ENERJİ VE DOĞALGAZ TEKNOLOJİLERİ CİHAZ VE SİSTEMLERİ DERGİSİ • OCAK-ŞUBAT 2025 • YIL: 37 • SAYI: 252 • 120 TL • ISSN 3062-2646 www.enerjivedogalgaz.com
KATALOĞU iklimlendirmekatalogu.tesisat.com.tr ürün grubu bin kullanıcı-ziyaretçi kayıtlı firma Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. b2bmedya.com
2 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 OCAK-ŞUBAT 2025 • SAYI: 252 • www.enerjivedogalgaz.com IÇINDEKILER 04 Haber Güneş ve Rüzgarda Yeka Yarışmaları Sonuçlandı 18 Güncel Isı Pompası Kullandığı Enerjinin 4 Katı Isı Üretebiliyor SHURA Enerji Dönüşümü Merkezi 20 Rapor Enerji Yöneticisi Görev ve Sorumlulukları Hakkında Kısa Bir Değerlendirme İbrahim Çakmanus Olimpos Danışmanlık Enerji Ltd. Şti. 22 Makale Akıllı Şehirlerde Karbon Emisyonlarının Sınırlandırılması ve Karbon Sertifikalandırması Harun Şahin - TEİAŞ/Şube Müdürü Mücahit Sav - EÜAŞ/Müşavir 26 Makale Hidrojen Yakıt Sistemleri Güvenli Eller İster 33 Teknik Kasım Ayında Tüketilen Doğalgaz Miktarı Arttı 36 Rapor Sanayide Basınçlı Hava Kompresörlerinin Enerji Verimliliği Görünümü Anıl Doğuş - Nima Alizadeh ESCON Enerji A.Ş. 39 Makale 44 Ürün 30Çeviri Küresel Gaz Talebi 2024'te En Yüksek Seviyesine Ulaştı
3 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 SUNUŞ Kuruluş Tarihi: 1988 Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Adına İsmail Ceyhan ismailceyhan@b2bmedya.com Yayın Danışma Kurulu Prof. Dr. Ahmet Arısoy (E. İTÜ) Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu (İTÜ) Prof. Dr. Ümit Doğay Arınç (E. YTÜ) Doç. Dr. Mustafa Tırıs (T Dinamik Enerji) Dr. Celalettin Çelik (Viessmann) Ali Aktaş (Bosch Termoteknik) Ekrem Erkut (EMAS) Erdem Ertuna (Warmhaus) Ömer Özdemir (Bosen Enerji A.Ş.) Serhan Alpagut (Ayvaz) Ufuk Atan (Vaillant Group) Ufuk Berk (Karadeniz Holding) Yavuz Aydın (TÜRKOTED) Yücel Yazıcı (Aksa Doğal Gaz) Zeki Özen (Daikin Türkiye) Yazı İşleri Tayfun Aydın tayfunaydin@b2bmedya.com Reklam Emine Aktaş emineaktas@b2bmedya.com 0536 060 02 71 Barış Ceyhan barisceyhan@b2bmedya.com 0535 496 62 32 Abone abone@b2bmedya.com Grafik grafik@b2bmedya.com Baskı ve Cilt Şan Matbaa Tel: 0212 289 24 24 Yayınlayan Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. Fikirtepe Mah. Rüzgar Sok. Şua Elite Consept Sitesi 44A A1 Blok K: 1 D: 48 34720 Kadıköyİstanbul/Türkiye Tel: 0216 651 78 78 0216 651 78 98 www.enerjivedogalgaz.com www.b2bmedya.com info@b2bmedya.com Fiyatı 120 TL © 2025 Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. ISSN 3062-2646 Yılda 6 sayı yayımlanır. Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır. Yeni yayın dönemine önemli bir değişimle giriyoruz. Enerji alanında faaliyet gösteren iki dergimizi tek çatı altında birleştirerek Enerji ve Doğalgaz dergisi adıyla okurlarımızla buluşturuyoruz. Kademeli olarak hayata geçirdiğimiz bu dönüşüm, sektör profesyonellerine daha kapsamlı ve güçlü bir içerik sunma hedefimizin bir yansıması. Ortaya çıkacak sinerjinin okurlarımız tarafından da ilgiyle karşılanacağına inanıyoruz. Enerji sektörü 2025 yılına hızlı bir giriş yaptı. Özellikle güneş ve rüzgar enerjisi alanında gerçekleştirilen Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) yarışmaları, sektörde büyük bir hareketlilik yarattı. Yatırımcılar, yeni yarışma takviminin öne çekilmesi yönünde görüşlerini dile getirerek, uygun koşullar sağlandığında girişimcilik potansiyelinin en üst seviyeye çıkabileceğini gösteriyor. Yarışmalarda başarı gösteren firmaları tebrik ederim. Detaylı bilgilere Güncel sayfamızdan ulaşabilirsiniz. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) tarafından yayımlanan rapora göre, Ukrayna-Rusya savaşı sonrası küresel enerji arzında yaşanan şoklar kademeli olarak dengelenmeye başladı ve piyasa 2023 itibarıyla yapısal büyümeye geri döndü. Küresel gaz talebi, 2024’te tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken, özellikle Asya’daki hızlı büyüyen pazarlardan gelen taleple 2025’te daha da genişlemesi bekleniyor. Ancak, küresel gaz piyasası hala kırılgan. Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretimindeki sınırlı büyüme arzın sıkı kalmasına neden olurken, aşırı hava olayları piyasadaki dalgalanmaları artırıyor. Konuyla ilgili kapsamlı analizleri Çeviri sayfamızda bulabilirsiniz. Gelişen teknolojiler, enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlayan çözümleri de beraberinde getiriyor. Son yıllarda kullanımı giderek artan ısı pompaları, bu alanda dikkat çeken yeniliklerden biri. SHURA Enerji Dönüşüm Merkezi tarafından hazırlanan rapor, ısı pompalarının enerji verimliliğine katkısını ve ülkemizdeki kullanım alanlarını detaylı bir şekilde ele alıyor. Enerji sektöründeki bu dönüşümle ilgili daha fazla bilgiye dergimizi takip ederek ulaşabilirsiniz. En derin saygılarımla. İKI YAYIN TEK ÇATI ALTINDA TAYFUN AYDIN tayfunaydin@b2bmedya.com
4 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER DAIKIN TÜRKIYE AKADEMI’NIN ISI POMPASI EĞITIMLERIYLE SEKTÖR GELIŞIYOR Daikin Türkiye Akademi, sunduğu kapsamlı eğitim programlarıyla sektöründe fark yaratmaya devam ediyor. 2013 yılında faaliyete geçen ve bugüne kadar yurt içinde 68 bin 901 katılımcıya 546 bin 364 insan/saat, CIS ülkelerinde ise 21 bin 855 insan/saat eğitim veren Daikin Türkiye Akademi, bilgi birikimini hem yurt içi hem de yurt dışındaki paydaşlarıyla paylaşmaya devam ediyor. Isıtma sektörüne yönelik düzenlediği eğitimlerle 10 farklı şehirden 385 katılımcıya 2 bin 695 insan/saat eğitim sunarak bayilerinin teknik ve ticari becerilerini geliştirdi. İklimlendirme sektörünün 100 yıllık tecrübeli markası Daikin, eğitim faaliyetleriyle paydaşlarının kişisel gelişim, mesleki deneyim ve iş yapma kalitesini artıracak eğitimler düzenlemeye devam ediyor. 