Güncel bir iletişimle doğal gaz işletmecilik faaliyetlerinin daha hızl ı , verimli ve güvenli hale getirilmesi gerekmektedir. 1 Doğal Gaz Dağıtım Şebeke Sisteminde Scada Uygulaması Suat Olgun Genel Müd. Yardımcısı (Tek.) İZGAZ Emniyetli ve sürekli bir gaz arzını sağlamanın en önemli kriterleri, standartlara uygun yapılmış bir şebeke ve işletme aşamasında, gerekli bakım ve kontrollerin zamanında yapılması gerekliliği ile sağlanabilir. Modern işletmecilik anlayışı kapsamında önleyici faaliyetler içerisindeki periyodik kontrollerin sürekli izlenebilirliğin in yanı sıra, sisteme uzaktan müdahale etme imkan ı da önemli bir faktördür. İlk yatırım maliyetinin biraz yüksek olması dezavantajına karşılık, hayati önem taşıyan bir sistemin emniyet önlemlerinin maksimum düzeyde alınması gerekliliği ve kaygısı maliyetin ikinci plana düşürmelidir. Bu nedenle maliyet dez-avantajına karşılık bir çok avantajı sıralamak mümkündür. Scada sisteminin bir kaç avantajını sıralamış olursak; 1. Minimum işletme gideri. 2. Sürekli izlenebilirlilik ve kontroller sonucu erken müdahale. 3. Erken müdahale ile üretim kay ıplarının minimuma idirgemek. 4. Uzaktan kumanda imkanı ile (özellikle vana odalarına) can kayıpların riskini ortadan kaldırmak. 1 Doğal Gaz Şebeke Faaliyetleri Nasıl Yapılandırılmalı ve Yaşanan Sorunlar Cansa/Coşkun (Bayrampaşa Şebeke Şefi- İGDAS) İzzet Karabay (Yük. Mak. Müh.-İGDAŞ) Günümüz toplumunda insanların büyük kentlere göç etmesiyle birlikte, şehirlerin nüfusu hızla artmaya başlamış, artan nüfusa paralel olarak, insanların rahat ve konforlu bir yaşam sürmeleri için gerekli olan ısı, ışık ve enerji gibi ihtiyaçları da hızla artmıştır. İhtiyaca cevap ver110 \" do~.ıl• :ıı.l·om.tr mesi için i nsanla rın hizmetine sunulan ve hizmet sektörünü en önde gelenleri ve en büyük örnekleri olan dağıtım şebekeleri, çok geniş alanlara dağılmış, hantallaşmış, işletimi, kontrol ve denetimi zorl aşm ı ş, milyonlarca insana hizmet sunmanın getirdiği birtakım olumsuzluklarla iç içe kalmışlardır. Hiç şüphe yok ki, dağıtım şebekeleri içerisinde doğal gaz dağıtım şebekeleri, oldukça farklı bir konuma sahiptirler. Bu farklılıkları dağıtımını gerçekleştirdiği gazın, yanıcı patlayıcı mahiyette olmasından, emniyet ve kesintisizlik ilkesinin daha üst düzeyde olmasından, kullanılan malzeme ve ekipmanların farklılığından kaynaklanmaktadır. Elbette ki bu denli riskli olan gazı insanların yaşam alanlarına ve hizmetlerine taşımak, hatta onların evlerine odalarına ulaştırmak, son derece ciddi ve disiplinli, bütün ihtimallerin değerlendirildiği, en üst düzey malzeme, en teknolojik ekipman ve de hepsinden önemlisi, eğ itimli , tecrübeli ve kalifiye ekiplerden oluşan bir sistem ve hizmetler bütünlüğü içinde yürütülen şebeke faaliyetleri ile mümkün olmaktad ı r. Bu çalışmamda doğal gaz şebekesinin inşası ile başlayı p, hatlarda kalan en son molekül gaza kadar devem eden şebeke hizmetlerinin önemi, neleri kapsadığı ne şekilde yapılandırılması gerektiği," nelere dikkat edilmesi gerektiği gibi konular incelenmiş, konunun önemini de vurgulamak için şebeke faaliyetleri esnasında yaşanan problemler ele al ınmı ştı r. 1 Doğal Gaz Dağıtım Hatları ve İşletmeciliğinde Kaynak Kontrolünün Önemi Zülküf Turhan (Kaynak Kontrol Şefi-İGDAŞ) Ersan Çevlik (Met. Y Müh.-İGDAŞ-UGETAM) Dr. Veysel Türkel (Proje Yönetmeni-İGDAŞ-UGETAM) Doğal gaz dağıtım hatları ve işletmecil iğinde boru montaj işlemleri genellikle kaynaklı bağlantılar ile yapılır. Boru hattı kaynakları, iç tesisat ve sanayi kaynakları, bölge basınç düşürme istasyonu kaynakları ve hot-tap fitting kaynakları bunlardan bazı larıd ır. Bu kaynakları n kaliteli olmasını sağlayabilmenin yolu, INGAS 2005 Sem oz umu konu ile ilgili uluslararası standartları uygulamaktan geçer. Kaynak kalitesini etkileyen faktörler, doğal gaz işletmeciliğinde zorunlu olan kalite güvence sistemini oluşturmak için kontrol altına alınması gerekir. Kalite kontrol ile hataların tanınması ve giderilmesi, hatadan dolayı meydana gelebilecek hasarları ve masrafları azaltır. Bu çalışmada doğal gaz işletmeciliğinde kaynak tekniğinin uygulama alanları, en çok karşılaşılan hata türleri, hataların oluşma nedenleri ve hataların giderilmemesi durumunda işletme esnasında oluşabilecek tehlikeler ele al ınmı ştır. Uygulamalı Doğal Gaz Eğitimleri Başkan: Prof. Ümit O.Arınç Murahhas Üye (UGETAM-İGDAŞ) 1 Doğal Gaz Şebeke İşletmeciliği veTeknik Eğitimi Mevlüt Kara Teknik Müdür (ÇORUMGAZ) Doğal gaz, Türkiye'nin son 15 - 20 yılına damgasını vuran bir enerji kaynağı alternatifidir. Ülkemizde sadece bir alternatif enerji olarak tartışılmamış, yüksek bürokratik makamlarımızda sarsıntılara neden olmuştur. Başlangıçta fazla önemsenmeyen, hatta lüks olarak değerlendirilen bu kaynak, günümüzde vazgeçilemezler arasındaki yerini alm ıştır. Kullanım hızı olağanüstü bir ivme ile artan doğal gazın işletmecilik anlayışının da bu hıza paralel olması gerekir. Doğal gaz işletmecil iği, EPDK'dan lisans alınmasıyla başlayan bir süreç olmalı, Bu süreci oluşturan aşamalar da bir zinciri oluşturan halkalar olarak görülmelidir. U nutulmamalıdır ki; bu zincir, en zayıf halkası kadar sağlamdır. Bu nedenle gaz şirketi yöneticileri; yatırım programı başlangıcı ndan nihai kullanıcıya kadar, doğal gazla ilgili bütün aşamaların uluslar aras ı standartlara uygun, aynı yüksek kalite ve güvenlik anlayışı ile tamamland ığına emin olmalıdı rlar. Bunu sağlamanın başta gelen şartla rından biri de eğitimli ve tecrübeli personeldir. Ayrıca kullanı l a n malzeme ve ekipmanların kalitesi de güvenli bir alt yapının oluşturul mas ı nda önemli unsurlardandır. Doğal Gaz Dergisi Sayı 103 / Mayıs-Haziran 2005 ►
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=