4. MARMARA BÖLGESİNDE DÜŞÜNÜLEN ENERJİ YATI RIM PROGRAM! Yukarıda 3. kısımda bahsetmiş olduğumuz gibi, bölgenin mevcut enerji talebini emniyetli bir şekilde karşılamak ve gelecekte artacak olan enerji talebine cevap verebilmek için, TEK tarafından 1998 yılına kadar yapımı planlanan bir dizi proje mevcuttur. Bu projelerin tamamı, emre amadelik yüzdesi yüksek, yatırım maliyeti düşük ve inşaat süresi kısa olan doğal gaz yakıtlı kombine çevrim termik santrallar olup, İstanbul civarına lx450 MW, İzmit ve Gebze'ye 2x450 MW, Bursa'ya 450 MW kurulu gücünde tesisler olarak düşünülmektedir. Şayet Enerji Bakanlığı ile yapılmakta olan görüşmeler olumlu neticelenirse, aralarında firmamızın da bulunduğu bir konsorsiyumla Bursa Projesi için 650 MW kurulu gücünde doğal gaz yakıtlı kombine çevrim bir termik santral projesi, yap-işlet-devret modeli çerçevisinde gerçekleştirilecektir. Yine başka bir grup Gebze'deki ve Marmara Ereğlisi'ndeki doğal gaz yakıtlı projelerin, aynı model çerçevesinde yapımına taliptir. Bölgede yapımı planlanan bu tesislerin toplam maliyeti yaklaşık 1.5 milyar $ civarındadır. TEK'in bugünkü ekonomik yapısıyla bu gibi yatırımların altından kalkması, mümkün gözükmemektedir. 5. KOJENERASYON OTOPRODÜKTÖR ENERJİ TESİSLERİNİN BÖLGEDEKİ POTANSİYELİ 1984 yılında, TEK dışındaki özel kuruluşlara enerji üretimi, iletimi, dağıtımı ve ticaretini yapma müsaadesi veren 3096 sayılı yasanın çıkışından bugüne kadar geçen zamanda, elektrik üretimi ile ilgili olarak birkaç adet küçük hidroelektrik santral projesinin dışında, beklenen kapasitede yatırımlar gerçekleşememiştir. Doğal gazın Türkiye'de kullanımından bu yana 7-8 yıl geçmesine ve hemen ilk yıllarda 2,250 MW kurulu gücünde bir elektrik enerji üretimi tesisi kurulmuş olmasına rağmen, çok ekonomik olan otoprodüktör cogen enerji tesislerinin sanayicilerimizce bugüne kadar yeterince kullanılmaması biraz şaşırtıcıdır. Yeni yeni de olsa şu günlerde görülen bu konudaki atılımlar ümit vericidir. OoGAL GAZ DERGiSi SAYI. 24 Sanayicilerin birleşerek veya münferit olarak gerçekleştirecekleri bu tip tesisler hem TEK'in yükselen enerji tarifelerinden kurtulmayı, hem de TEK şebekesinden kaynaklanan bazı olumsuzlukları ortadan kaldıracak, kesintisiz bir enerji teminini sağlayacaktır. Otoprodüktör tesislerinin yatırımcıya sağlayacağı faydaların yanı sıra, o bölgede enerji şebekelerinin stabilizesine de büyük katkıda bulunacak, TEK'in bu bölgedeki kurulu güç talebinin hiç olmazsa bir kısmı karşılanmış ve TEK, önemli ölçüdeki tesis yatırımlarından kurtulmuş olacaktır. Almanya'da toplam elektrik üretiminin hemen hemen % 25'i, Amerika'da % 12'si cogeneration otoprodüktör enerji üretim tesisleri tarafından karşılanmaktadır. Ülkemizde bu rakam henüz çok daha düşük ,eviyededir. Yakıt olarak, doğal gazın bu tür tesislerde kullanımının avantajlı olması, otoprodüktör enerji tesislerinin yakın zamanda daha da yaygınlaşmasını sağlayacak en önemli faktör olarak görülmektedir. 6. 3096 SA YILI V ASA VE TARİFE Özellikle gelişmiş ülkelerde, elektrik enerjisi üretiminin özel sektör tarafından yapılmasını sağlayan ve teşvik eden özel yasalar çıkarılmıştır. Türkiye'de de 4 Aralık 1984 tarihinde yürürlüğe giren 3096 sayılı yasa ve 4 Eylül 1985 tarihinde çıkartılan yönetmelikler, TEK'in dışındaki kuruluşların elektrik enerjisi üretimi, iletimi ve dağıtımı ile ticaretini yapma yetkisini, özel sektöre tanımış bulunmaktadır. Ancak bu yasa ve ilgili yönetmelikler üretim şirketleri için bugüne kadar, birkaç proje dışında, uygulanamamıştır. Birçok yerli ve yabancı firmaların üretim tesisi kurmak amacıyla yaptıkları atılımlar neticelenememiştir. Devlet, enerji yatırımlarına fazla bir finans ayıramayacağına ve bunların özel sektörce yapılmasına politik olarak karar verdiğine göre, projeleri daha çalışır hale sokmak için hızlı ve kararlı adımlar atmak zorundadır. Yasanın çıktığı günden bugüne kadar geçen süre az değildir ve bu süre içinde önemli tecrübeler elde edilmiştir. devam edecek. 71
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=