2013 yılında faaliyete geçen Daikin Türkiye Akademi ile sektör çalışanlarının gelişimini destekliyor. Öğrenme kültürünü yaygınlaştırarak, gelişimi sürdürülebilir kılmak misyonuyla faaliyetlerine devam eden Daikin Türkiye Akademi, yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirdiği yoğun eğitimlerle, sektör çalışanlarının gelişimine katkıda bulunuyor. Daikin Türkiye'nin son eğitim serisi, ısı pompası ve diğer ısıtma grubu ürünlerine odaklandı. Eğitimler, ürünlerin teknik detayları, satış stratejileri ve sektördeki rekabet avantajları gibi konuları kapsadı. Katılımcılara ürünlerin bilinmeyen özelliklerini keşfetme ve bu bilgileri iş süreçlerinde nasıl kullanabileceklerini öğrenme fırsatı sunuldu. Aynı zamanda ticari faaliyetlerde karşıısıtma ve soğutma ihtiyaçlarını karşılıyor. Geleneksel sistemlere kıyasla enerji tüketimini minimize eden ısı pompaları, çevre dostu bir alternatif sunuyor. Bu teknoloji, sadece kullanıcıların enerji maliyetlerini azaltmakla kalmayıp aynı zamanda karbon ayak izini de önemli ölçüde düşürüyor. Daikin Türkiye'nin eğitimleri, bayilere bu ürünlerin teknik avantajlarını öğretirken, aynı zamanda sürdürülebilir bir geleceğe katkı sağlama konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlıyor. SEKTÖRE DEĞER KATAN EĞITIMLER Daikin Türkiye Akademi’nin alanlarında uzman ekipleri tarafından titizlikle hazırlanan eğitim programları, katılımcıların eğitimden en yüksek verimi almasını amaçlıyor. Eğitim programları bayilerin ticari başarısını desteklerken aynı zamanda sektörü de bilgilendiriyor. Daikin Türkiye, önümüzdeki dönemde de eğitim programlarını sürdürerek, hem kendi iş ortaklarının hem de sektör çalışanlarının gelişimine destek vermeye devam edecek. n laşılan sorunlara yönelik çözümler geliştirildi. Bayiler, teknik bilgi seviyelerini artırırken müşteri odaklı hizmet anlayışlarını güçlendirdi. 2024 yılının Temmuz ayında başlayan eğitim programı, Türkiye’nin 10 farklı şehrinde düzenlenerek geniş bir katılımcı ağına ulaşmayı başardı. Eğitimlere İstanbul, İzmir, Bursa, Antalya, Bodrum, Çanakkale, Ankara, Diyarbakır, Trabzon ve Adana gibi şehirler ev sahipliği yaptı. Katılımcılar, Daikin ve Airfel markalarına ait ısıtma ürün gamındaki yenilikler hakkında detaylı bilgiler edinme fırsatı buldu. ISI POMPALARININ ÇEVRE DOSTU TEKNOLOJISI Havadan suya ısı pompalarının mucidi Daikin tarafından düzenlenen eğitim programlarında ısı pompaları hakkında detaylı bilgiler verildi. Isı pompaları, sürdürülebilirlik ve düşük karbon emisyonu hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynayan yenilikçi iklimlendirme çözümleri arasında yer alıyor. Enerji verimliliğiyle dikkat çeken bu teknolojiler, doğadaki ısıyı kullanarak mekanların
5 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER E.C.A., YENI DÖNEMDE DE ÇAĞRI MERKEZI EĞITIMLERINE DEVAM EDIYOR 15-16 Ocak tarihlerinde Şişli’deki Emar A.Ş. Eğitim Merkezi’nde gerçekleştirilen Çağrı Merkezi Eğitimi’nde 2. seviye teknik destek bilgi seviyesini artırmaya yönelik adımlar atıldı. “Hizmette Mükemmellik” ve “Müşteri Memnuniyeti” temel değerlerinden yola çıkarak, satış sonrası müşteri hizmeti veren Emar A.Ş.’nin Teknik ve Eğitim Bölümü tarafından düzenlenen eğitimler, Çağrı Merkezi ekibine yüksek kalitede hizmet sunmayı amaçlıyor. 2024 yılı boyunca Çağrı Merkezi, Elginkan-Uzem İletişim Seminer Programları, kombi, kazan, klima, yeni ürün tanıtımlarının yanı sıra servis saha ziyaretleriyle programlanan eğitimlerde, 2025 yılında da enerji verimliliği ve çevre dostu monoblok ısı pompası, yoğuşmalı kombi, duvar tipi yoğuşmalı kazan ve split/multi sistem klima ürünleri hakkında derinlemesine bilgiler verilerek cihaz simülasyonlarıyla desteklendi. n E.C.A., ISITMA SOĞUTMA BAYILERI ILE İSTANBUL’DA BULUŞTU Cevre dostu çözümleriyle iklimlendirme sektörüne öncülük eden E.C.A., 14 Ocak tarihinde İstanbul’da yaklaşık 80 kişinin katılımıyla bayi toplantısı gerçekleştirdi. Buluşmanın ilk yarısı Dr. Şeref Oğuz ekonomik gelişmeler üzerine sunum gerçekleştirirken, ikinci yarısı yıl değerlendirmesi ile devam etti. Tasarruflu ve çevre dostu ürünleriyle 35 yılı aşkın bir süredir ısıtma ve soğutma alanında çözümler üreten E.C.A., bayi buluşmasını Renaissance Istanbul Polat Bosphorus Hotel’de gerçekleştirdi. Öncelikli olarak yıl değerlendirmeleri ve 2025 yılı planlarının aktarıldığı toplantıya yaklaşık 80 kişi katılım sağladı. n
6 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER BAYMAK YENI REKLAM FILMI ‘EVLERDE ISINMANIN YOLCULUĞU’NA DAVET EDIYOR İklimlendirme sektöründe 55 yıllık deneyimiyle enerji dönüşümüne öncülük eden Baymak, yeni reklam filminde tüketicileri enerji verimliliği ve sürdürülebilirliği odağına alan ısı pompası ile tanışmaya davet ediyor. Baymak’ın aile sıcaklığını ön plana çıkararak ısı pompası ürünü için çektiği ‘Evlerde Isınmanın Yolculuğu’ temalı reklam filmi, izleyiciyi geçmişten günümüze nostaljik bir yolculuğa çıkarıyor. Markanın sürdürülebilirlik vizyonunu yansıtan reklam filmi, 2030 dünya vizyonunda diğer elektrikli ısıtma sistemleri ile fosil yakıtlı kazanları geride bırakacağı öngörülen ısı pompası hakkında bir farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Baymak, bu özel reklam filmiyle sadece teknolojiyi değil, aynı zamanda sıcak bir hikâyeyi de izleyiciyle buluşturuyor. Markanın uzun yıllardır tüketiciye verdiği güven duygusundan ilham alarak, ‘aileden biri’ hissiyatını temel alan Baymak Isı Pompası reklam filmi, kömür ve doğalgaza ihtiyaç duymadan evlerin ısıtma, soğutma ve sıcak su ihtiyaçlarının çevreye duyarlı Baymak ısı pompası ile karşılanabileceğini vurguluyor. Gelecekte Isı pompasının tüm Türkiye'de daha fazla tanınması ve yaygınlaşması için çalışmalarına hız kesmeden devam eden Baymak’ın izleyiciyi adeta bir zaman tünelinde ısınmanın tarihi ile buluşturan reklam filmi; TV, dijital platformlar, sosyal medya ve açık hava reklam mecralarında eş zamanlı olarak yerini aldı. İklim krizini tetikleyen ve verimsiz çalışan ısıtma-soğutma ürünlerinin aksine, enerji dönüşümü ve sürdürülebilirliği odağına alan Baymak ısı pompaları, çevre dostu özellikleri ve üstün teknolojisiyle etkili bir alternatif sunuyor. Enerjinin yüzde 80’ini doğadan, yüzde 20’sini ise elektrikten sağlayan Baymak ısı pompaları, hem düşük enerji tüketimi hem de yüksek verimliliğiyle dikkat çekiyor. Marka, hava kaynaklı ısı pompası ürünleriyle yüzde 80’e varan enerji tasarrufu sağlıyor ve doğa dostu çözümleriyle evlerin yanı sıra ticari işletmelerin de iklimlendirme ihtiyaçlarını karşılıyor. Ayrıca Baymak Isı Pompaları, split ve monoblok inverter modellerinden yüksek kapasite monoblok plus’a, havuz suyu ısıtma amaçlı monoblok havuz modellerine ve direkt olarak büyük hacimlerdeki kullanım suyu depolarına bağlayan su ısıtıcı ticari ısı pompalarına kadar geniş bir ürün gamı sunuyor. n
