DOGALGAZ DERGiSi SAYI. 23 58 Malzemeler, tasarım ve katodik koruma ve yol gösterici nitelikte birçok döküman gibi konularda yol gösteren birçok <lökü- mevcuttur. man vardır. Bu konular ileride ele alınacaktır. 2.2. DAĞITIM HATLAR! Doğal gazın her bir konuta veya ticari/endüstriyel aboneye dağıtımı genellikle entegre bir alçak ya da orta basınç boru sistemi ile yapılır. Birçok ülkede kullanılan klasik boru malzemesi önce dökme demir, sonra bir miktar çelik borular ile yumuşak demir olmuştur. Daha sonra, başta polietilen borular olmak üzere plastik borular yaygın olarak kullanılmıştır. Dökme demirin büyük bir dezavantajı esnek olmaması ve dışarıdan gelen bir basınca maruz kaldığı zaman çatlamaya müsait olmasıdır. Bu borular düşük iç basınçlar için oldukça uygundur ve ek yerlerini nemli tutan ve sızmayı önleyen yüksek oranda sıvı içeren hava gazının dağıtımı yapıldığında eklemleri yeterlidir. Ancak, doğal gazın kuru olması ve dağıtımıın marjinal olarak daha yüksek basınçlarda yapılması büyük kaçak sorunları yaratmıştır. Günümüzde ek yerlerinin onarımı için birçok teknik mevcuttur. Buna rağmen, eklem yerlerindeki kaçaklar, miktarı az da olsa halen sorun olmakta, ancak, genelde büyük kazalara neden olmamaktadır. Daha ciddi bir sorun ise çok miktarda gaz kacağına sebep olan ve sızan bu gazın binalara girmesi halinde patlamalara yol açan boru çaclaklarıdır. Bu nedenle birçok ülkede eski dökme demir şebekelerin çoğu tamamen veya kısmen polietilen borular ile değiştirilmektedir. Bu malzemenin paslanması söz konusu değildir, oldukça hafif ve esnektir. Bu özelikleri inşaatı kolaylaştırır ve şebekenin ömrünü uzatır. Bu borular ya doğrudan toprağa gömülür ya da bazı mecodlar ile mevcut boruların içinden geçi-r"ilir. Bu malzemenin başka bir avantajı da herhangi bir boru haccı yapımında gerçekten kaçak yapmayan bir sistem ve emniyetli bir operasyon için fazla beceri gerektirmeyen alternatif mecodlar kullanılabilmesidir. Düşük ve orta basınç boru hatları ile ilgili 2.3. BJ\�l�Ç YÜKS�LTME /DUŞURME EKiPMAN! Gaz kacağı söz konusu olduğunda yukarıda belirtilenler bu tesisler için de geçerlidir. Bunlara ilaveten başka hususlar da mevcuttur. Bir basınç yükseltme ünitesi için, genellikle kompresörler için, bir güç kaynağına ihtiyaç vardır ki bu da çoğu kez doğal gazdır. Kompresörün kendisinin arıza yapmaması ve bir soruna sebep olmaması için büyük bir dikkat sarfedilmesi gerekir. Kompresör çıkışındaki basınçların borularda hasara yol açacak kadar yüksek olmaması için bu basınçların kontrol altında tutulması gerekir. İşletilmesi sırasında sistemin basıncının muhafaza edilmesi ve herhangi bir şekilde boruların hava yapmasına yol açacak bir boşluk meydana gelmesinin önlenmesi gibi diğer hususlar muhtemelen gaz kaçağı kadar göze çarpacak bir sorun değildir. Basınç düşürme ekipmanı, bir yüksek basınç kaynağının çıkışında işletme basıncının ayarlanması amacı ile kullanılır-bazen bu ekipman basınçdan ziyade akışı kontrol eder, ancak çalışma metodu aynıdır. Çok az bir bakım ile ya da bakım gerektirmeden uzun bir süre çalışabildiği takdirde ve arıza yapması büyük bir sorun yaratmayacaksa tek bir kontrol ünitesi yeterli olabilir. Örneğin, muhtemelen basıncı 50 mbar'dan 25 mbar'a düşüren bir sayaç regülatörü, çıkışında başka koruyucu tedbirler varsa, herh4ngi bir emniyet önlemi gerektirmez. Bir arıza olması halinde tek sonuç ölçme basıncının artmasıdır ki bu da düşük basınçlarda tehlike yaratmaz. Ancak bu, yüksek basınca uygun olmayan çıkış ekipmanı üzerinde daha ciddi sonuçlar yaratacak olan daha yüksek basınçlar için emniyetli bir uygulama değildir. Bazı tesislerde, düşürülen çıkış basıncı da tehlikeli olabilir. Bu alandaki bir önlem, basıncın yükselmesi veya kabul edilemeyecek kadar düşmesi halinde gaz akışını durduracak bir kapatma cihazının (ani kapama vanası) kullanılması olabilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=