dergisi 44. Sayı (Mayıs-Haziran 1996)

Önümüzdeki yıllarda elektrik sıkıntısı olacağına göre TEAŞ �ın komşu ülkelerden alabileceği elektriğin fıyatı neyse, o fıyatla Türkiye'de otoprodüktörlerin ürettiği fazla enerjiyi alma yönüne gidilmelidir. Otoprodüktörün mümkün olduğunca fazla enerji üreterek sisteme vermesi teşvik edilmelidir. tasarrufu sağlanacaktır. Bu rakamları 3 ile çarptığımız zaman yaklaşık 7 .5 milyar kw/ saac'lik bir elektrik enerjisi katkısıyla ısı yönünden ele 1 . 5 milyon ron petrol eşdeğerini milli ekonomiye kazandırmış olacağı z. Sanayici kanaatimce sadece bunu dikkate alarak fabrikasını veya kojenerasyon tesisini kurmuyor. Sanayici yaklaşan elektrik krizini dikkate alarak kendi üretimini aksatmamayı düşünüyor. Bu nedenle kojenerasyon tesisini kurduğu zaman hem elektrik kesintisinden dolayı kendisine gelebilecek olan zararı önlüyor hem ele büyük gelir elde ediyor. 1 984 yılından bugüne kadar elektrik üretiminin özelleştirilmesi konusunda çıkarılan yasalar içerisinde kanaatimce en olumlu ve akıllı, yurt ekonomisi yönünden en faydalı yasa oroprodükrörlük yasası olmuştur. Çünkü yasayla beraber bir takım teşvikler ele geririimiştir. Bu reşvikleri gerirenler bahsettiğim faydaları gördükleri için bunu gündeme getirmişlerdir. Oroprodi.ikcörlerin kendilerine şükran borcu vardır. Kanaatimce özel sektöre elektrik üretim yetkisi veren yasalar içerisinde en olumlu notu oroprodükrörli.ik yasası almıştı r. Sadece üretilen elektriğin TEAŞ'a sarışında bir problem vardır. Önümüzdeki yı llarda elektrik sıkıntısı olacağına göre TEAŞ 'ı n komşu ülkelerden alabileceği elektriğin fiyatı neyse, o fiyatla Tiirkiye'de ocoprodiikrörlerin ürettiği fazla enerjiyi alma yönüne gidilmelidir. Ocoprodükrörün mümkün olduğunca fazla enerji üreterek sisreme vermesi reşvik edilmelidir. Bu çok önemli bir konu. Daha önce çı karı lan bir yönetmelikle TEAŞ'a sarılan elekerik enerjisi TEAŞ' ı n kendi maliyecinin % 65'i o DOĞAL GAZ DERGİSİ SAYI 44 mertebesindeydi. Şimdi 17 Nisan 1996'da çıkarılan bir kararnameyle bu rakam % 70'e çıkarıldı. Kanaatimce bu rakamın % l00'e çıkarılması lazım. TEAŞ bir fabrikaya elektrik enerjisini kaça sarıyorsa otoprodüktör kendi tesisini kurduktan sonra üretim fazlası elektriğini deTEAŞveyaTEDAŞ'a aynı fiyata sarmalı. En adil ve akılcı yol budur. Kaldı ki mevcut talebin baskısı karşısında elektrik almaya calip olan carafTEAŞ olacaktır. Bunu dahayüksek fiyataalmaya hazırolması lazım. Bu alışverişte karşılıklılık esası çok önemlidir. Bulgaristan ve Rusya ile yapmış olduğumuz enerji ithal-ihraç anlaşmaları aslında bir enerji alışverişi şeklindedir. Bu anlayış anlaşması ocoprodükrörden esirgenmemelidir. Önümüzdeki günlerde enerji sıkıntısı daha da büyüdüğü için oroprodükrörlerin o güne kadar kuracakları santrallerden mümkün olduğunca şebekeye daha fazla elektrik enerjisi alabilmek için bu açık noktanın kapatılacağı yönünde bir takım adımlar atı lacağını umuyoruz. Dolayısıyla % 70'lik rakamın % 100 gibi bir rakama çıkarılmasını bekliyoruz. Diğer taraftan bugüne kadar bir santralde veya oroproclükrörün fabrikasında üretilen elektrik enerjisinin mal sahibinin başka bir fabrikasına naklinde % 1 7 oranında har nakil parası alınmaktaydı . 17 Nisan tarihli kararnameyle ilk 100 km. içerisinde elektrik sarış fiyatının % 3'ü oranı nda belirlenmiş durumda. Bu da kanaatimce makul bir rakama gelmiştir. Yalnı z "Oroproclükrör elektriği kendisi kullanaçak, artanını verecek" gibi konular artık carrışılmamalı. Oroprodükrör kelimesinin de "Kendi fabrikası için elektrik üretecek üretici" gibi değil de prodüktör gibi görülmesi lazım. Çünkü Türkiye'ye elektrik lazımsa üretici bunu isterkeneli fabrikası için iscer, özel sektör olarak TEAŞ'a veya TEDAŞ'a elektrik satmak maksadıyla kuruyor olsun, bunlar arasında hiç bir fark göremezsiniz. Önemli olan Türkiye'de özel sektörün yarattığı encerkonnekte şebekeye verilebilen enerji fazlalığını, yani enerji arz durumunu yararmakrı r. Dolayısı yla önümüzdeki dönemde •·oroprodükrör" tabiri yerine "enerji üretim tesisi yapanlar" veya "özel enerji kuruluşları" gibi ifadelerin yönetmeliklerde yer alacağını umuyorum. Tiirkiye'de elektrik üretim, dağıtım ve nakil sisremi bugüne kadar devler kuruluşları tarafından kontrol altında runılclu. Bunun prensipleri ETKB tarafından ortaya kondu. Enerji üretimi, tüketimi ve clağırımıncla orraya çıkan bir rakım sorunları,

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=