8 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER MITSUBISHI ELECTRIC TÜRKIYE KLIMA SISTEMLERI, İŞ ORTAKLARIYLA “HEP BIRLIKTE DAHA İLERIYE” Mitsubishi Electric Türkiye Klima Sistemleri, iş ortaklarıyla birlikte 2024 yılına dair önemli değerlendirmelerde bulunmak ve gelecek vizyonunu paylaşmak üzere İzmir, Antalya, Adana, Ankara ve İstanbul olmak üzere beş farklı şehirde bölgesel iletişim toplantıları gerçekleştirdi. Toplantıların temel mottosu ise “Hep Birlikte Daha İleriye” oldu. Mitsubishi Electric Türkiye Klima Sistemleri, iş ortakları ile düzenlediği iletişim toplantılarında ekonomik konjonktüre ve 2024 yılına dair değerlendirmelerde bulundu. İş ortaklarıyla birlikte hayata geçireceği kısa, orta ve uzun vadeli planları da masaya yatırdı. Mitsubishi Electric Türkiye Klima Sistemleri Genel Müdürü Zeki Kalaycılar, katılımcılara şirketin geleceği, stratejik hedefleri ve sektördeki dijital dönüşüm süreçleri hakkında detaylı bilgiler aktardı. Mitsubishi Electric’in yetkili servis katılım gösterdi. Bu toplantılar, şirketin iş ortaklarıyla bağlarını güçlendirmek ve hedeflerini daha net paylaşmak adına önemli bir adım olurken, sürdürülebilir bir iş modeli oluşturma konusundaki kararlılık da vurgulandı. Toplantıda yaptığı konuşmada, gelecek vizyonlarını beş temel yapı taşı üzerine inşa ettiklerini vurgulayan Mitsubishi Electric Türkiye Klima Sistemleri Genel Müdürü Zeki Kalaycılar, “‘Şeffaflık’, ‘Güvenilirlik’, ‘Dijitalleşme ve Verimlilik’, ‘Müşteri Odaklılık’ ve ‘Sahadaki Ayak İzini Artırmak’ ilkelerini temel alarak, değerli iş ortaklarımızla interaktif, güvene dayalı ve güçlü ilişkiler kurmaya devam edeceğiz. Başarının ancak tüm paydaşlarımızla iyi bir takım oyunu ile elde edilebileceğine inanıyoruz. Bu toplantılarla hedeflerimizi daha açık bir şekilde paylaşarak, ortak bir vizyon etrafında birleşiyoruz” dedi. n müşteri odaklı projelerine değinen Kalaycılar, tüm paydaşlarla iş birliklerini daha da ileriye taşıyarak mükemmel müşteri deneyimi hedeflerine ulaşacaklarına dair inancını vurguladı. Toplantının içeriğinde yer alan bir diğer önemli konu ise iş süreçlerini yalınlaştıracak ve hızını artıracak dijitalleşme yatırımlarının artarak devam etmesiydi. Mitsubishi Electric Türkiye Klima Sistemleri, bu yatırımlarla müşterilerine sağladığı üstün kaliteyi, iş ortaklarına da sürdürülebilir bir şekilde yansıtmaya devam edeceğini belirtti. “İŞ ORTAKLARIMIZLA BAĞLARIMIZI DAHA DA GÜÇLENDIRIYORUZ” Mitsubishi Electric Türkiye Başkanı Şevket Saraçoğlu, Başkan Yardımcıları Kerem Ongan ve Jun Horibe’nin de katıldığı toplantılara, yaklaşık 5 bölgede 300’e yakın bayi ve
9 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER MITSUBISHI ELECTRIC TÜRKIYE, YENI MEZUN PROGRAMI ILE KRISTAL MARMARA ÖDÜLÜ’NÜ KAZANDI Mitsubishi Electric Türkiye, Marmara Üniversitesi İşletme Kulübü öğrencileri tarafından düzenlenen ve Marmara Üniversitesi öğrencilerinin oylarıyla kazananlarının belirlendiği Kristal Marmara Ödülleri’nde, “ME JOURNEY - Career for the Better” Yeni Mezun Programı ile ‘İnsan Kaynakları Uygulamaları ile Yeni Mezunlara En Çok Değer Katan Şirket Ödülü’ne layık görüldü.Öğrencilerin oylarıyla sektördeki en başarılı şirket ve kişileri belirlemeyi amaçlayan Kristal Marmara Ödülleri, bu yıl Boğaziçi Kültür Sanat Merkezi’nde gerçekleştirilen bir törenle sahiplerini buldu. Mitsubishi Electric Türkiye, yaklaşık otuz bin öğrencinin oylarıyla belirlenen Kristal Marmara Ödülleri'nde, “ME JOURNEY- Career for the Better” Yeni Mezun Programı ile ‘İnsan Kaynakları Uygulamaları ile Yeni Mezunlara En Çok Değer Katan Şirket Ödülü’nün sahibi oldu. Şirket adına ödülü, Mitsubishi Electric Türkiye İnsan Kaynakları- Kurumsal İletişim - İdari İşler & Satın Alma Direktörü Kaan Gürışık teslim aldı. n RÜKNETTIN KÜÇÜKÇALI’NIN İLHAM VERICI HAYAT HIKAYESI SEVENLERI ILE BULUŞTU Türkiye iklimlendirme ve tesisat sektöründe devrim niteliğinde projelere imza atan Rüknettin Küçükçalı’nın anısına basılan kitap okurlarıyla buluştu. Kızı Güneş Bayram’ın kaleminden çıkan ve sevenlerinin anlatımları ile zenginleşen “Bir Duayenin Hayat Hikayesi” adlı biyografi kitabı, Türkiye’nin mühendislik ve iş dünyasını derinden etkileyen bir başarı hikayesini gözler önüne seriyor. Bu eser, sadece mesleki bir yol haritası sunmakla kalmıyor; aynı zamanda Rüknettin Küçükçalı’nın mücadele azmini ve hayattaki vizyoner duruşunu da tüm samimiyetiyle aktarıyor. KITAP HAKKINDA İTÜ’de aldığı eğitimin ardından iş dünyasında başarılı adımları ile kalıcı eserler bırakan Rüknettin Küçükçalı, kurucusu olduğu Isısan şirketi ile Türkiye’de mekanik tesisatın öncüsü oldu. İş hayatında karşılaştığı zorlukları aşma hikayesi, genç girişimcilere ve mühendis adaylarına büyük dersler sunuyor. “Bir Duayenin Hayat Hikayesi”, Küçükçalı’nın çocukluk döneminden başlayarak, mühendislik kariyerine, iş dünyasındaki başarılarına ve sektöre kattığı yeniliklere kadar her detayı titizlikle ele alıyor. Kitap, onun içsel yolculuğuna ve liderlik anlayışına da ışık tutuyor. ISISAN YAYINLARI’NIN 33. VE SON KITABINA ÜCRETSIZ OLARAK ULAŞIM İMKANI “Sevenlerinin Anlatımıyla Rüknettin Küçükçalı - Bir Duayenin Hayat Hikayesi” kitabı, iş dünyasında derin izler bırakmış bu önemli ismin deneyimlerini ve başarılarını ücretsiz olarak okurlarla buluşturuyor. Sınırlı sayıda basılan bu değerli kitabı talep etmek için; 0530 290 85 36 numaralı telefonu arayarak veya kitaprk@rkplaza.com adresine e-posta gönderebilirsiniz. n
