Şekil 1. Doğal gaz ana iletim hattı. OOGAL GAZ. DERGiSi SAYI. 24 MARMARA DENiZi f· ---------...,,__J _ _,_..�-ac;ııOW'[-.eıNll( J : � da.ki hava kirliliğini önlemek ve sanayimi zin doğal gazın avantajlarından yararlanmasını sağlamak amacıyla çalışmalara 1 980'li yılların b aşında başlanmıştır. SSCB ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümet leri arasında 18 Eylül 1984 tarihinde imzalanan, 25 yıl süreli doğal gaz sevkiyatına ilişkin anlaşmanın 2. maddesi, konuya ilişkin ticari anlaşmanın yapılması görev ve yetkisini BOTAŞ ve SOJUZGAZEXPORT'a vermiştir. BOTAŞ, 1984 yılı başlarından itibaren, ülkemizde doğal gaz kullanım imkanları, boru hattı projelendirilmesi, doğal gaz te min kaynakları ve anlaşmaları, doğal gaz sistem ekonomisi ve pazarlamacılığı ko nularında araştırmalar ve çalışmalar yapmış ve yaptırtmıştır. 14 Şubat 1986 tarihinde de hükümetler arası yapılan anlaşma gereği SOJUZGAZEXPORT ve BOTAŞ arasında 25 yıl sü reli ticari anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaş maya göre 1993 yılında gaz alım mikta rı 5,6 milyar m3'e ul aşacaktır. BOTAŞ, yapılan anlaş mayı müteakip do ğal gaz ana iletim hattı ile ilgili teknik ve ekonomik değerlendirme çalışmalarını ta mamlamış ve yapılan etüdler sonucu 1986 yılında Bulgaristan sınırından Ankara'ya kadar olan ana iletim hattının ihalesine çıkılmıştır (Şekil 1). Bulgaristan-Türkiye sınırından Malkoç lar mevkiinde 36"'le yurdumuza giren hattın, emniyet açısından deniz geçişleri çift hat olarak yapılmış olup, Ankara'ya ulaş tığında hattın çapı 24"'ye düşmekte dir. Hat üzerinde çeşitli basınç düşürme ve ölçüm istasyonları ile 1 adet kompresör is tasyonu (Kırklareli) bulunmaktadır. Gelecekteki kapasite artışı doğrultusunda kompresör istasyonu sayısı kademeli olarak artırılacaktır. Ekim 1986'da yapımına başlanan ve 1 18 km'lik ana hat Ağustos 1988 'de tamamlanarak Ankara'ya doğal gaz getirilmiştir. İthal doğal gaz ilk olarak Haziran 1987'de TEK Hamitabat Kom bine Çevrim Santralı'nda elektrik üretimi için kullanılmaya başlanmıştır. Bunu Temmuz 1988'de İGSAŞ'da hammadde olarak ve Ağustos 1988'de TEK Ambarlı Kombine Çevrim Santralı'nda elektrik üretimi için kullanımlar takip etmiş ve 1988'in sonlarında Ankara'da konutlarda kullanılmaya başlanmıştır. Diğer yandan, gaz arzının sürekliliğini ve güvenilirliğini sağlamak amacıyla, arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi için çalış malar yapılmıştır. Bu amaçla Cezayir ile sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alimı için yapılan görüşmeler sonucu 14 Nisan 1988 tarihinde 20 yıl süreli bir anlaşma imza lanmıştır. Anl aşmaya göre, 1994 yılından itibaren bu ülkeden LNG alımına b aş lana cak ve 1997 yılında LNG alımı 2 milyar m3 olarak gerçekleşecektir. LNG için Mar43 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=