İ z lenim ve tüzel kişilere devretmekte gönülsüzdür. 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun draftı da bu gönülsüzlükle yazılmıştır. Aynı şekilde Mayıs 2005'te alelacele çıkarılan kanun değişikliği de bu mantıkla çıkartılmıştır. 4646'da yapılacak değişiklikler Botaş değil, EPDK tarafından kaleme alınmalı ve kanuna gerçekleştirilmesi kolay (realisable) hükümler konulmalıdır. 2. Bu hükümlerin en önemlisi Botaş'ın bir gaz toptan alıcısı/satıcısından çok mevcut gaz ve petrol boru hatlarının işleticisi olarak kalmasıdır. (Aynen TEİAŞ örneğinde olduğu gibi), 4646 sayılı kanunda olduğu gibi Botaş'a taahhüt ettiği gaz satışlarını devam ettirmek için piyasanın %20'si tutarında toplam alıcı ve/veya satıcı yetkisi verilebilir. 3. Gerek TPAO'dan devralınacak Kuzey Marmara yeraltı deposu gerekse yapılacak olan Tuz Gölü deposu, özel şirketlere devredilmelidir. (Avrupa'da ve dünyada olduğu gibi) 4. 4646 sayılı kanunda ithalatçı şirketlere uygulanan %ı 0'luk depo şartı kaldırılmalıdır, çünkü Türkiye'de henüz depo yoktur. 5. Mevcut doğalgaz anlaşmalarının yıllık gaz taahhüdünün tavanındaki maksimum günlük ve saatlik gaz çekişlerinin ne kadar önemli olduğu, kışın yaşadığımız doğalgaz krizinde belli olmuştur. 26 Ocak'ta başlayan krizde günde l O milyon m3 noksan gaz, krizi derinleştirdi. Doğalgaz anlaşmalarında günlük ve saatlik maksimumlar yoksa (özellikle kış günlerinde) bu taahhütler ilave edilmelidir. 6. Kuzey Marmara, Değirmendere ve Tuz Gölü doğalgaz depoları bir an önce tamamlanarak işletmeye alınmalıdır. -! Doğal Gaz Dergisi, 2006/4 7. Halen rafta bulunan 1 997 tarihli l 4 milyar m 3 '1ük Türkmenistan gaz anlaşması hayata geçirilmelidir. Bunu için de en uygun yol, halen İran'ın yaptığı gibi, İran üzerinden Türkmenistan gazının Türkiye'ye aktarılmasıdır. 8. EÜAŞ'a ait linyit ve kömür santrallerinin rehabilitasyon ve rewamping yatırımları bir an önce yapılarak, bunların işletme hakkı devir ihalelerinde yüksek fiyat bulmaları sağlanmalıdır. Bu santrallerin kapasitesi ve güvenilirlikleri ne kadar arttırılırsa ve işletmede tutulabilirse o kadar az doğalgaz tüketilecektir. 9. Fiyatı giderek artan doğalgaz tüketiminde maksimum tasarruf imkanı sağlayan yüksek verimli kojenerasyon teknolojilerini teşvik edecek "Yüksek Verimli Kojenerasyon Kanunu" bir an önce çıkartılmalıdır. Aynı şekilde, halen Başbakanlık'ta olan "Enerji Verimliliği Kanunu" tasarısı bir an önce TBMM'ne gönderilerek yasalaştırılmalıdır. l O. Gerek doğalgaz kanununun revizyonunda, gerekse doğalgaza ait politika ve önceliklerin belirlenmesinde sivil toplum örgütleri ve meslek odalarının görüş, öneri ve katkıları sağlanmalıdır. 1 1 . Rusya'da Gazprom dışındaki bağımsız gaz işletmeleri üretimlerini ve piyasa paylarını hızla arttırmaktadır. Bunlar; Rosneft, Lukoil, Northgas Yukos, Surgut, Neftegas ve THKBP gibi gaz ve petrol çıkartan şirketlerdir. EPDK'dan lisans alan ithalatçılarımızın bu şirketlerle gaz anlaşmaları yaparak Türkiye'ye getirmelerine imkan verilmelidir. Botaş, tek alıcı ve tek satıcı konumunda olduğu müddetçe doğalgaz fiyatlarının ucuzlamasını beklemek fazla iyimserlik olacaktır. l 2. Botaş, doğalgaz alım anlaşmalarının lotlar şeklinde, özel ve tüzel kişilere ihale ile devri prosedürü çalıştırılsa bile, doğalgazın ucuzlamasına hizmet etmeyecektir, çünkü fiyatlar daima Botaş'ın kontrolünde olacakt ı r. Anlaşmaları devralan hiçbir şirket Botaş'tan daha ucuz gaz satma imkanına sahip olamayacaktır. Fiyatı ucuzlatacak yol, doğalgaz ithalat lisansına sahip şirketlerin üçüncü ülkelerden veya spot piyasadan alarak Türkiye taşıyacağı doğalgazdır. * Bahis konusu olan ihalede 5 santral için en ucuz teklifi ENKA-İNTERGEN ortaklığı vermiş ve ihaleyi kazanmıştır. Ancak zamanın hükümeti, 5 santralin hepsini aynı ortaklığa vermek istememiş, Ankara ve Sugözü santrallerine ikinci en düşük teklifi veren firmalara, ENKA-INTERGEN fiyatına düşmeleri şartıyla vermiştir. Kamuoyunda "Yap- İşlet' kanunu olarak bilinen 4283 Sayılı Kanun, rekabetçi ruhuyla son derece düşük elektrik satış fiyatları getirmiştir. Bu santrallerin elektrik satış fiyatları TETAŞ' ın TEDAŞ'a elektrik satış fiyatının altındadır. Yani TETAŞ, TEAŞ'tan devraldığı bu sözleşmelerden zarar değil kar etmektedir. ...ıı(
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=