10 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER DAIKIN’DEN KOMBINIZIN ÖMRÜNÜ UZATACAK İPUÇLARI 100 yıllık tecrübeli iklimlendirme markası Daikin, yenilikçi kombi teknolojisiyle konfor ve tasarrufu bir arada sunuyor. Düşük enerji tüketimi ve çevre dostu olma özelliğiyle hem cebinizi hem de gezegenimizi koruyan Daikin kombiler, uzun ömürlü ve sağlıklı bir kullanım deneyimi sunuyor. Daikin uzmanlarının ipuçlarıyla kombilerin verimliliği artarken, kullanıcılar soğuk kış aylarında Daikin konforunu yaşıyor. İklimlendirme sektörünün 100 yıllık inovatif markası Daikin, soğuk havaların etkisinin hissedildiği kış aylarında yaşam alanlarımızda konforu sağlıyor. Isıtma ve sıcak su ihtiyacınızı en verimli şekilde karşılayan Daikin kombiler, enerji verimliliği sağlayarak tasarruf yaparken çevreyi de koruyor. Yenilikçi teknolojileri ve dayanıklı tasarımları sayesinde yaşam kalitesini artıran ürünler, uzun yıllar boyunca yüksek performans sunuyor. Çevre dostu özellikleri ve yoğuşma teknolojisiyle Daikin, kombi teknolojisinde sektöre yön veriyor. Daikin kombiler, yoğuşma teknolojisiyle az enerji harcayarak yüksek performans sağlıyor. NDJ Smart serisi kombilerde yer alan ve havayla gazın ideal oranda karışarak yanmasını sağlayan Scot teknolojisi, yakıtı en verimli şekilde kullanırken karbon emisyonunu azaltarak enerji verimliliğini artırıyor. Kullanıcılarının daha fazla tasarruf etmesine yardımcı oluyor. Dünyanın en az yer kaplayan kombisi NDJ Premix, Daikin’in tasarladığı ana eşanjör ve üstün Ar-Ge çalışmalarıyla dikkat çekiyor. Bunun yanında, kombilerin uzaktan kontrol edilebilme özelliği, kullanıcılara konfor ve esneklik sağlıyor. Akıllı kontrol sistemleri sayesinde kullanıcılar, kombilerini diledikleri yerden yönetebiliyor ve enerji tüketimini optimize edebiliyor. Sessiz çalışma özelliğiyle yaşam kalitesini artıran Daikin kombilerin, VZ Premix modelinde kullanılan “Cold Burner (Soğuk Brülör)” teknolojisiyle de ısı kayıplarına karşı maksimum enerji performansı sağlanıyor. Düşük karbon emisyon değerleriyle Daikin’in çevreye olan duyarlılığını bir kez daha ortaya koyan kombiler, tüketicilere güvenilir ve uzun ömürlü bir ısıtma çözümü vaat ediyor. Kombilerinde yer alan NOx sınıfı 6 özelliğiyle (kombiler ve diğer ısıtma cihazlarının emisyonlarını sınıflandırmak için kullanılan standart) doğaya saygılı bir yaklaşım sergileyen Daikin, çevre dostu ısınma çözümleri sunuyor. UZUN ÖMÜRLÜ KOMBILERIN SIRRI Daikin uzmanları, kombi kullanımında maksimum verim ve uzun ömür sağlamak için dikkat edilmesi gereken püf noktalarını paylaşıyor. İşte Daikin uzmanlarından verimli bir kombi kullanımı için altın değerinde ipuçları: Düzenli Bakım Şart Kombilerin ortalama ömrü 10 yıl olsa da, düzenli bakım sayesinde bu süreyi önemli ölçüde uzatmak mümkün. Düzenli bakım, cihazın performansını artırırken, enerji tasarrufu sağlamanıza da yardımcı olur. Sabit Sıcaklık Kullanımı Kombiyi sürekli açıp kapatmak yerine sabit bir sıcaklıkta çalıştırmak, hem enerji tüketimini azaltır hem de cihazın ömrünü uzatır. Filtre Temizliği Kombi filtrelerini düzenli olarak temizlemek, enerji tüketimini azaltırken, cihazın verimliliğini artırır ve uzun ömürlü kullanım sağlar. Radyatörlerin Bakımı Radyatörlerin havasının düzenli olarak alınması gerekmektedir. Aynı zamanda kullanıcılar radyatörlerin üzerini kapatmaktan kaçınmalıdır. Bu durum, ısı dolaşımını engelleyerek kombinin düzgün ısı yaymasına engel olabilir. Doğru Konumlandırma Kombilerin iyi havalandırılan bir alana monte edilmesi, cihazın performansı ve güvenliği açısından kritik bir detaydır. Doğru Sıcaklık Ayarları ile Enerji Tasarrufu Yanlış sıcaklık ayarları hem enerji israfına hem de cihazın zorlanmasına neden olabilir. Daikin uzmanları, oda sıcaklığının 20-22°C, sıcak su sıcaklığının ise 50-55°C arasında tutulmasını öneriyor. Enerji Sınıfı Tercihi Büyük Fark Yaratır Kombi seçiminde enerji sınıfı büyük önem taşıyor. Daikin uzmanları, "A" sınıfı enerji verimliliğine sahip cihazların doğalgaz faturalarını düşürdüğünü, yüksek performans sunduğunu ve çevre dostu olduğunu belirtiyor. n
12 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER BORUSAN ENBW ENERJI, BALABANLI RÜZGAR ENERJI SANTRALI'NDE 2. KAPASITE ARTIŞINI TAMAMLADI Borusan EnBW Enerji, Tekirdağ’da bulunan Balabanlı Rüzgâr Enerji Santrali’nde (RES) gerçekleştirdiği ikinci kapasite artış projesini başarıyla tamamladı. Toplam 36 MW’lık kapasitenin devreye girmesiyle Balabanlı RES’in kurulu gücü 97 MW’a ulaşırken, tesis, yıllık yaklaşık 190.000 ton CO2 salımının önüne geçecek. 2. Kapasite Artışının devreye girmesiyle, Borusan EnBW Enerji’nin de 1352 MW’lık portföyünün 855 MW’ı işletmeye girmiş oldu. Şirketin toplam rüzgar türbini sayısı da 198’e ulaştı. Balabanlı Rüzgâr Enerji Santrali’nde (RES) ikinci kapasite artış projesini başarıyla tamamlamanın mutluluğunu yaşadıklarını belirten Borusan EnBW Enerji Genel Müdürü Enis Amasyalı, proje ile ilgili şu bilgileri paylaştı: “Borusan EnBW Enerji olarak, tamamı yenilenebilir enerji tesislerinden oluşan portföyümüz ile ülkemizin enerji bağımsızlığı, enerjide arz güvenliği ve 2053 Net Sıfır politikalarına da güçlü katkıda bulunuyoruz. Balabanlı RES’teki bu kapasite artışı, yenilenebilir enerji kaynaklarına yaptığımız yatırımların ve insan-iklim-inovasyon temelinde kurguladığımız sürdürülebilirlik vizyonumuzun bir parçasıdır. İklim değişikliğiyle mücadelede ve Türkiye’nin yeşil enerji dönüşümünde öncü rolümüzü sürdürmede kararlıyız. Balabanlı Rüzgâr Enerji Santrali'mizde gerçekleştirdiğimiz bu ikinci kapasite artışı, bunun somut bir göstergesidir” dedi. n POLAT ENERJI VE T DINAMIK, GEYCEK SANTRALLERI IÇIN 13,4 MWH ENERJI DEPOLAMA SISTEMI KURUYOR Polat Enerji, Geycek Enerji Santali’nde depolamalı kapasite artışı kapsamında Türkiye’nin ilk Rüzgar+- Güneş Hibrit santrallerine entegre enerji depolama tesisi için T Dinamik ile sözleşme imzaladı. Polat Enerjinin Kırşehir, Mucur’da 168 MW rüzgar 46,6 MW güneş kurulu gücüyle Türkiye’nin en büyük yenilenebilir santralleri arasında yer olan Geycek santrallerine T Dinamik iştiraki Tegnatia tarafından 10 MW gücünde, 13,4 MWh kapasiteli enerji depolama sistemi kurulacak. Proje kapsamında, dünya çapında enerji depolama alanında lider olan Sungrow markasının ürünleri kullanılacak. Bu sözleşme, Türkiye’nin ilk Şebeke Ölçekli Rüzgar, Güneş ve Batarya Enerji Depolamalı Sistemli hibrit santralinin hayata geçmesi sürecinin ilk adımı olacaktır. Yenilenebilir enerji üretiminde sürdürülebilirlik, yenilikçilik ve verimliliği ön planda tutan Polat Enerji, bu yatırım ile birlikte Türkiye’nin bu sektörde yine ilklerden biri olmayı hedeflemektedir. n
