■ ~■ ı.:ı. CE~GISI ı~ • ~ EKTÖRELFORUM • Şekil 5. Tü rkiye'nın Gaz edarik Kaynakları nin mevcut kurulu gooe ilave e<:lilmesi lazım. ÇöZÜm: Ya doğalgaz santralı kurmaya devam e<:leceğiz ya da Teşvikler Kanunu'nu çıkartarak yenilenebilir enerji kaynaklı yatırımları hızlandıracağız. Bunu yapamıyorsak, doğalgazın elek1ri üretimindeki payının gidere büyümesine katlanacağız 2. Sanayimizde doğalgaz ~olmazsa olmai' oltuğuna oturmuştur. Sanayi izde petrol ürünle·, 20. asırdaki üstünlüğünüdoğalgaza kaptırmıştır Tür ·ye'de ilk defa geçen yıl tüketilen doğalgaz (TEP) miktarı petrolü geçmiştir. Bugün sı nai üreli imiz cirosunda, kaydedilen her 1 miyar dolarlık artış, enerji girdisinde 0.3 milyar TEP'lik yeni enerji aynağı gerektirmekte<:lir Çünkü sanayimizde enerji yoğunluğu hala O 3 TEP/ 000 S gibi çok yüksek seviy~erde seyretmektedir. 3. Konutlarımızın ısı ılmasında, mutfak a ve banyoda, doğalgazın rahatlığına ve ıemizliğine iyice alıştı k. Son yıllarda doğalgaz kulla n ımında en yüksek artış kentsel kullanımda olmuş. 60 ilimize doğalgaz ulaşmış durumda, 21 ilimize de doğalgazın 2 yıl içinde ulaşması beklenmektedir Yukarıdaki tablo gösteriyor ki. doğalgaz, sosyo-ekonomik hayatımızın lo orrotifi haline gelmştir Ayrıca temiz ve kolay ulaşılabilir bir enerji aynağı 30 Doğal Gaz Dergisi lsıın / Apıll 2010 .. • ıı..ı~.,.,, ıa..ı.uı..aı O..,.... ••c--.atıt &&acı. O.T M .ı.a,.,. 0•~ ..,_,._ _ u o...... . . . . . . . .. . . . . . . . . ··-- ·- • tar-..'""-"'-""' -~ • tl~~..,_...... ._~•°""j •'>'ıoo, .ı. ,..,-_._., , Şekil 6. Türl< iye'de Doğalgaz Piya asının G !işimi olması da cazibesini artırmaktadır. Her güzelliğin bir faturası vardır. Fa ura biraz acı geliyorsa miktarını azaltrrak, yani tasarruf etmek lazım. 2 yı l önce çıkartılan Enerji Veri mliliğ" Kanunu da bu gibi asarruflan eşvik e mekledir Doğalgazda Arz Güvenliği Strateji planında yeterince yer almadığını gördüğümüz doğalgaz arz güvenl iğini . önemi dolayısıyla biraz daha geniş kapsamda tartışmak istiyoruz· Aşağıda, değerli dostumuz Nusret Cömert'in TUROGE 20 0'da sunduğu "Türkiye'de Ooğalgaz Piyasası'nın Ger imi" şeması var. Bu tablo, sadece piyasa gelişmesini değil. aynı zamanda arz güvenliğimiz yönünde alınması gereken önlemleri de o aya oyuyor Strateji Planı'nda göremediğimiz bir eksikliği . gelecek yılların arz güvenliği yönünden çok önemli gördüğü için bilgilerinize sunmak istedimDoğalgaz sosyo - ekoro ik hayatına 16 Haziran 1987'de girdi. O sırada 1200 MW'lık Hamitabat Santralinde Proje Müdürü idim ve 16 Haziran günü doğalgaz giriş vanası başında gazın santrale ulaşma sını bekliyorduk. Gaz geldi ve santralde gaz bekleyen üniteleri hemen işletmeye aldık. Bu tarih doğalgazlı hayatımızın başlangıcıdır Bu gaz, Rusya ile BOT AŞ'ın imzaladığı 4.02.1986 tarihli 6 Bcm'lik ilk gaz anlaşmasının gazıdır. Ondan 1 0yıl sonra ''Trusgai' diye bilinen ikinci anlaşma imzalan• mıştır (8 milyon rn3). Bu anlaşmanın geçerli liği 2012 yılında sona eriyor (25 yıllı ). Bu anlaşmanın yenilenmesi, Türkiye'nin gaz arzı güvenliği açıs ı ndan son derece öne lidir Analizimizin ilk sayfa larında verdiği iz gaz anlaşmalarından 20 yıllık Cezayir anlaşmasın ı n süresi 2008'de doldu Ama bu anlaşma esasen LNG bazlı olduğu için, bu kadar gazı (4.0 8cm) spot piyasada belki de daha uygun fiyatlarla temin etmek daima mümkündür Gaz anlaşmaları içinde en sorunlu olanı iran'la yapılanıdır. Anlaşmanın tavanı 1 O O Be olduğu halde, hiçbir zaman yıl lık 6.0 Sem'i geçmedi. Çünkü İran dünyanın en büyük 3. gaz ü eticisi olduğu halde (geçen yıl 22 BC idi) bu gaz kendisine yetmiyor. Zira gazın yarısını petrol üreti ini artı mak için petrol kuyularına basıyor. Kalan yarısını da ıran, iç pazarında kullanıyor Bizimle yaptığı anlaşmanın hükümlerini, Türkmenis an'dan aldığı gazı swap yaparak yerine getirmeye çalışıyor. Ayrıca, gaz ısıl degeı'i, temizliği ve miktarı ölçümleri konusunda zaman zaman gerginli ler yaşandı . Bütün bunlar ortada iken, TPAO'nun Güney Pars bölgesinde gaz aramak üzere ruhsat alması ve bunu da kamu~ [>
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=