46 ENERJİ & DOĞALGAZ • MART-NİSAN / 2025 MAKALE bileşenleri, sindirim sırasında kontrol edilmesi zor olan önemli miktarda tabakası oluşumuna neden olabilir. Bununla birlikte, reaktör tipine ve özellikle saman partikül boyutuna bağlı olarak, rahatsız edici etki azaltılabilir ve saman biyogaz verimini önemli ölçüde artırabilir. Genellikle tavuk gübresi bulamacı ile meydana gelen kum ve mermer tozu girişi, hızlı çökelmesi nedeniyle çürütücü hacminin azalmasına neden olur ve bu da proses arızalarına neden olur. 7. Sık sık rahatsız edici bileşenler, biyojenik atıklar (cam, plastik vb.) veya endüstriyel eğimler (tuzlar, yağlar vb.) gibi co-substratlarla birlikte verilir. Sonuç olarak, bu bileşenlerin yüksek miktarlarını içeren atıklar dikkatlice değerlendirilmeli ve mümkün olduğunda tercihen önceden sıralanmalıdır. Çürütücüye girdikten sonra, sindirim sürecini düzgün bir şekilde kontrol etmek neredeyse imkansızdır. 8. Tarımsal atıklar arasında inek ve domuz gübresi bulamacı, tavuk gübresi ve çiftlik gübresi birincil öneme sahiptir. Hasat artıkları ve bahçe atıklarına, prensip olarak anaerobik çürümeye uygulanabilir, ancak çoğu durumda kompostlama, toprak şartlandırma ve gübreleme amacıyla geleneksel yollarla arıtılır. Silajın depolanması ve uygulanması, nadas alanlarının kullanılmasına olası bir alternatif olarak bölgesel öneme sahip olabilmesine rağmen, enerji bitkileri şimdiye kadar AB ülkelerinde herhangi bir önem kazanmamıştır. 9. Patates kabuğu %15-25 oranında nişasta, %25-30 oranında nişastasız polisakkarit, %15- 20 oranında asitte çözünmeyen ve asitte çözünen lignin, %18 oranında protein, %1 oranında lipitler ve %6-10 oranında kül içermektedir. 10. Narenciye endüstrisi dünya ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır: Narenciye, 2021 yılında 10,2 milyon hektardan fazla alanda üretilen 161,8 milyon ton ile dünya çapında en çok üretilen ikinci meyve olmuştur. Narenciye meyvelerinin (portakal, mandalina, limon, misket limonu, greyfurt, vb.) dönüştürülmesi büyük miktarda atık üretir; işlenen meyvenin yaklaşık %5065'i narenciye kabuğu atığına (kabuk, tohum ve zar kalıntılarından oluşur) dönüşür ve ciddi çevre kirliliğini önlemek için bu atıkların doğru şekilde işlenmesi gerekir. Narenciye meyvelerinin meyve suyu elde etmek için işlenmesi, işlenen her 1000 ton meyve başına yaklaşık en az 500 ton atık üretmektedir. Narenciye kabuğu yağı monoterpenlerden limonen (%65-77), γ-terpinen (%13-21), α- pinen (%1.5-3.0), β-pinen (%1.3-2.5), β-mirsen (%1.5-2.5) içerir. Kabuk yağında ayrıca sitronellol, geraniol ve linalool alkolleri (toplam %1-1,5) ve daha az miktarda aldehit, ester %2-3'ünü oluşturur. Narenciye atıkları (CW), D-limonen gibi tatlar nedeniyle normalde anaerobik sindirim (AD) için toksiktir. Mezofilik çürütmede 400 L/m3 konsantrasyonda prosesin nihai başarısızlığına neden olmaktadır. Portakal kabuğunun öğütülmesi (2,5 glimonen L-1) The biochemical methane potential BMP değerlerini etkilememiş, ancak öğütmenin neden olduğu artan citrus essential oils (CEO) kullanılabilirliği nedeniyle kinetiği yavaşlatmıştır. Narenciye atıklarının yarı sürekli anaerobik sindirimde d-limonenin inhibitör dozlarının 24 mg/Lt/gün ila 75 mg/Lt/gün arasında değiştiği bildirilmektedir. Turunçgil kabuğundaki d-limonen, anaerobik çürütücüdeki 200 mg/kg’den daha yüksek konsantrasyonlar için anaerobik çürütme üzerinde inhibe edici bir etkiye sahiptir. Bu inhibitör etkinin, anaerobik çürütme sırasında d-limonenden üretilen cymene'den kaynaklanıyor gibi görünmektedir. Turunçgil kabuğunun öğütülmesi d-limoneni ortama salar ve inhibitör etkisini artırır. Limonenin biyolojik olarak parçalanmasından sonra toksisite gözlenir ve bu da diğer inhibitör bileşiklere biyotransformasyonuna bağlanır. Turunçgil atıklarının IC50 inhibitör konsantrasyonu, yarı sürekli anaerobik sindirimde dlimonenin inhibitör dozlarının 24 mg/L/d ile 75 mg/L/d arasında değiştiği rapor edilmiştir. Limonenin tahmini IC50 değerleri narenciye atığındaki normal konsantrasyonundan daha düşüktür, bu da narenciye atığının anaerobik sindiriminin engellenmesinin her zaman beklenebileceğini göstermektedir. Portakal kabuğu atığı (OPW) için etkili, uygun ve çevre dostu bir arıtma gereklidir. Anaerobik çürütme (AD) süreci ile kontrollü koşullar altında biyogaz üretimi son derece tavsiye edilir ve OPW substrat olarak kullanıldığında potansiyel olarak yüksek verimli olduğu gösterilmiştir. Anaerobik çürütücü içindeki düşük limonen konsantrasyonu bu inhibisyonu önlemek için etkili olabilir. Kararlı anaerobik birlikte çürütme süreci performansıyla sonuçlanan maksimum OLR, 26,7 mg Limonen (Lt/sindirici/gün) limonen dozajına karşılık gelen 2 gVS (Lt-1 gün-1) idi. Narenciye atıkları, düşük substrat yüklemesinde kontrollü anaerobik sindirim yoluyla uçucu yağ asitlerine (VFA)'lara dönüştürülebilir. Pratik
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=