13 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER İMBAT, 2025 HEDEFLERIYLE KÜRESEL LIDERLIĞE YÜRÜYOR İklimlendirme ve soğutma sektöründe faaliyet gösteren İmbat, sürdürülebilir büyüme, yenilikçilik ve küresel liderlik hedeflerini her geçen gün daha ileriye taşıyor. İmbat’ın 2025 yılı vizyonu, Ar-Ge’den insan kaynaklarına, üretimden uluslararası pazarlara kadar geniş bir alanda değer yaratmayı hedefliyor. Bu vizyon doğrultusunda hazırlanan 2025 planları İmbat’ı yeni bir seviyeye hazırlıyor. İmbat, sürdürülebilirlik ve kalıcı değer yaratma ilkeleri ve 100 yıl hedefiyle uyumlu olarak, stratejilerini kısa vadeli hızlı büyüme hedeflerinden ziyade, uzun vadeli istikrarlı büyüme üzerine kuruyor. İmbat’ın 2025 vizyonunun temel taşlarından biri, bilgi, teknoloji ve inovasyonu bir araya getiren bir yönetim anlayışı olarak öne çıkıyor. Bu doğrultuda hem yurtiçinde hem de yurtdışında standartları yükseltmeyi amaçlayan stratejik yönetim uygulamalarını hayata geçiriyor. İmbat organizasyon yapısını güçlendirirken, çalışma ekibinin yeteneklerini en verimli şekilde kullanabilecekleri çalışma ortamları oluşturuyor. 2024 yılı, İmbat’ın tüm departmanlarının uyumlu çalışması ve özverili çabalarıyla pozitif sonuçlar verdi. İmbat, yeni pazarlara giriş yaparak ihracatını artırdı ve küresel varlığını güçlendirdi. Ayrıca, insan kaynakları politikası kapsamında yeni mezunları sektöre kazandıran projelerle geleceğin mühendislerini yetiştirmeye başladı. Uzun vadeli ve istikrarlı büyümeyi benimseyen İmbat, üretim kapasitesini artırmaya yönelik yatırımlara devam ediyor. 2023’te uygulanan yalın üretim sürecine geçiş ve 2024 yılında yan fabrikanın da İmbat’ın üretim alanına katılması İmbat’ın üretim kapasitesini güçlendirdi. Bu stratejik adım, üretim süreçlerini daha verimli hale getirirken yenilikçi çözümlerle küresel pazardaki rekabet gücünü artırmaya olanak tanıdı. Geçtiğimiz yıl, İmbat Ar-Ge merkezinin geliştirdiği Perseus Rooftop ve Vega Microchannel Kondenser serileri, çevre dostu teknolojilerle yüksek enerji verimliliği sağlayarak sektörde yeni standartlar belirliyor. Özellikle Perseus, çevre dostu teknolojisi, yüksek enerji verimliliği ve modüler yapısıyla uygulamada zorluk yaşatan geleneksel saha çözümlerinin standartlarını yükseltiyor. Özgün tasarımı sayesinde %100 taze hava ile çalışma özelliğini geniş bir çalışma zarfında sağlayabiliyor. İmbat, yeni geliştirdiği ürünlerin yanı sıra, ürün portföyünde bulunan tüm ürünleri her yıl olduğu geliştirme faaliyetlerine tabii tutarak, yeni standart ve regülasyonların gereksinimlerini son teknolojileri ürünlerine düzenli olarak entegre ediyor. Marka bilinirliğini küresel ölçekte artırmak ve sektördeki lider konumunu pekiştirmek, 2025 İmbat vizyonunun temel önceliklerinden birini oluşturuyor. Bu doğrultuda, bu yıl da uluslararası fuarlar ve iş birlikleriyle İmbat önemli adımlar atmaya devam ediyor. 2024 yılında katıldığı MCE Milano ve Chillventa Nürnberg fuarlarında “Mühendislik Sanattır” temasıyla sergilediği ürünler, geniş kitlelerin beğenisini kazandı ve inovasyon gücünü bir kez daha ortaya koydu. 2025 yılında ise ISH Frankfurt, ISK Sodex Istanbul, Sodex Teskon Izmir ve diğer fuarlarda yeni ürünleri tanıtarak hem mevcut pazarlarda genişlemeye hem de yeni pazarlara adım atmaya odaklanacak. Aynı zamanda, distribütör ve partnerlerini güçlendirmek için pazar ihtiyaçlarına cevap verebilecek çözümler gerçekleştirmeye devam edecek. Partnerlerinin iş süreçlerini kolaylaştıracak, satış ağını daha verimli hale getirecek ve ortak başarıyı teşvik edecek yeni adımlar da 2025’in ajandasında yer alıyor. İmbat, 2025 yılında sektörel liderliği pekiştirirken yenilikçi ve sürdürülebilir çözümleri merkezine almaya devam edecek. Universal tasarım ve akıllı üretim sistemlerini, iş süreçlerine entegre ederek operasyonel verimliliği artırmayı yanı sıra, yeni iş birlikleri ve ihracat faaliyetleriyle uzun vadeli büyümeyi daha sağlam temellere oturtmayı planlıyor. 2025 yılını sağlık, başarı ve yeniliklerle dolu bir yıl haline getirmeyi arzu eden İmbat ekibi, küresel iklimlendirme ve soğutma sektöründe sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeye kararlılıkla devam ediyor. n
14 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER İZOCAM, “DÜZENLI DEPOLAMAYA SIFIR ATIK” PROJESI İLE ÇEVRE DUYARLILIĞINI ZIRVEYE TAŞIDI Türkiye’yi 59 yıl önce çevre dostu ve sağlıklı yalıtımla tanıştıran lider marka İzocam, “Düzenli Depolamaya Sıfır Atık” (Zero Waste to Landfill) projesi ile çevreye karşı olan duyarlılığını zirveye taşıdı. Geçen yıl sürdürülebilirlik politikaları kapsamında sosyal ve çevresel açıdan önemli bir hedef belirlediklerini ve “Düzenli Depolamaya Sıfır Atık” projesine imza attıklarını açıklayan İzocam Genel Direktörü Murat Savcı, “Sürdürülebilirlik çalışmalarımız kapsamında 2023 yılı sonu itibariyle imza attığımız bu proje ile çevreye karşı olan duyarlılığımızı bir adım daha ileriye taşıdık. Böylece, yıllardır atık yönetimi uygulanan tesislerimizde, proses hurdalarının enerji üretimi için kullanıma geçirilmesi hedefimize ulaştık” dedi. “Düzenli Depolamaya Sıfır Atık” projesinin; atık oluşumunun azaltılması, atıkların yeniden kullanılması ve geri dönüştürülmesi gibi sürdürülebilir uygulamalar yoluyla mümkün olduğunca fazla atığı atık depolama alanlarından uzaklaştırmayı ifade ettiğini belirten Savcı, “Bu proje ile proseslerimizden oluşan atıkları asgariye indirmekte, tekrar kullanmakta, tekrar kullanamadığımız geri dönüştürülebilir atıklarımızı ise kaynağında ayrı toplayıp geri dönüştürülmesini desteklemekteyiz. Kullanılan ambalajlarda %70 oranında geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen ambalajlar tercih etmekteyiz. Geri dönüştürülemeyen atıklarımızın ise enerji kaynağı olarak farklı sektörlerde kullanılması yoluyla geri kazanılmasını sağlamaktayız. Böylece tüm atıklarımızı sürdürülebilir bir yaşam döngüsüne sokmaktayız. Tesislerimizde çıkan atık türleri