Güncel 4. Geçiş Dönemini Atlatırken Rekabetçi gaz piyasasına geçiş dönemini idare edebilmek amacıyla her bir aşaması dikkatle tasarlanmış, düzgün bir şekilde bütünleşik hale getirilmiş, muhtemelen 8 yı l sürecek bir programa ihtiyaç vard ı r. Konuyla ilgili olarak atılacak ilk adımlar şöyle sıralanabilir: O Politikalar erkenden saptanarak açıklanabilir. Yeni bir hükümet için uygulamaya alınmış politikaların gözden geçirilmesi, neyin kalıp neyin değişeceğine ilişkin niyetlerin açıklanması normal olurdu. Bu sayede mevcut ve potansiyel, dahili ve harici tüm sanayi oyuncul arı güven tazelerdi ve onlara yol gösteril miş olurdu. Aynı şekilde yasa koyucu mekanizmalar da kamu alanında inanılmaz bir kılavuz ilke edinmiş olurlardı. Değişim için izlenmesi gereken harita belirlenebilir, Doğal Gaz Piyasası Yasası'nin uygulamaya alınması sürecindeki eksik olan gelişim sürecinden ötürü gaz sektöründe yaşanan belli sıkıntılar da {dağıtım lisanslaması haricindekiler) saptanmış olurdu. O Yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi gerekir. Yeni politikaların gereksinimleri göz önünde bulundurularak Doğal Gaz Piyasası Yasası ve ilgili yasal düzenlemelerin incelenmesi gerekecektir. Gözden geçirme ve inceleme süreci Parlamento Komitesi, sanayi ve tüketici grupları gibi çeşitli forumlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Bu Rapor'da yer alan ve bu hususla ilgili Doğal Gaz Piyasası Yasası'nda yapılacak olası değişikliklerden Bölüm 9'da bahsedilmi ştir, Ek il ise yasadaki olası değişikliklerle ilgili ayrıntılı bir inceleme içermektedir. Rekabetçi gaz piyasasına geçiş dönemini idare edebilmek amacıyla her bir aşaması dikkatle tasarlanmış, düzgün bir şekilde bütünleşik hale getirilmiş, muhtemelen 8 yıl sürecek bir programa ihtiyaç vardır. 42 '"'·do~ah.:ıı.l ıııı tı Dün a Bankası Türki eGaz Sektörü Strate·i Ra oru Geçiş sürecinde olan bir sanayi ile ilgili olarak devlete mantıklı, öngörülü, vizyon sahibi danışmanlık hizmeti verebilecek bir tür tavsiye kurumu oluşturulmalıdır. ABD'deki Ulusal Petrol Konseyi bu konuda bir model oluşturabilir. O Gazla ilgili danışmanlık hizmeti verecek bir kurum kurulmalı. Geçiş sürecinde olan bir sanayi ile ilgili olarak devlete mantıklı, öngörülü, vizyon sahibi da nışmanlık hizmeti verebilecek bir tür tavsiye kurumu olu şturu lmalıdır. ABD'deki Ulusal Petrol Konseyi bu konuda bir model oluşturabilir. Kanada'daki Ulusal Petrol Danışmanl ık Komitesi 1969-80 yılları arasında politikalarla ilgili karmaşa yaşanan dönem boyunca bu görevi üstlenmişti. Alternatif olarak ise, Türkiye Devleti Petrol Platformu Derneği gibi (Petform) var olan bir temsilci grup ile yapısal bir diyalog kurabilir. O Değişim avukatı tutmalı. Bu geçiş dönemi boyunca, devletin çeşitl i bölümleri, BOTAŞ ve EPDK arasında anlaşmazlıkların çıkması kaçınılmazdı r. Bu nedenler yaşanacak anlaşmazlıklar hemen çözülmeli ve politikalara ilişkin yol gösterme işlevi gizlice ancak ısrarla verilmelidir. Bu koşullar altında, devlet yapı sı içinde müsteşarl ı k düzeyinin altında olmak üzere bir Değişim Savunucusu belirlenerek yetkilendirilebilir. Bu kişi gaz sanayisini iyi tanımalı ve Doğal Gaz Piyasası Yasası ile belirlenen hedeflere ulaşmak için açık fikirli olmalı d ır. Değişim Savunucusu Türkiye'deki gaz sektöründe yer alan tüm belli başlı kurumların güvenini kazanmış olmalı, aynı zamanda da bölümlerin kendileri arasında ve devlet ile özel sektör arasındaki sorunlara aracılık ederek çözüme ulaştırmak üzere çal ışmal ıdı r. O Teknik yardım alınmalı. Gaz piyasasının serbestleştirilmesi ve yeniden yapılandırı lmas ı sürecinde yer alan ETKB, EPDK, BOTAŞ ve muhtemelen diğer pazar payı sahipleri örneğin gaz dolaşım ı , toptan satış yapılan piyasa modelleri, örnek kontratlar ve son olarak yeni bir ithalat şemasının tasarlanmas ı gibi çeşitl i alanlarda uygulamaların ayrıntılı bir şekilde gerçekleştirilebilmesine yardımcı olacak tavsiyeler verebilecek uluslar arası çapta deneyime sahip danı şma nlık hizmetine gereksinim duyacakla rdır. Rekabetçi bir gaz piyasasına geçişte göz önünde bulundurulması gereken hususlara dört belli başlı ana alanda alınacak çeşitl i önlemler eşlik etmelidir; BOTAŞ yeniden yapı land ırıl mal ı , toptan satışta rekabet ya ratılma l ı, tedarik riski idare edilmeli, rekabetçi satın alma konumuna geçilmelidir. Hepsi birlikte, bu önlemlerin tümü Tablo 1'de "zaman çizelgesi" egzersizi halinde başlıklar altında özetlenmiştir. Bu zaman çizelgesinde yer alan bazı hususların politika belirleme açı s ından yeterince olgunlaşmadığı ortadadır ve bu hususlarla ilgili belirleyici hedef tarihleri olmalıd ır. ► Doğal Gaz Dergisi Sayı 103 / Mayıs-Haziran 2005
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=