ve ‘Düzenli Depolamaya Sıfır Atık’ kapsamında değerlendirdiğimiz atıklar; plastik, kağıt, karton, tahta, metal, elektronik atık, varil, atık yağ, kimyasallar ile kontamine olmuş atıklar ve proses hurdalarını kapsamaktadır. Tüm atıklar dokümante edilmiş atık yönetimi süreç ve prosedürlerini etkin bir şekilde yerine getirerek lisanslı firmalara gönderilmektedir. Bunlar arasında yer alan plastik, kağıt, karton, tahta, metal, elektronik atık, varil ve atık yağlar tekrar kullanım amacıyla geri dönüşüme gönderilirken, proses hurdaları, kimyasallar ile kontamine olmuş atıklar da enerji üretimi için kullanılmaktadır” diye konuştu. Murat Savcı, İzocam olarak, Türkiye için yasal bir zorunluluk olmayan “Düzenli Depolamaya Sıfır Atık” projesi ile sadece hedeflerinden birini gerçekleştirdikleri için değil, aynı zamanda şirket olarak sahip oldukları yüksek çevre bilinci hedefine ulaşmanın gururunu yaşadıklarını da vurguladı. Atık yönetimindeki tutumlarını tesislerine de yansıttıklarını söyleyen İzocam Genel Direktörü Murat Savcı, “Tüm tesislerimiz ‘Sıfır Atık Belgesi’ ile faaliyet göstermektedir. İlk olarak 2021’in Temmuz ayında İzocam Tarsus Tesisi’mizin aldığı bu belgeyi, 2022 yılı itibariyle tüm tesislerimiz almaya hak kazanmıştır. T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen bu belge; tesiste israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun engellenmesini veya asgariye indirilmesini, atığın oluşması durumunda ise kaynağında ayrı toplanmasını ve geri kazanımının sağlanmasını kapsayan bir dizi sürecin tamamlanmış olduğunu ifade etmektedir” şeklinde konuştu. Doğadan ilham alarak doğal olanı destekleyen İzocam’ın, ülkemizdeki yasaların zorunlu tutmamasına rağmen, yapımında geri dönüşümlü malzemeler kullanılan, insan sağlığına zarar vermediği ve doğa dostu olduğu kanıtlanmış ürünler sunduğunu da aktaran Murat Savcı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Çevre dostu malzemeler içeren İzocam ürünleri en az yüzde 30 oranında geri-dönüştürülmüş içeriğe sahip olup İzocam Camyünü üretiminde bu oran yüzde 80’e kadar çıkmaktadır. ‘Yedinci doğal kaynak’ olarak adlandırılan geri dönüştürülmüş malzeme kullanarak atık yönetimini zirveye taşıyan firmamız, ürünlerinin içeriği ile de tüm canlılara ve doğaya sağlıklı bir yaşam imkanı sunmaktadır. İzocam Taşyünü ve İzocam Camyünü, üretiminde kullanılan geri dönüştürülmüş malzemeler sayesinde, karbon ayak izimiz düşerken, yeşil bina sertifikasyon değerlendirmelerinde projelere ek puan kazandırarak LEED - BREAM ve YeS-TR gibi yeşil bina sertifikalarının alınmasına katkı sağlamaktadır. Ayrıca EPD belgeli camyünü, taşyünü ve ekstrüde polistiren ürünlerimiz yalıtım ürünlerinden puan alımını garanti etmektedir.” n
16 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER EŞARJ, MÜŞTERILERINE AKILLI ROTA ÇÖZÜMLERI ILE KESINTISIZ YOLCULUK DENEYIMI SUNUYOR Enerjisa Enerji’nin yüzde yüz iştiraki olan Eşarj, müşteri deneyimini önceliklendirerek sektörde çalışmalarını sürdürüyor. 7/24 hizmet veren çağrı merkezi, WhatsApp hattı üzerinden görüntülü arama desteği, özel şarj kredisi kampanyaları, ücretsiz mola alanı sunan Deşarj Noktası ve çeşitli müşteri kampanyalarıyla fark yaratıyor. Türkiye’nin dört bir yanına kurduğu hızlı şarj istasyonları kadar müşteri deneyimini de en üst düzeyde yaşatmak adına, müşterilerine konfor yaratacak yeni alanlara yatırım yapmaya devam ediyor. Seyahat planlama uygulaması ile yeni rotalama özelliği, elektrikli araç kullanıcılarının yolculuklarını daha güvenli ve planlı bir şekilde organize etmelerini sağlıyor. Bu özellik sayesinde Eşarj üyesi kullanıcılar, seyahat ettikleri güzergâh üzerindeki şarj istasyonlarını görüntüleyebiliyor ve rotalarını kişisel tercihlerine göre filtreleyebiliyor. Kullanıcılar konum izni verdikten sonra başlangıç ve varış noktalarını girdiklerinde, seyahat planlama özelliği sayesinde araçlarının pil yüzdesine göre en uygun şarj durakları otomatik olarak belirleniyor. Böylece sürücüler, yolculuk sırasında durak arama derdi olmadan kesintisiz ve konforlu bir sürüş deneyimi yaşıyor. Ayrıca, araç marka ve modeli, menzil bilgisi, başlangıç ve varıştaki şarj yüzdesi gibi verilerle rotaları en verimli şekilde hesaplanabiliyor. Harita ayarları ve filtreleme seçenekleri sayesinde ücretli yollar veya feribotlar tercihe göre eklenebiliyor. Kullanıcılar, oluşturdukları rotaları gelecekteki seyahatleri için de kaydederek planlamalarını daha pratik hale getirebiliyor. Mobilitenin enerji, ulaşım ve dijital teknolojileri bir araya getiren çok boyutlu bir ekosistem olduğunun altını çizen Enerjisa Enerji CEO’su ve Eşarj Yönetim Kurulu Başkanı Murat Pınar, “Hem Türkiye’de hem de dünyada elektrikli araç şarj çözümleri alanındaki rekabet her geçen gün artıyor. Ancak biz, sektörün ilk ve en deneyimli şirketi olarak, sahip olduğumuz bilgi birikim ve teknolojik altyapımızla fark yaratıyoruz. Hedefimiz; sadece hızlı şarj istasyonu sayısında lider olmak değil, aynı zamanda müşteri deneyiminde de benzersiz ve öncü bir konumda yer almak. n YEKA yarışmalarının sonuçlarını değerlendiren Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı İbrahim Erden, “YEKA yarışmalarında kaydedilen 3,50 USD sent/kWh fiyat ve yüksek katkı paylarının yatırımcılar nezdinde Türkiye rüzgâr enerjisi sektörü ve Türkiye’nin geleceğine duyulan güveni gösterdi. YEKA yarışmalarının büyük rekabete sahne olması ve yatırımcıların gösterdiği büyük ilgi, bundan sonraki YEKA’lar için de baz olacak” dedi. YEKA yarışmaları ile her sene düzenli kapasite tahsisi sağlanması, hem yatırımcılar hem de rüzgâr sanayicileri için öngörülebilirk ve sürdürülebilirlik sağlanması açısından kritik önemde olduğunu iafade eden Erden “Bu sene içinde düzenlenecek olan YEKA RES 2025 yarışmalarıyla ilave kapasitelerin de yatırımcılara tahsis edilmesi, ülkemizin yenilenebilir enerji ve rüzgârda 2035 hedeflerine büyük katkı sağlayacak.” ifadelerinde bulundu. n YEKA YARIŞMALARI ÖNGÖRÜLEBILIRLIK VE SÜRDÜRÜLEBILIRLIK SAĞLIYOR
17 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 HABERLER JEOTERMAL SEKTÖRÜNDE "YEKDEM 2040" TALEBI Türkiye’nin 2024 sonu itibarıyla 115 bin (MW) seviyesini aşan elektrik enerjisi kurulu gücü içerisinde jeotermal enerji santrallerinin payı 1728 MW seviyesinde gerçekleşti. 2010-2020 yılları arasında jeotermal enerji kurulu gücünü 15 MW’tan 1500 MW’ın üzerine taşıyan Türkiye’nin bu başarısında, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması’nın (YEKDEM) çok önemli payı bulunuyor. Ancak tüm yenilenebilir enerji kaynaklarına yapılan yatırımlarda YEKDEM’den yararlanılması için 31 Aralık 2030 tarihine kadar işletmeye alınma koşulu olması, jeotermal yatırımcıları için büyük belirsizlik yaratıyor. 31 ARALIK 2030 KISITI Sektörün yaşadığı YEKDEM takvimi sorununu değerlendiren Jeotermal Enerji Derneği (JED) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kındap, 1 Mayıs 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7189 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararı ile 31 Aralık 2030 tarihine kadar işletmeye alınacak yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı YEK Belgeli elektrik üretim tesisleri için destekleme mekanizmasını işletileceğini anımsatarak, bu durumun ivmelenme aşamasında olan jeotermal yatırımlarının önündeki en büyük engel olduğunu vurguladı. Jeotermal enerjinin rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir kaynaklara göre çok farklı dinamikleri olduğunu kaydeden Kındap, şu değerlendirmeyi yaptı: “1 Mayıs 2023 tarihi itibarıyla başlayan ve bizim ‘Üçüncü YEKDEM’ olarak adlandırdığımız süreçte jeotermal enerji yatırımlarının teşvik süresi 10 yıldan 15 yıla çıkarıldı. Bu süre uzatımı sektörümüz için yaşamsal önem taşıyordu. Ancak bu teşvikten yararlanmak için santrallerin 31 Aralık 2030 tarihine kadar işletmeye alınması gerekiyor. Jeotermal enerjiye yatırım yapmak isteyen yatırımcılarımız; lisans, izin, ruhsat, arazi alımı, ÇED, sondaj, kaynak verimliliğinin saptanması, santralin inşası ve devreye alınması aşamalarını en iyimser ihtimalle beş yılda tamamlayabiliyor. Bugün pek çok yatırımcı şirketin jeotermal enerjiye yatırım yapmak istediğini biliyoruz. Ancak 30 Aralık 2030 tarihe kadar yatırımlarını devreye alamama ihtimali yatırımcıyı düşündürüyor. Bugünkü mevzuata göre, bugün jeotermale yatırım yapma kararı veren pek çok yatırımcının YEKDEM kapsamına girmesi teknik olarak mümkün olmayacak.” n HESİAD BAŞKANI ELVAN TUĞSUZ GÜVEN: "HES'LERIN DEPOLAMADAKI ROLÜ ARTMALI" Hidroelektrik Santralleri Sanayi İş İnsanları Derneği (HESİAD) Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, hidroelektrik santrallerin depolama kapasitesinin barajlı santrallerin doğal kapasitesi dışında pompaj depolamalı santrallerle de artacağını belirtti. HESİAD olarak bu alanda çalışmak üzere oluşturdukları ‘Yeni Yatırımlar ve Pompaj Santraller’ çalışma grubunun faaliyetlerini yoğunlaştırdığını söyleyen Güven, Türkiye’nin bu alandaki potansiyelini el birliğiyle ortaya koyabilmek için TESAB ve Enerji Üreticileri Derneği iş birliğiyle ‘Pompajlı HES Çalışma Grubu’nu hayata geçirdiklerini de kaydetti. Hidroelektrik santraller halen ülkemizin birincil yenilenebilir enerji kaynağı durumunda bulunuyor. Bu santrallerin Türkiye için önemini gündemde tutmayı amaçlayan HESİAD, HES’lerin yakın ve orta vadede oynayabilecekleri rolü daha da güçlendirmek üzere farklı çalışma gruplarıyla faaliyetlerini artırıyor. n
18 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 GÜNEŞ VE RÜZGARDA YEKA YARIŞMALARI SONUÇLANDI Güneş ve rüzgar enerjisi için düzenlenen YEKA yarışmaları sonuçlandı. Güneş enerjisi santrallerine tahsis edilen 6 Yenilenebilir Kaynak Alanı (YEKA) için 67 şirketten 146 başvurunun yapıldığı yarışmalarda, toplam 800 megavat kapasiteli alanların tahsisi yapıldı. Rüzgâr enerjisinden elektrik üretiminde 1,2 milyar dolarlık bir yatırımın önü açıldı. Rüzgar enerjisi için ise Edirne, Kırklareli ve Sivas’ta bin 200 megavatlık 5 YEKA yarışması yapıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yeni YEKA modeli ile gerçekleştirilen yarışmanın Türkiye'nin enerji sektörüne, Türkiye'nin ekonomisine ve büyümesine olan güveni göstermesi açısından önemli olduğuna işaret etti. YEKA RES Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bin 200 megalam bin 200 MWe gücündeki bağlantı kapasitesinin tahsisi gerçekleştirildi. Sosyal medyadan canlı olarak yayınlanan yarışmalar sonucunda toplamda 1,2 milyar dolarlık yatırımın önü açıldı. 100 BAŞVURU GELDI Yarışmalara, Türk Ticaret Kanunu’na göre anonim ya da limited şirket olarak kurulmuş tüzel kişiler ve sermaye şirketi statüsüne sahip yabancı şirketler katıldı. Başvurular, 21 Ocak 2025 tarihinde alınırken 40 farklı şirketten toplam 100 başvuru geldi. Yarışmayı kazanan şirketler, sözleşme imza tarihinden itibaren ürettikleri elektriği 72 ay süre ile serbest piyasada satabilecek. Daha sonra 20 yıl süreyle üretilen elektrik belirlenen fiyattan iletim sistemine verilecek. 120 BIN MEGAVAT HEDEFI Bayraktar, Türkiye'deki tüm hane halkının elektrik ihtiyacının rüzgâr ve vatlık kapasiteye 18 kat talep geldiğini ve yarışmaların çok rekabetçi bir ortamda gerçekleştirildiğini vurgulayarak “2 milyon hanenin elektrik ihtiyacını bu rüzgâr santrallerinden karşılayacağız. Önümüzdeki 20 yılı düşünürseniz yaklaşık 8 milyar dolarlık doğal gaz ithalatının önüne geçmiş olacağız.” dedi. Rüzgâr enerjisi santrallerine yönelik olarak YEKA RES-2024 Yarışmaları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nda yapıldı. Yarışmalar sonucunda 3 ildeki 5 YEKA’da topGÜNCEL
19 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 GÜNCEL devlete ödeyecekler. Bu ihalenin rekabetçi olmasından dolayı çok büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Tüm katılan firmaları tebrik ediyorum. Alan firmalardan beklentimiz bir an önce bu yatırımların hayata geçmesi. Zaten bu projeler büyük oranda izinleri alınmış, çevresel etki değerlendirmesi yapılmış projeler. En kısa zamanda bu projelerin hayata geçeceğine de inanıyorum.” dedi. YARI FIYATINA ALACAĞIZ Yeni YEKA modelinde, ilk 6 yıl boyunca proje devreye girdikten sonra piyasaya satış imkânı bulunduğunu ifade eden Bayraktar, “Ondan sonraki 20 yılda burada oluşan 3 buçuk dolar sent kilovat saat bedeliyle elektriğin satışı söz konusu. Dolayısıyla biz 20 yıl boyunca şu andaki piyasa fiyatının neredeyse yarısı fiyatına bu elektriği daha ucuz bir şekilde alacağız ve bu ucuz enerjiyi vatandaşlarımıza yansıtmış olacağız.” ifadelerini kullandı. YEKA GES Güneş enerjisi santrallerine yönelik olarak YEKA GES-2024 Yarışmaları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nda yapıldı. Yarışmalara, Türk Ticaret Kanunu’na göre anonim ya da limited şirket olarak kurulmuş tüzel kişiler ve sermaye şirketi statüsüne sahip yabancı şirketler katıldı. Başvurular, 28 Ocak 2025 tarihinde alınırken yerli ve yabancı 67 şirketten toplamda 146 başvuru geldi. 6 İLDE 6 GES YEKA GES-2024’te Konya, Karaman, Malatya, Van, Antalya ve Kütahya’da bulunan toplam 800 MWe gücündeki bağlantı kapasitesi, yapılan yarışma sonucunda yatırımcılara tahsis edildi. Sosyal medyadan canlı olarak yayınlanan yarışmalar büyük bir rekabete sahne oldu. Yarışmayı kazanan şirketler, sözleşme imza tarihinden itibaren ürettikleri elektriği 60 ay süre ile serbest piyasada satabilecek. Daha sonra 20 yıl süreyle üretilen elektrik, kilovatsaat başına 3,25 dolar/cent fiyat ile iletim sistemine verilecek. 600 BIN HANEYE ELEKTRIK Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yarışmaların tamamlanmasının ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu. Rüzgâr ihalelerine olduğu gibi güneşe de yatırımcıların yoğun ilgisi olduğunu kaydeden Bakan Bayraktar, “Yaklaşık 500 milyon dolarlık bir yatırım ve yılda 1,5 milyar kilovatsaat elektrik üreteceğimiz, yani 600 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacağımız bir yarışma süreci oldu.” dedi. n güneş santrallerinden karşılandığını ifade ederek bu santrallerde kullanılan ekipmanların da yerlileştirilmesine büyük önem verdiklerini anlattı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Bakü’de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi'nde Türkiye’nin 2035’de yenilenebilir enerji hedeflerine açıkladığını anımsatan Bayraktar, “Rüzgâr ve güneşte bugün 33 bin megavat olan kurulu gücümüzü 120 bin megavata çıkarmayı hedefliyoruz.” dedi. 120 MILYON DOLARLIK KATKI PAYI Bayraktar, bin 200 megavatlık kapasiteye 40 firmadan 18 kat talep geldiğini aktararak “Megavat başına 120 milyon dolarlık bir katkı payını sözleşmenin imzasına müteakip bir ay içerisinde YEKDEM mekanizmasına, YEKA GES EN İYİ TEKLİFİ VEREN FİRMALAR - 40 MW bağlantı kapasiteli Kütahya GES yarışmasında MW başına 162 bin dolar katkı payı ile Çumra Güneş Enerjisi Üretim A.Ş. - 40 MW bağlantı kapasiteli Antalya GES yarışmasında MW başına 122 bin dolar katkı payı ile Erdem Soft Tekstil A.Ş. - 60 MW bağlantı kapasiteli Van GES yarışmasında MW başına 270 bin dolar katkı payı ile Chen Güneş Enerjisi Ltd. - 75 MW bağlantı kapasiteli Malatya GES yarışmasında MW başına 232 bin dolar katkı payı ile Özerka Enerji Elektrik Üretim A.Ş. - 200 MW bağlantı kapasiteli Karaman GES yarışmasında MW başına 150 bin dolar katkı payı ile Temmuz Güneş Enerji Üretim A.Ş. - 385 MW bağlantı kapasiteli Karapınar GES yarışmasında MW başına 67 bin dolar katkı payı ile Kalyon YEKA GES 5 Elektrik Üretim A.Ş. YEKA RES EN IYI TEKLIF VEREN FIRMALAR - Edirne RES: 410 megavat kapasite için gerçekleştirilen yarışmada, 5. turda Enerjisa Enerji Üretim AŞ kilovatsaat başına 3,50 sent/dolar ve megavat başına 60 bin dolar katkı payı ile en iyi teklifi sundu. - Balkaya RES: 340 megavat kapasiteye sahip projede, 6. turda Enerjisa Enerji Üretim AŞ kilovatsaat başına 3,50 sent/dolar ve megavat başına 92 bin dolar katkı payı ile en iyi teklifi verdi. - Serges RES: 200 megavat kapasite için düzenlenen yarışmada, 8. turda RT Enerji Turizm Sanayi ve Ticaret AŞ kilovatsaat başına 3,50 sent/dolar ve megavat başına 140 bin dolar katkı payı ile kazanan oldu. - Yellice RES: 160 megavat kapasiteye sahip projede, 5. turda Efor Holding AŞ kilovatsaat başına 3,50 sent/dolar ve megavat başına 140 bin dolar katkı payı ile en iyi teklifi sundu. - Gürün RES: 90 megavat kapasite için yapılan yarışmada, 11. turda ADY Akdeniz Rüzgar Enerjisi Üretim AŞ kilovatsaat başına 3,50 sent/dolar ve megavat başına 148 bin dolar katkı payı ile en iyi teklifi verdi.
20 ENERJİ & DOĞALGAZ • OCAK-ŞUBAT / 2025 RAPOR ISI POMPASI KULLANDIĞI ENERJİNİN 4 KATI ISI ÜRETEBİLİYOR SHURA ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ MERKEZİ SHURA Gündem’in ilk sayısı hem enerji verimliliği hem de karbonsuzlaşmaya katkı sağlayan, özellikle Avrupa’da binalarda kullanımı giderek artan ısı pompalarına ayrıldı. Isıtma, soğutma ve sıcak su sağlamak için ortamdaki doğal ısıyı yüksek sıcaklık ve basınca dönüştüren ısı pompaları, enerjiyi dönüştürürken kömür veya doğal gaz gibi fosil yakıtlar yerine elektrik kullandığı için karbonsuzlaşmaya ciddi katkı sağlıyor. Kullanılan elektriğin üretiminde yenilenebilir kaynakların payı arttıkça bu katkı da artıyor. Türkiye’de elektriğin yüzde 45’i yenilenebilir kaynaklardan üretiliyor. Isı pompasında kullanılan elektriğin aynı alandaki güneş panellerinden elde edilmesi durumunda bu payı yüzde 100’e kadar çıkarmak mümkün. Isı pompaları diğer ısıtma ve soğutma sistemlerine kıyasla daha yüksek verimlilikle çalışırken toplam enerji ihtiyacını azaltıyor. Toplam elde edilen ısıtma kapasitesinin toplam ihtiyaç duyulan güç değerine oranını ifade eden COP değeri, ısı pompasında 1,5 ile 4 arasında değişirken, doğal gaz kazanlarında bu değer 0,9 civarında. Bu rakamlara bakıldığında ısı pompasıyla enerji güç değerinin 1,5 ila 4 katı ısı üretebilir. Fosil yakıtlarda ise kayıplar nedeniyle elde edilen ısı enerjisi, enerji girdisinden daha düşük oluyor. TÜRKIYE’NIN ÇOĞU BÖLGESI ISI POMPASINA UYGUN COP değerine göre Türkiye, özellikle de kıyı bölgeleri, ısı pompaları için yüksek potansiyele sahip. COP değeri ne kadar yüksekse ısı pompalarının kullanımı da o kadar verimli ve ekonomik oluyor. Hava kaynaklı, su kaynaklı ve toprak kaynaklı olmak üzere üç tip ısı pompası vardır. SHURA hesaplamalarına göre uygulaması diğer tiplere kıyasla daha kolay ve ekonomik olan hava tipi ısı
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=